Binboğalar Efsanesi Yaşar Kemal

“Benim kitaplarımı okuyan katil olmasın, savaş düşmanı olsun. İnsanın insanı sömürmesine karşı çıksın. Kimse kimseyi aşağılayamasın. Kimse kimseyi asimile edemesin. İnsanları asimile etmeye can atan devletlere, hükümetlere olanak verilmesin.
"Benim kitaplarımı okuyanlar bilsinler ki, bir kültürü yok edenlerin kendi kültürleri, insanlıkları ellerinden uçmuş gitmiştir.
"Benim kitaplarımı okuyanlar yoksullarla birlik olsunlar, yoksulluk bütün insanlığın utancıdır. Benim kitaplarımı okuyanlar cümle kötülüklerden arınsınlar."
Diyor büyük usta, son nasihatlerinde… Ne zaman Yaşar Kemal romanı okusam betimlemelere hayran kalırım, ezilen insanları gözümde canlandırır, konuşma şivelerindeki üslubu sanki duyuyormuşum gibi hissederim. Anadolu’nun saf-temiz- insanını sıradan bir konuyla harmanlayarak ortaya yürek burkan hayatlar, ağıtlar çıkarır Yaşar Kemal. O, yok olan, yitirilip giden, yok edilen kültürleri anlatmıştır, Anadolu uygarlıklarının, halkların yaşamları şiirsel bir tarz ve vicdani bir hüzüne dönüştürür, konu olur onun romanlarına. Binboğalar Efsanesi de böyle bir hüznü, ayrılığı ve zorluğu anlatıyor, “hüzün” neredeyse bütün romanlarının temasıdır.

Toros eteklerinde Türkmen göçeberin yerleşik düzene geçmeleriyle ortaya çıkan güçlükleri, düş kırıklıklarını ve geçmiş yaşamlarına duydukları özlemi konu alır Binboğalar Efsanesi.
Osmanlı İmparatorluğu binlerce yıldır konar göçer yaşayan Yörükleri yerleşik hayata geçirmek için çeşitli baskılar uygulamıştır. Yörük topluluklarının, yüzyılları kapsayan doğayla kurmuş olduğu etkileşimin bir anda kendi doğasının dışındaki güçler tarafından belirlenmeye çalışılması acı dolu olayların yaşanmasına neden olur. Ve bunun sonucu olarak 20.yy gelindiğinde geriye sadece birkaç yörük obası göçer olarak kalmıştır. Yörükler, yayladan düze inmişler, konmak için bir düzlük aramaktadırlar. Nereye gitseler insanlar tarafından hakir görülmüşler, saldırıya uğramışlardır.
Bütün bu olayların çevresinde Horasanlı Demirci Haydar Usta’nın çareler araması, torunu Kerem ve Yörük güzeli Ceren’in başından geçenler anlatılır.
Haydar Usta bir ayrılığın ve yakıcı özlemin duygusunu kitap boyunca okuyucuda hissettirir.
Aladağ Yörüğünün ölümü, varolduğu topraklardan ayrılmaya zorlanmasıdır. Hep bir sürgün göçü ve yer edinme telaşı mezarlarına dek yansır: “Yörüklerin mezarları vardır da mezarlıkları yoktur. Yolda belde, kim nerede ölürse, öldüğü yere gömüverirler…”
Yörüklerin Çukurova’daki mücadelesi yıllarca sürer. Yerleşmek için mücadele verenlere, sürülenlere, kurulu devletin bakış açısı Yörükler için kavga, ölüm, mal kaybı olur, yörükler gün geçtikçe zulüm sivrildikçe çadırlarını kuracak bir toprağın yakıcı özlemini taşır dururlar. Yurtları olmayan Obanın hüzünlü türküsü gibi destansı anlatısıyla…
Binboğalar Efsanesi bir Yörük efsanesidir. Efsaneye göre sevenlerin kavuşmasına izin vermeyenlere öfkelenen Toros dağlarının bin tane boğaya dönüşüp Çukurova’nın üzerine yürümesidir. Konacak bir yer hayali ve istekleri, insanların çeşitli efsanelere yönelmesini sağlamış; yıldızların birleşmesi anında söyenilen bir dileğin kabul olunduğuna inanılmıştır. Yaşar Kemal’in çeşitli efsaneleri usta diliyle anlatısı gerçekten saygıya değer.
Binboğalar Efsanesi’ni bitirirken, Üç Anadolu Efsanesini, son olarak da İnce Memed serisini okuyup noktalayacağım.

Kitabın arka kapağında "Yörüklerin yok oluşuna yakılmış bir ağıt" diyordu. Yörüklerle ilgili hiçbir şey bilmediğimi farkettim.Ve bunu Yaşar Kemal'in sevgi dolu kaleminden okumak istedim.
#Kitap Hıdırellezle başlıyor. Hızır İle İlyas peygamberlerin buluşmasının halkın nezdinde ne ifade ettiğiyle başlıyor. Yörük yani yürüyen Türkmenlerin yerleşik hayata geçmemek için verdikleri mücadele, o insanların çaresizliği, tüm Çukurova'nın bir olup Yörüklerin üstüne acımasızca gelmesi anlatılmış. Yazın yaylalara çıkan, kışın Çukurova'ya inen Yörükler için artık bu durum gitgide imkansız bir hale gelmeye başlamıştır.Çünkü Çukurova'da her karış toprak birilerinin olmuştur ve Yörükler nereye ayak bassalar oradan ayakbastı parası almaya çalışan gözü açık ve zalim insanlar vardır.

