NİETZSCHE OKUMA REHBERİ
Merhaba değerli 1000kitap okurları. Mesaj kutuma düşen mesajlardan, hazırlanan Nietzsche kronolojisinin (Ayrıca bkz. #50138647) birçok okur için yetersiz kaldığını fark ettim. Gelen istekler üzerine bu ileti ortaya çıktı, birkaç aydın zihne faydalı olursa amacına ulaşmış demektir.
İnsan denen meçhul ise çeşit çeşit. Bundan dolayı en azından üç farklı okur profili için öneri yapmak yerinde olur. Sonuçta herkes kepçesi kadar alacak ummandan. Öyleyse rehbere geçelim;
Okur 1 dedi ki: "Öyle çok vaktim yok, Nietzscheyi şöyle biraz tanıyayım, genel kültür olsun. Ortamlarda lafı geçince iki kelam edebileyim bana yeter üstadım. Zaten kütüphanede duruyordu elden çıkmış olsun."
📚Okur 1 için sıralı okuma önerisi;
Böyle düşünen okur çok yüzeye olta attığı için muhtemelen büyük balıkları kaçıracaktır. Bu temel listeye ek olarak iletinin son kısmındaki isteğe bağlı öneriler kısmından okuma zevkine göre kitap seçilebilir.
1–
Aforizmalar Veya 
Hayat Dediğin Nedir ki?
2–
Nietzsche (Derya Önder)
3–Böyle söyledi Zerdüşt
4–Ecce Homo (Kişi nasıl kendisi olur)
5–Karışık Kanılar ve Özdeyişler (İnsanca, pek insanca-2)
6–Böyle söyledi Zerdüşt (2.okuma)
Okur 2 dedi ki: "Yıllar boyu Zerdüşt'ü okumakla Nietzsche'yi bildim zannederdim, meğer yıllarca neler kaçırmışım. Hatamı telafi etmeye geldim. Biraz birikimim de var. Bana olmazsa olmaz Nietzsche kitaplarını öner azizim. Fazlası akademisyenlerin işi."
📚📚Okur 2 için sıralı okuma önerisi;
Bilgisizliğin fark edilmesi onun sonu olur derlerdi eskiler. Güzel bir karar alınmış. Nietzsche'nin temel taşlarını okumak çoğu okur için yeterli olur. Yeter ki bu cümlelerde Nietzsche ne söylemiş bunu anlamak için özel çaba harcansın. Okuma sıralaması şöyle:
1–
Nietzsche - Kilit Fikirler
2– Tragedyanın Doğuşu
3– Eğitimci olarak Schopenhauer
4– Tarihin yaşam için yararı ve sakıncaları
5– Richard Wagner Bayreuth'de.
6– İnsanca, Pek İnsanca I. Cilt
7– İnsanca, Pek İnsanca II. Cilt (Karışık kanılar ve özdeyişler)
8– Gezgin ve Gölgesi
9– Tan Kızıllığı
10– Şen Bilim(Ana metin)
11– Böyle Söyledi Zerdüşt
12– İyinin ve Kötünün Ötesinde
13– Ahlakın Soykütüğü üstüne
14– Putların alacakaranlığı
15– Ecce Homo
16– Deccal(Anti-christ)
17–*Böyle Söyledi Zerdüşt (2.okuma)
Okur 3 dedi ki: "Kronolojik ve sağlam bir temel atarak Nietzsche okuyacağım. Daha önce felsefe de okumuşluğum var, Kant olsun, Sokrates olsun akrabam gibidir, Schopenhauer üstadı da severim. En azından bu filozofları okumadan Nietzsche'nin fikir evrenine giremeyeceğimi mi söyledin? Bunu biliyorum tabii. Nietzsche'yi tam anlamıyla incelemek konusunda kendime de güveniyorum. Sana da uzun bir liste yapmak düşüyor hocam, ömrüne bereket. "
📚📚📚Okur 3 için sıralı okuma önerisi ;
Zaten bu seviyede bir okura öneri yapmaya gerek kalmaz, yine de bilgi kirliliğinde boğulanlar için not düşmüş olalım.
