Bir sınıf da, bütün zâhirî amelleri yerine getirir. Hatta bir günde meselâ bin rekât namaz kılarlar ve binlerce tespih ve virdler okurlar: geceleri de oruç tutarlar; fakat kötü ahlâktan temizlenmek için iç tarafa bakmazlar. Onların içi kibir, hased, riya ve ucubla doludur. Genellikle bu kimseler kötü huylu olup Allah'ın kullarına hışımla hitap ederler. Sanki hepsiyle düşmanlığı vardır. Şunu bilmiyorlar ki, fenâ huy, ibâdeti yok eder ve bütün ibâdetlerin başı güzel ahlâktır. Bu bedbahtlar güya kendi ibâdetleriyle insanlara minnet ederler, onlara hakir nazarıyla bakarlar ve kimse onlara dokunmasın diye insanlardan uzak dururlar.
Çok önemli bir psikolojik tespit.
Faraza, bazılarının altında büyük bir fenalıkları varsa da, hücum edilmemek gerektir. Zira, çok fenalık vardır ki; iyilik perdesi altında kaldıkça ve perde yırtılmadıkça, ondan tegafül edildikçe, mahdut ve mahsur kaldığı gibi, sahibi perde-i hicab ve hayâ altında ıslâhına çalışır. Lâkin, vakta ki perde yırtılsa, hayâ atılır; hücum gösterilse, fenalık, fena tevessü eder.
Sayfa 76 - Zehra yayıncılık
“- Bir gün, dedi, hayatımıza ait bir kitap yazmak istiyorum. Orada bundan şüphesiz bahsedeceğim. Hatta bazı parçalarını şimdiden hazırladım. “Kaldırım Çocukları”nı bilirsiniz.
- Haydi, yanında ise bir daha oku! dediler.
- Yanımda.
- Haydi oku,
- Peki.
Ve okudu:
Şapkamın kenarını gözlerimin üstüne indirdim, pardösümün geniş eteklerini bir
Sayfa 89Kitabı okudu
Tanpınar'dan yine tespit gibi tespit
"İnsanlık fena bir ihtimali bir kere kendisine ufuk bilmesin; bir kere uçurumu görmesin. Bir daha ondan geriye dönemez, Onu giyinir. Kıymetli bir şeyiniz, iyi bir yazma, güzel bir gramofon bir Acem halınız var mı, sakın onu satmayı bir imkân gibi düşünmeyin, evliyseniz karınızı boşamayı, seviyorsanız sevdiğiniz kadına darılmayı bir kere olsun aklınıza getirmeyin. Sonra bu işlerden ne kadar çekinirseniz çekinin, mıknatıslanmış gibi, arkanızdan itiyorlarmış gibi onu yaparsınız, insan hayatında sakınmak yoktur. Hele kütle hâlinde, asla. Bir kere uçurum göründü mü, ölüm simsiyah diliyle konuştu mu?"
Her insan iyi ve fenadır.
İnsanın topraktan yaratıldığı doğru bir tesbit: biz tabiatı çok benziyoruz. Ruhlarımız, tabiatın ruhu gibi iki büyük tezatla örülür: iyi ve fena, güzel ve çirkin, doğru ve eğri.
Sayfa 235
Harika bir tespit!
İnsanlık tarihi, isteklerin korkuya yenik düşmesinin ve garanti arayışlarına feda edilmesinin örnekleriyle doludur.
Sayfa 54Kitabı okudu
