Çakırcalı Efe Yaşar Kemal

Ah Efem annen demedi mi sana bu kahpe Osmanlıya güven olmaz diye. Eşrafa, ağalara, derebeylerine dokunmaz kucak kucağa dost olurda nerede gariban var orada candarmasını nerede yiğit var orada yılanlarını üstlerine salar diye öğütlemedi mi ?
Elbette Çakırcalı Efe'de anasının karnından yiğit olarak doğmadı, hiç mi hiç istemediği efeliği üstüne babasının kanına giren Osmanlı kendisinin de peşini bir an olsun bırakmadı. Türlü aşağılamalara, nice işkencelere ve yoktan sebeplerle mahpus damına düşürüldü.Eşraftan yatak ve kızan kazanmak için efeliğin tarihine, onuruna, töresine yakışmayacak 'ölümlere' sebeb oldu.
Efelik ağaların, eşrafın kapı köpekliği değildir diyerek kendi özüne, efeliğin özüne döndü. İşte adına türküler, ağıtlar, romanlar yakılacak olan Çakırcalı Efe efsanesi böyle başladı.
O dönüm noktasından sonra nerede bir mazlum var, nerede ağaların altında inim inim inleyen köylüler, yörükler var hemen atını oraya sürdü, hışımla silahını zalimlerin üzerine boşalttı. Nicesini hakettiği yere gönderdi.
Haklı şöhreti Osmanlı sınırlarını aştı, iki üç kere Osmanlı boyun eğdi Çakırcalı'ya af çıkardı ama rahat bırakmadılar her seferinde ali cengiz oyunlarıyla Çakıracalı'nın üzerine gittiler.

İşte Anadolu'nun Mezopotamya'nın her karışı zülme boyun eğmeyenlerle doludur, Ege yöresi daha birçoklarını barındırır; Börklüce Mustafa, Şeyh Bedrettin bunların başında gelir, resmin bütününü anlamak için bu mahir yürekli yiğitlerin de hayatları okunmalı ne için kavga verdikleri iyice anlanmalıdır.

Yaşar Kemal'in ince işçiliğinden çıkmış bir eser, günümüzün popüler kültürüne ve onun yarattığı zahirî tarihe inat dimdik durabilmek için okunması gereklidir.

Uyarı: Kitabı okumayıp okumayı düşünenler için kitabın tadını kaçıracak ön bilgiler bulunmaktadır!

Çakırcalı Efe babasının intikamını almaya mecbur hissettirilmiş, cesur, yiğit, çevik ve çok zeki bir eşkıya, Efe ve halk kahramanıdır. Yaşar Kemal bu efsaneyi yazmak için İzmir - Aydın köylerinde, dağlarında dolaşmış uzun zaman bilgi ve belge toplamış ve bu anlatıyı kendi boyasıyla, kendi kaleminin tadıyla yazmıştır.

Osmanlı'nın son zamanlarıdır, Ege'nin dağları gözü pek, cesur ve babayiğit eşkıya, yol kesen ve Efe'lerle doludur ama içlerinden bir tanesi vardır ki diğer tüm eşkıyalara ve peşine düşen tüm takip birliklerine, müfrezelere kök söktürür. Çakırcalı Efe, Ege dağlarının kurdudur, havadaki meteliği vurur, zalimin üstüne çöker, zengin derebeyinden alır fakire verir. Çakırcalı tüm civar köylerin sevgisini kazanmıştır bu yüzden köylü bir ton dayakta yese Efe'lerini kancıklamaz, korur. Nerede ne olsa haberi hemen Çakırcalıya uçar. Bu yüzden Osmanlı bir eşkıyayı yakalayamaz. Ama bir gün işini çok iyi bilen bir Osmanlı Subayı, usta bir iz sürücü, cesur bir eşkıya avcısı çıkar. Rüştü bey işini çok ciddiye alır, çok sağlam bir ekip kurar, Ödemiş'e gelir ve hemen Efe'nin peşine düşmez, aylarca planlama yapar, doğru zamanı ve yeri kollar...

İyi bir oyuncu kadrosu ve iyi bir bütçe ile bu kitabın filmi yapılmalı diye düşünüyorum.

‘’Çakırcalı Efe’’ Romanı Yaşar Kemalin gazeteci ve araştırmacı yazar kimliğini öne çıkaran bir eser olup, aynı zamanda tarihi bir belgesel niteliği taşır. Roman 19’ncu yüz yılın başlarında Ege yöresinde geçiyor. Bu roman, düzene bir başkaldırının öyküsü. Çakırcalı Efe'nin zulme dayanamayıp dağa çıkışının, orada halk kahramanı oluşunun öyküsü.


Osmanlının son dönemleri, Osmanlı hükümeti zor durumda yönetim yetersiz, böyle olunca da ağalar ve beyler kendi çıkarları doğrultusunda gözü pek yağız delikanlıları, ya katil yapıp hapse gönderiyor, yada efe yapıp dağa çıkarıyor. Böylece dağlar çeteler ve eşkıyalardan geçilmiyor. Çakırcalı Mehmet Efe de bunlardan bir tanesi. Yalnız o diğer eşkıyalardan farklı . Onu eşkıyalığa bir takım sebepler zorlamış ve bu sebeplerde, Efe’nin sonuna kadar yakasını bırakmamıştır. Babası eşkıyalığı bırakmış, düze inmiş, kendi halinde bir köylü olarak yaşarken bu durumdaki eski zeybeklerin yeniden dağa çıkmalarını önlemek amacıyla verilen gizlice öldürülmeleriyle ilgili bir emir doğrultusunda zaptiye Boşnak Hasan Çavuş tarafından öldürülünce, Çakırcalı Mehmet Efe’nin içine bir intikam hırsı düşmüştür. Belli bir zaman sonra okuduğu okulu bırakarak dağa çıkıp efe olmuş, kısa bir süre sonra ünü tüm dünyaya yayılmıştır. 15 yıl dağlarda hüküm sürmüş devamlı ezilenin yanında yer almış, onların her türlü sorunlar ile yakinen ilgilenmiştir.
Çakırcalı Mehmet Efe hep bölgenin zenginlerinden alıp kendine yardım eden fakire fukaraya vermiştir. Ayrıca hükumetin yapamadığı Çeşme, yol ve köprü işlerini köylünün yararına bölgenin zenginlerine yaptırmış, bölgede adaleti sağlamak için bu uğurda bir sürüde insanın da canını kıymıştır.

