Bilinmeyen Adanın Öyküsü José Saramago

Bugün biten ikinci kitap. İkisi de birbirinden güzel, anlamlı, hafızama her yönüyle kazınan eserler...
Bir adadan bahsedildiğini zannederek başladım okumaya, ancak anlatılan bir adamın öyküsüymüş meğer; yanılmışım.
Kralın kapısına gelip bir tekne isteyen, nedeni sorulunca da 'bilinmeyen ada' aradığını söyleyen ve denizcilikle alakası olmayan bir adamın öyküsünü okuyoruz bu kez. Bir temizlikçinin de katılmasıyla iki kişi oluveriyorlar. Adayı ararken, kendisini de aramaya başlıyor adam. Belki de baştan beri aradığı budur adamın.. Herkesin 'bilinmeyen ada' kalmadı demesine inat, kraldan kaptığı karavelayı hiç düşünmeden karar kapısından çıkıp kendisi ile bilinmeze giden temizlikçi kadın ile yaşanabilir bir yere çeviriyor adam. Artık tek başına olmadığını bilerek açılıyor denize ve aramaya başlıyor bilinmeyen adayı.
Yine bir ülke ismine, kişi ismine rastlamıyoruz ve yine virgüllerle bölünen diyaloglar okuyoruz ama yine bunu çok seviyoruz. Nasıl sevmeyelim böyle güzel yazılırsa bir kitap!
Okuyoruz, kapatıyoruz kapağını kitabın ama yine de düşünmeden edemiyoruz; acaba adayı buldular mı? Kadın ve adama ne oldu? Karar kapısından çıkmakla ne kazandı kadın ya da neyi kaybetti bilmeden? Bilinmeyen ada var mıydı gerçekten? Yoksa sadece gerçeklerden kaçmak için bir neden miydi bilinmeyen adayı aramak?
Beğenerek, bitmesin isteyerek okunmalı. Çünkü bunu hak ediyor bu güzel eser...

Bir saatten kısa sürede biten kısacık bir hikayeye hayatı sığdırmış. İnanılmaz basit bir dil, çocuk hikayesi tadında; ancak simgeler ve ifadeler o kadar yoğun ki... Kabil'den sonra okudugum ikinci kitabı oldu ama en kısa zamanda devamı da gelecek.

Küçük Prens (Antoine De Saint-Exupéry) tadında bir kitap. Basit bir hikaye ve bunun etrafında verilen mesajlar. Her ne kadar mesajlar güzel olsa da, örneğin kendini tanımak için kendi dışına çıkman gerekliliği, dilinin basitliği kitabı muhteşem yapmıyor. Çok kısa bir kitap. Bendeki basım 19 sayfa. Bir deneme yazısı olarak da yayınlanabilirdi pekala. Bu tür bir eseri benim gibi bir insan yazsa muhteşem denilebilir, fakat sözkonusu Saramago olunca bu kadar basit olmamalı diyor insan. Sonuç olarak illa okuyun diyemeyeceğim bir kitap. Saramago'yu hatmetmeye karar verdiğimden okudum ben de. Gerçi yarım saatlik bir kitap neticede. Okuyun, en iyisi. :)
Ankara tren garından selamlar, iyi okumalar.

Bir kez daha anlıyorum ki daha çok Saramago okuyacağım.
Masalsı anlatımıyla bir anda bitti ve muhteşemdi. Saramago'nun tarzını zaten çok seviyorum. Kitabın son cümlesini alıntılamamak için inanın zor tutuyorum kendimi.

Aslında denizci olmayan ama denizciliği, kimsenin bilmediği adayı bulmaya çıktığında öğrenebileceğini düşünen bir adamla sarayın kararlar kapısından çıkan ve bir daha o kapıdan girmeyeceğini söyleyen bir kadının öyküsü.

"Bir adam kralın kapısını çalmış ve ona demiş ki, bana bir tekne ver” diye başlayan bu kısacık hikayeyi bir solukta bitirdiğimi hatırlıyorum.
Sonrasında ise bu 55 sayfalık kitabın kapağını kapatıp uzun uzun düşünmüştüm...
Benim içimdeki bilinmeyen ada nerede? Ben kimimle yola çıktım o adayı bulmak için... Peki o adayı buldum mu? İnsanın hala içindeki bilinmeyen adasını araması da güzel aslında...
Belki bulanlar arayanlardır ne dersiniz? Ne diyor yazar bu kitapta " Kendinden dışarı çıkıp, kendine bakmadıkça, kim olduğunu asla bilemezsin."