#Yörük kültürünü, geleneklerini öyle güzel anlatmış ki yazar, insanın böyle bir halkın yok oluşuna ya da asimile edilişine üzülmemesi mümkün değil. Binlerce çadırlı obalarının gittikçe sayılarının azalışı, zenginliklerinin eriyişi, her an can korkusuyla yaşamaları, çaresizlik, umutsuzluk, her şeye rağmen düş kurma...

#Daily Telegraph gazetesi Binboğalar Efsanesi için " Zengin bir geleneğin hüzünlü, yavaş masalı..." demiş. Demirciler ocağı piri Haydar Usta, torunu Kerem, güzel yörük kızı Ceren, sevdalı olduğu eşkıya Halil, Süleyman Kahya ve diğer karakterler... Yörüklerin o çaresiz yürüyüşüne tanıklık edeceksiniz. Çukurova'nın başka bir hüzünlü hikayesi. Acıyla yoğrulmuş coğrafyamızın başka bir değerinin yok oluşu, devlet politikalarının kurbanı başka bir halk...

#Yaşar Kemal'i okuyanlar eserlerinde yarattığı o muhteşem tabiat manzaralarını iyi bilir. Bu eserde de Çukurova'nın yıldız dolu göğünün altında, Hızır ile İlyas peygamberlerin buluştuğu gecede tutuşan yıldızlara bakıp dilek dilerken buluyorsunuz kendinizi. Edebiyatımızın masalcısı ve destancısı olan Yaşar Kemal'in önünde saygıyla eğiliyorum.

#Herkese iyi okumalar dilerim.

Kitapta zenginlikleri yaşayışlarıyla dillere destan yörüklerin iskanla beraber başlayan çileli günleri anlatılıyor. İskandan önce her yere diledikleri gibi yerleşen yörükler iskan çıkınca basacak tek karış toprak bulamaz bunu üzerine çare aramaya başlar olmadık insanlarla işbirliği yapıp büyük kayıplar verirler. Sonunda kime dayanacağını şaşıran çilekeşlerimiz umudu Hıdırellez şenliklerinde tutacakları dileklere bağlarlar ve yörükteki her bireyin o seneki şenlikte toprak istemesini söylerler herkes bunu kabul eder ama gerçekten dileyecekler mi orası bilinmez. Kitap benim için biraz yavaş ilerledi çünkü okuduğum sırada : 'Ah ne olacak şu yörüklerin hali ' deyip aciz bir okuyucu olarak çözüm yolları aradım. Ayrıca kitapta yörüklerin yaşayışları çadırları bu çadırları nasıl dizayn ettikleri hakkında da bilgiler verilmiş ve bu bilgiler kitaba ayrı bir güzellik katmış . Keyifle okuduğum - her ne kadar yörüklerin hazin sonundan büyük esef duymuş olsam da- bir Yaşar Kemal klasiği idi. Okumayı düşünen arkadaşlara keyifli okumalar dilerim.

Yörükler için herşey iskandan önce ve iskandan sonra olmak üzere ikiye ayrılır. İskandan önce yaylak ve kışlakları olan yörüklerin iskandan sonra ölülerini bile gömecek bir karış toprak bulamayışlarının acı hikayesidir. Tek istekleri vardır artık rahatça ayak basacakları bir karış toprak...

kendine has anlatım diliyle yörüklere yazılmış bir ağıt.Etkileyici ve başarılı bir eser.

Konar-göçer Türklerin kültürlerinden ve nasıl yerleşik olduklarından bahseden kitap, çekilen eziyet ve sıkıntılar nedeniyle kalpte burukluk oluşturmaktadır.

Konar göçer Türk obaları yerleşik hayata geçmek istemediklerinden ve yaşadıkları topraklara bir anda yerleşik olan kalabalık nüfus sahip çıktığından ortada sahipsiz kalmıştır.

Yaşar Kemal muhteşem bir yazar dedirten bir kitap daha. Yörüklerin Çukurova'da yok oluş hikâyesi. Umut, isyan, sevda, kültür, insan, ölüm, acı bu kadar güzel harmanlanabilir. Kesinlikle okunması gereken bir eser.

Yaşar Kemal yörüklerin hikayesini çok güzel bir şekilde anlatmış. Yaşar Kemal'in kitaplarını okumak için can atıyordum. Binboğalar Efsanesi'ni görünce hemen aldım ve pişman değilim. Söz konusu Yaşar Kemal olunca pişman olunması biraz zor. Kitapta yörüklerin yer mücadelesini anlatıyor. Hıdırellez gecesini dört gözle beklediklerini , yurt için dilekte bulunuyorlar. Yörükler için yurt her şeyden çok önemli. Sizde yörüklerin yaşamını merak ediyorsanız ve bir Yaşar Kemal hayranıysanız hemen alın :)
http://www.portalkitap.blogspot.com.tr

"Yüzyıllarca yerleşik düzene geçmemek için direnen Türkmenler'in romanıdır Binboğalar Efsanesi Hıdırellez şenliklerinde, göçerlerin kış için sığınacak toprak bulma dilekleri ile başlar. Ancak, kış onlar için bir yok oluş öyküsüne dönüşecektir.
Yörüklerin yok oluşuna yakılmış bir ağıt." denmektedir.

Ben Yaşar Kemal ile ilk defa bu eser ile tanıştım. Yaşar Kemal'in başarılı bir yazar olmanın ötesinde konar göçer olan Yörükler'in yerleşik hayata geçmesi sürecinde yaşadığı sancıları tam bir sosyolog gözüyle analiz ederek inanılmaz edebi bir dille anlatmış.