Defalarca okuma fırsatı edinip bir türlü okuyamamıştım bu kitabı. En son da ben okumadan kitabımı başkaları alıp gitmişti. Yeniden alıp bitirince de kendime çok kızmıştım. '' Niye bu kadar geç kaldım? '' diye.
Bu kitap sayesinde bir kez daha öğrendim ki aslında hiçbir şey göründüğü gibi değildir. Tanıdığımızı sandığımız insanları aslında hiç tanımadığımızı anlıyoruz. En anlamsız davranışların, en basit insanların aslında öyle olmadığını onların da karmaşık bir ruha sahip olduklarını öğretiyor yazar. Raif efendinin bu kadar ezilmişliğinin, sessizliğinin, içine dönüklüğünün, silik bir tip oluşunun altında yatan fırtınayı, kendini cezalandırışını; Maria'nın arayışını, sertliğini, duygusuzluğunu, gel-gitlerini, yaşadığı zamanı düşününce kadına biçilen rolü reddedişini, dik duruşunu, erkeklerin altında ezilmeyen ruhunu çok sevdim. Yazar karakterleri çok güzel ele alıp işlemiş.