Mustafa Tüzel'in ve Ahmet Cemal'in önerdiği gibi kronolojik bir okuma; Nietzsche düşüncesinde yeni ortaya çıkan fikirleri fark etmeyi sağlayacağı için mantıklı bir seçim olacaktır. Ama giriş yapmadan önce bir yada birkaç Nietzsche biyografisi ile başlamak daha verimli olur. Ama önereceğim biyografiler tuğla kalınlığında olacak, bu yüzden siz de benim tercih ettiğim gibi, bir bölüm okuyup sonra ilgili kitaba geçerek daha verimli bir okuma yapabilirsiniz. Listemiz şöyle;
1–En kapsamlı iki biyografi. Biri mutlaka okunmalı.
A) ***
Nietzsche (Karl Jaspers)
B) *
Nietzsche(Julian Young)
2– *Ecce Homo
2.5–⬇️Ön okuma: Yunan Tragedyaları* Euripides(Özellikle Bakkhalar, Alkestis, Medea) Aiskilos(Zincire vurulmuş Prometheus), Sophokles(Elektra, Thebai üçlemesi: Kral Oedipus, Oedipus Kolonos'ta ve Antigone)
Dante(İlahi Komedya)
3– Tragedyanın Doğuşu
4– David Strauss-itirafçı ve yazar (tercihe bağlı)
5–Yunanların trajik çağında felsefe (tercihe bağlı)
6–⬇️Ön okuma: 
İsteme ve Tasarım Olarak Dünya (Cep boy) (Schopenhauer)
7– Eğitimci olarak Schopenhauer
8– Tarihin yaşam için yararı ve sakıncaları
9– Richard Wagner Bayreuth'de.
10– İnsanca, Pek İnsanca I. Cilt
11– İnsanca, Pek İnsanca II. Cilt (Karışık Kanılar ve Özdeyişler)
12– Gezgin ve Gölgesi
13– Tan Kızıllığı
14– Şen Bilim
15– *Böyle söyledi Zerdüşt
16– İyinin ve Kötünün Ötesinde
17– Ahlakın Soykütüğü üstüne
18– Nietzsche Wagner'e karşı/Wagner Olayı
19– Putların alacakaranlığı
20– Ecce Homo (2.okuma)
21– Dionysos dithyrambosları - Şiirler
22– Deccal(Anti-christ)
23– Böyle söyledi Zerdüşt(2. okuma)
24– Güç istenci (Tercihe bağlı)
B- BİRKAÇ NOT
>> En büyük Nietzsche çevirmenlerinden Mustafa Tüzel ve Ahmet Cemal, Nietzsche düşüncesi için kronolojik bir okuma öneriyor.
>> 3 okur profili için de Zerdüşt iki kez önerildi. Zerdüşt'te Nietzsche felsefesinin en özlü ve derin anlatımını bulacaksınız. Anlaması kolay bir eser değildir, semboller ve göndermelerle doludur. Bunları, ilk okuyuşun şokuyla çoğu okur derine inemeden geçecek. Bu yüzden Zerdüşt aradan çok zaman geçmeden ikinci kez okunmalı.
>> Okur 3 için Ecce homo iki kez önerildi. Biyografinin ardından bir de Nietzsche'yi kendi ağzından okumak, Nietzsche kitaplarına girmeden önce daha iyi bir yol sunacaktır.
>> Güç istenci, birçok Nietzsche araştırmacısının da hemfikir olduğu gibi Elizabeth Förster Nietzsche tarafından tahribe uğramış, tabiri caizse 'nazileştirilmiştir'. Bu yüzden okumanın tercihe bağlı olduğunu belirttim. Ben bir çeşit pasif protesto olarak bunu okumamayı tercih ediyorum.
C- Tercihe bağlı olarak okunabilecek diğer kitaplar (Roman-Biyografi-İnceleme-Derleme)
Kitap bağlantılarına tıklayıp sitedeki inceleme ve alıntılardan fikir edinebilirsiniz.