Masalsı ve kısa bir anlatım ama satır aralarında bir gizli dünya, bir bilinmeyen ada saklı... Tabii bulabilene...
Yoksa siz hala bir hayali tekne bulup, içinizdeki denizde bir bilinmeyen ada , çevrenizdekilerin bile bilmediği , hatta sizin de bilmediğiniz bir ada bulmaya çıkmadınız mı? O halde tekneyi boşverin, alın bu kitabı ve o yolculuğa çıkın ...
Ne demişti yazar bu kitabında :

"... mühim olan varış değil gidiştir..."

Elinize alır almaz bitireceğiniz masal tadında, akıcı diliyle kendine bağlayan kitap.
Üzerinde düşünülecek çok şey var ve konusu gerçekten sıra dışı. Denizciliği bilmeyen bir adamın bilinmeyen adayı ve kendini arayış öyküsü.

□ Jose Saramago ile tanışmam epey gecikmişti kendisini hele ki kitaplarının ününü duymamak elde değil. Saramago'ya Bilinmeyen Adanın Öyküsü ile başlamak ne derece doğruydu bilemedim. Amma velakin Portekizli bu büyük dehaya bir yerden başlamam gerektiğini biliyodum. itiraf etmem gerekirse dikkat dağınıklığım had safhada olduğu için uzun 300-400 sayfayı geçen kitapları pek tercih etmiyorum aslında malca kabul ediyorum neyse konumuz bu değil :)
□ Durun ciddileşiyorum. konuya giriyorum. Kitap ince olsa da oldukça yoğun sarsıcı ifadeler barındıran bi öykü “bilmiyor musun ki, kendinden dışarı çıkıp kendine bakmadıkça kim olduğunu asla bilemezsin’’ ve “ ben bilinmeyen adayı bulmak istiyorum o adaya ilk ayak bastığımda kim olduğumu öğrenmek istiyorum’’
□ İmgelerle metaforlarla dolu bu kitap aslında bir o kadar da duru ve yalın
□ Bilinmeyen adanın kalmadığına inanılan dönemlerde ada arama cesaretine sahip bir adamla böyle bir cesareti görüp hayatını değiştirebileceğine inanan bir kadının hikayesi anlatılıyor esasında herkes kendisine “tüm adalar bulundu” çabasının beyhude bir çaba olduğu ifade edilse  adanın olduğuna inanan ve onu bulmak didinen denizci olmayan bir denizcinin masalı...
□ sözün özü yazara bu kitapla başlamak benim açımdan oldukça keyif vericiydi felsefeye ve felsefeye ait metinler içeren metinleri her zaman ilgi ve yoğun alaka ile takip etmişimdir bu kitabı okumanızı şiddetle tavsiye ederim.

Körlük adlı eserini yeni okuyup tarzını şaşırarak beğendiğim için hemen bir Saramago daha okuyayım dedim.Tavsiyeler üzerine Kabil'e başlayacaktım ama kısa olması cezbetti. Okuduğum en kısa kitaplardan bir tanesiydi. 60 sayfanın yarısı çizim. Yine isimler yok, konuşma çizgileri yok, paragraf yok. Masal tadında kısadan da kısa bir öykü. Sayfa azlığına bakmayın kurgulama muhteşem. Üstelik derin anlamlar içermekte. Yapılan alıntılara bakarak bunu daha iyi anlayabilirsiniz.

"... O adaya ayak bastığımda kim olduğumu öğrenmek istiyorum, Bilmiyor musun ki, kendinden dışarı çıkıp kendine bakmadıkça kim olduğunu bilemezsin..."

Tavsiye mi elbette ki ediyorum. Bu kadar kısa ve özlü kitabı mutlaka okuyun. Bu sefer Kabil’ e başladım. Saramago’ya devam….

Harika bir kitap. Düşündürücü, naif, masalsı, şiirsel bir çok tat bırakıyor damağınızda. Saramago kitaplarına başlamak için en hızlı girişi yapmaya bire bir şaheser. Okurken aslında yolculuğun bilinmeyen adaya değil de kendi benliğinize olan bir yolculuk olduğunu anlıyorsunuz. Anlamasınızda bir zaman sonra kendi kendinize sorular sormaya başlıyor ve varoluş sebebinizi sorguluyorsunuz. 50 sayfalık bir kitap olmasına karşın yüzlerce sayfalık içi boş kitaplara meydan okuyor adeta.
Herkesin yolculuk sırasında kendisinden bir parça bulabileceği bu muhteşem eseri herkese tavsiye ederim.

Saramago'dan okuduğum ilk kitaptı ve devam edeceğim kesinlikle
Kısacık, çok güzel masal tadında bir öyküydü. Bilinmeyen bir adayı keşfetmek üzere kraldan tekne isteyen adamın öyküsü. İçerisinde toplumsal eleştiriler barındırıyor. Alegorik tarzda yazılmış eleştiri kitaplarını seviyorum
.
Tavsiye ederim ben çok beğendim.