Hükumet yetkilileri . Çakırcalı Mehmet Efe ile başa çıkamamış zaman zaman af çıkartmış ne zaman Çakırcalı Efe düze inse düz dekiler dağa çıkıp eşkıya olmuş, tekrar köylüye eziyet etmeye başlamışlar, bu durumda da Mehmet efe tekrar ezilen zulüm gören insanlar için dağa çıkmak zorunda kalmıştır.
Hükumet tarafından Düzce’den getirilen özel görevli, zaptiyelerle başlayan müsademede öldürülmüştür. Çakırcalı Mehmet Efe’nin kızanları başını keserek derisini de yüzerek Efe’nin tanınmasını engellemişlerdir. Cesedi ilk karısı Iraz Hanım tarafından tanınmıştır.


Yaşar Kemal her zaman olduğu gibi kitabında o kadar güzel akıcı bir dil kullanmış ki, insan okurken kendinden geçiyor. Efeler, eşkıyalar hakkında tarihe ışık tutacak, belge niteliğini taşıyan, dağların zorbalarını, halk dostları ve düşmanlarını daha yakından tanıma fırsatı sunan mükemmel bir eser. Tavsiye ederim.

Tarih her zaman iyi-kötü, doğru-yanlışı göstermiyor. Çakırcalı öleli 117 yıl oldu hala bu sorunun cevabı vicdanlarda kimisine göre bir halk kahramanı kimisine göre ise cani bir eşkiya, ben ilkine inanmak istiyorum. Ve ben inanıyorum ki Çakırcalı öldürülmeseydi Kurtuluş mücadelemizde en az Egenin diğer efeleri kadar milli mücadeleye destek olur, kuvayı milliyenin öncüleri arasında yer alırdı. Çakırcalıyı büyük üstad Yaşar Kemal bu güzel eserinde yanlışlarıyla doğrularıyla objektif bir şekilde anlatmış bir otobiyografi gibi görünen epik bir roman bence. Son olarak bu kitap Ödemişte her evde olmalı bence.

Çakırcalı Efe hem tarihi bir belge niteliğindedir, hem de bir roman tadındadır. İnce Memed'le tanıştığım Yaşar Kemal Çukurova'dan sonra Ege efelerini anlatıyor bize. Çakırcalı ne zaman düze inse yine mecbur kalıyor dağlara çıkmaya. Yani İnce Memed gibi mecbur bir adamdır.

Lise yıllarımda okuduğum ve beni çok etkileyen bir romandi.kurtuluş savaşını ve isyanlar bir başka gözle anlatan bir kitap. Diğer kitaplarının aksine bwtimlemelerin daha az olduğu bir roman olduğu için genel olarak yaşar kemal in diğer romanlarında ayrılıyor.

Rahmetli üstad Yaşar Kemal'den gelecek nesile armağan niteliğinde kısa ve etkileyici bir roman.

Yaşanmış olayları muhteşem bir akıcılık ve dil kullanarak anlatmış Yaşar Kemal, bir öz geçmiş aynı zamanda, hikaye insanı kitabın içerisinde olan bir karaktermişcesine sarıyor. Roman okumakta zorlanmama rağmen bu kitabı fevkalade anlatımı ve toplam sayfa sayısınında makul olması sebebiyle tek solukta okumuş idim. Çok sevdiğim bir kitaptır.

Çatışma sırasında çatıştığı kişinin yiğitliği için hayat bağışlayan adam Çakırçalı Efe. Efe'nin çatışmalarını, attığı her adımında sıkı sıkıya bağlı olduğu prensiplerini okudukça tekrar tekrar hayran kaldım. Gerçek kişilerin ağızından anlatılan bölümlerinin de var olması kitabı daha da bir heyecanlı kılmıştır.

Aslında hiçbir zaman eşkiyalığı sevmemiş Çakırcalı Efe, ama hayat , haksızlıklar, zulüm mecbur kılmış onu bu hayatı yaşamaya. Öyle güzel bir yüreği var ki efenin düşmanının yiğidini öldürdüğünde dahi göz yaşı döküyor. Daima fakirin yanında oluşu, düzene başkaldırışı, zalimin yaptığını yanına bırakmayışı, yiğitliği, mertliği peşine düşen paşaların dahi saygısını ve hayranlığını kazanmıştır.

lisede bu kitabı okurken hocam bana çakırcalı efenin ismini sordu. :) unuttum dedim.sadece başında yazıyordu çünkü.birde denirya yiğit ölür namı kalır...polisiye demişken hani anadolu rock diye bir kavram var bu da anadolu polisiye bana göre..çünkü yazar tamamen objektif bir şekilde o günün gerçeğini ve yaşantısını kimseyi rahatsız etmeden aktarmış yer yer dersler vermeyi ihmal etmeden geçmemiş.hatta öylesine bağlayıcı ve bütünleyici bir üslup kullanmışki geçmişle gelecek arasında bir köprü kurmuş..