***1–Nietzsche
Basımını bulmakta zorlanırsanız Nadirkitap veya sahaflardan temin edebilirsiniz. En iyi ve kapsamlı biyografidir. Jaspers kendisi de felsefeci olduğu ve Nietzsche üzerine yazdığı makaleler çokça atıf aldığı için gönül rahatlığıyla öneririm.
*2–Nietzsche Young bazen magazinsel taraflara girerek ya da bazı kısımlarda taraflı görüş bildirerek ilerlese de, eserleri ve felsefesini ayrı bölümlerde ele alması okuma açısından verimlilik sağlıyor. Nietzsche tutkunlarının okuması gerektiğini düşündüğüm bir diğer eserdir.
**3–
Cogito - Sayı 25
Mutlaka okunmalı. Blanchot'tan Deleuze'a, Can Alkor'dan Celal Şengör ve Oruç Arouba'ya kadar birçok değerli isimden bir derleme. Cogito çok değerli bir dergi, şuan hâlâ yayına devam ediyor. (Bu sayısının -25.sayı- pdf versiyonunu internette bulabilirsiniz.)
4–
Nietzsche
Okunması gereken sağlam bir çalışma. 'Deleuze dili'nin zorluğu bu kitapta nispeten daha az.
5–
Nietzsche ve İnsan
İoanna hanım çok değerli bir hoca, tanıyanlar vardır. Okunması önerilir. Konferanslarından bazıları internet ortamına da aktarılmıştır.
6–
Nietzsche 'Emperyalist irrasyonalizmin kurucusu'
İleri okuma düzeyi.
7–
Hayatın Olumlanması Olarak Felsefe Nietzsche ve Marx
8–
Nietzsche'nin Tanrı Öldü Sözü ve Dünya Resimleri Çağı
9–
Heidegger'in Nietzsche'si
Heidegger'de Nietzsche düşüncesi üzerinden bir kıyaslama.
10–
Nietzsche Üzerine
Bataille'in kendine özgü garip üslubu bir kenara, güzel kısımlar da var.
11–
Edebiyat Olarak Hayat
Nietzsche üzerinden, felsefe ile edebiyatın ayrılmaz ikili olduğuna büyük bir örnek teşkil eden eser.
12–Nietzsche
Nietzsche kitaplarının kısa notlar halinde derlendiği kitap. İsteğe göre en başta giriş yaparken ya da bütün kitaplar okunduktan sonra okunabilir. İnceleme fırsatı bulamadığım için içeriğe fazla değinemiyorum.
13–Nietzsche - Kilit Fikirler
Nietzsche felsefesi ile temel giriş seviyesinde kısa bir tanışma. 'Soft' bir biyografi de denebilir.
14—
Kendileriyle Savaşanlar
15–
Nietzsche Lirik Zweig üslubundan Nietzsche'nin trajedisine bakış.
16–
Nietzsche Hayatı ve Felsefesi
Dilimizde Nietzsche üzerine yayınlanan ilk kitap. Orijinali Osmanlıcadır. Bazı basımlarında orijinali ve günümüz Türkçesi birlikte verilmiştir.
17–
Nietzsche Ağladığında
Yalom'un en başarılı/meşhur romanıdır. Nietzsche, Freud, Breuer, Salome gibi şahsiyetler kurguya yedirilmiş. Nietzsche'yi anlama adına yetersiz kalsa da etkinlikten bağımsız olarak güzel bir roman olarak okunması önerilir.
18–
Nietzsche Öldü! Bir Hipopotam Olarak Yeniden Doğdu...
Mizah sevenler için. Biraz basit kalıyor ama eğlence için okunabilir.
19–
Altı Varoluşçu Düşünür
Meşhur hümanistlerden Blackham'ın varoluşçuluk ekseninde Nietzsche ve Jaspers'ın da içinde olduğu altı isim üzerine yorumları.
20–
Nietzsche ve İslam
Nietzsche'nin islama sempati duyduğu gibi yanlış bir savı kullanan kitap. Yusuf Kaplan'ın çarpık Nietzsche çevirisi gibi. Yine de burada dursun.
