... bize kim olduğumuza dair hiçbir şey
öğretilmemiştir. Aile nedir, millet kime denir, nedir milli duygu, insanlık nasıl şeydir, bilmiyoruz bunları. Hiçbirini bilmiyoruz bunların. Tek sosyal bilgimiz Osmanlı olduğumuz ve Padişah'ın bütün Osmanlıların babası olduğudur. Bir de müphem bir din şuurumuz var. Kabuktan, taassuptan ibaret bir din şuuru. Hepsi o kadar.