Arapların malûm olan hallerinin incelenmesinden hâsıl olan neticeye göre, İslâm dininin ortaya çıkışını gerektirecek ve kolaylaştıracak içtimaî âmiller, Arap yarımadasında umumi surette yok denilebilirdi. Araplar, hayâl ve mâneviyâttan mahrum, maddi insanlardı. Dini hususlarda onların hiç bir merakı yoktu. Dinî his de kendilerinde terakki ve tekâmül etmemişti. Bu noktalarda dahi başta Rénan olarak bütün Avrupa araştırıcıları ile hemfikiriz. Çünkü bu bir hakikattir. Lâkin onlardan şu noktada ayrılıyoruz ki: Bütün bu haller, Arabistan'dan mütekâmil ve yüksek bir dinin, necip ve kerim bir ahlâk manzumesinin zuhûrunu bir mantıkî netice şeklinde telâkki ettirecek hazırlıkların ve içtimaî âmillerin yokluğunu göstermekte iken onlar, İslâm dininin ortaya çıkışını: "alelâdelik"ten kurtarmak ve Peygamberin memuriyetindeki büyük ehemmiyeti küçültmek ve İslâm dininin zuhûruyla âdi bir putperestliğin zuhûru arasında hiç bir fark görmemek sevdâsıyla "İslâm dini için zeminin hazırlandığını ve peygamber gelmemiş olsa bile böyle bir dinin ortaya çıkabileceğini" iddia ediyorlar. Demek ki kendi kendilerini tekzip ediyorlar.
Sayfa 131 - İslâm'dan Evvel Araplar