Ancak, elde var olan defterlerdeki Atatürk'ün not ve açıklamalarında, bu çok yönlü kişiliği saptarken, Atatürk'ün kişiliğine etken olarak birinci sırayı vatan ve ulus sevgisinin aldığını görmekteyiz.
2 No.lu defterde Namık Kemal'in insanlık, vatan ve ulus sevgisinini dile getiren şiirleriyle 21 numaralı defterdeki Tevfik Fikret'in "Sis" şiirini belleği ile birlikte defterine de not edişi, bu sevgisinin duyarlı bir kanıtıdır.