21–
90 Dakikada Nietzsche
Uzunca açıklamaya girişmeyeceğim, diğer bütün 90 dakikada serisi kitapları gibi, zaman kaybı.
D- EK OKUMALAR
Ek-1: Nietzsche ilk çağ felsefesine çok şey borçludur. (Herakleitos, Kallikres, Stoacılarda bengi dönüş düşüncesi vb.) Bu yüzden nitelikli okur 
Ahmet Arslan'ın 5 kitaplık İlk Çağ Felsefesi serisini okuyup Nietzsche'de bu fikirlerin izini sürmek isteyebilir.
Ek-2: 
Dostoyevski ve Nietzsche Trajedinin Felsefesi
Dostoyevski severler için karşılaştırmalı bir eser.
Ek-3: 
Budala
Yine Nietzsche-Dostoyevski üzerine kısa bir metin.
Ek 4: Ahlak felsefesi konusunda okuma yapmak isteyen okura; Kant, J.S.Mill vb. filozoflarla kıyas yaparak okumasını öneririm.
Ek 5: Nietzsche ile Heidegger'de metafizik neredeyse tamamen karşı karşıyadır. "
Metafizik Nedir? Was ist Metaphysik?" ek okuma olarak önerebileceğim bir diğer kitap.
>>Burada bir dipnot geçme gereği duydum. Bu ileti çoğunlukla kendi birikimim, nitelikli Nietzsche okurlarından duyduklarım ve sürekli okuyarak, geliştirmeye devam ettiğim öznel yorumlamalarıma dayanmaktadır.
Kıta Avrupasında kendisi üzerine tez yazacak derecede bilgisi olanlar dışında kimsenin, üzerine net konuşmadığı büyük bir filozof mevzubahis olduğunda bunu belirtmek elzemdi. Bu ve diğer etkinlik iletilerinin tamamı öneriye ve eklemeye açıktır. Yeter ki üsluba dikkat edilsin. Tüm Nietzsche etkinliği okurlarına nitelikli ve keyifli okumalar dilerim. :)
Bu ileti 25.08.19 -25.11.19 tarihli Nietzsche okuma etkinliği için hazırlanmıştır. #50011404
··
6,7bin görüntüleme
Çok yol gösterici bir yazıydı. Adı üstünde rehber. Ben Niçe'yi kronolojik okumadan yanayım. Çünkü büyük ustadaki değişimleri yakalamanın en doğru yolu bu gibi geliyor bana. İki farklı Niçe keşfetmek çok keyifli olacak zira.
Kalemine sağlık.
biyografileri bulabilmek ne yazık ki şuan için mümkün değil..
Okuyucusu az olduğu için çok baskı yapmıyor ne yazık ki. Bazı kütüphaneler veya sahaflardan bulabilirsiniz sanırım.
1 sonraki yanıtı göster
Emeğinize sağlık. Etkinlikle ilgili paylaşımlarınız çok faydalı her ne kadar etkinliğe katılmamış ve belirlediğiniz okur tiplerinin hiçbirine uymuyor olsam da ileriki okumalar için kaydediyorum.
Teşekkür ederim. Okur tipleri belirlememin sebebi gelen mesajlardan yola çıkarak bir taslak çizmemdi, yoksa 3 kişilik arke bir tiplemeyle evrensel okuru modelleyebileceğim yanılgısına kapılmak gülünç olurdu :) Kendi okuma zevkinize göre revize edebilirsiniz. Şimdiden nitelikli okumalar dilerim.
emeğinize sağlık 
Friedrich Nietzsche hakkında birkaç kitap okudum ama görüyorum ki rastgele olmuş. bu iletiniz benim için güzel bi rehber oldu.
Nietzsche ile alakalı derin bir bilgi almak için Julian Young ve Jaspers'in kitabından birini okumayı istiyordum fakat bir kitabın 100 tl olması hiç mantıklı değil.
Bu konuda haklısınız, ne yazık ki okuru fazla olmayan bunun gibi kitaplar az baskı yapıp pahalı satılıyor. Kütüphanelerden veya nadirkitaptan bulabilirsiniz umarım.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.