Bukağı

Onca ayrılığa onca uzaklığa rağmen çocukken başlayan bir arkadaşlık, bir dostluk bütün zorluklarına rağmen bir ömür süren birbirlerindeki tüm zıtlıkları içine sindiren ve her daim güvenilen sadece ölümle son bulabilen bir dostluk

Kasım ve Mehmet aynı yıl (1618) aynı günde farklı şehirlerde doğan iki bebek. Kasım'ın babası sarayda hekimbaşı. Mehmet'inki ise Malatya'da Nakşibendi şeyhi. Hekimbaşının Malatya'ya sürgüne gönderilmesiyle kesişen hayatları ve bir ömür süren kadim dostlukları. Oysa çocukluktan itibaren o kadar farklılar ki birbirlerinden. Kasım dünyaya bağlıdır sıkı sıkıya, gülmek, eğlenmek, hat sanatçısı olarak sarayda kendine bir yer edinmek en büyük hayalidir. Mehmet'se alabildiğine öfkelidir sürekli bir arayış bir sorgulama içindedir ama en büyük hayali Yunus Emre gibi içten ve coşkulu şiirler yazarak iyi bir şair olmaktır. Birlikte günler büyük bir mutlulukla geçerken ve bu iki can bütün farrklılıklarının üstüne bir çizgi çekip ortak noktalarda buluşup dostluğun ve sevginin letafetine her yeni gün bir yenisini eklerken ne yazık ki Kasım'ın babasının vefatı üstüne tekrar İstanbul'a dönmeleri sebebiyle bu dostluk kesintiye uğrar belki fakat hiç bitmez. Bundan sonra mektuplar bağlar iki dostu birbirine. Oysa ikisi de henüz on yaşındadır.
Kasım Enderun mektebine gitmekte hayaline kendini bir adım daha yakın hissetmektedir. Mehmet'in ise arayışı hâlâ sürmektedir. Babasının beklentisinin aksine Nakşiliği değil Halvetiliği seçmiştir ruhu ancak orada huzur bulmaktadır. 19 yaşındayken bağlı olduğu şeyhi vefat eder yeni şeyhi ise pek sevmez büyük bir boşkuktadır. Arayışını ve gönlündeki boşluğu zahiri ve batınî ilimleri beraber öğrenmek suretiyle dolduracağı fikriyle her şeyi geride bırakarak yollara düşer. Diyarbakır'da tasavvuf ehlinden pek hoşlanmayan bir hocadan, evinde hizmetini yapma karşılığında kelâm, mantık, tefsir ve Arapça dersleri alır. Tek izin gününde Halveti tekkesine devam eder. Sonrasında Mardin'e giderek eğitimine orada devam eder. Şiirler yazmaya başlar ve Niyazî mahlasını kullanır.
İskenderiye, Kahire... aldığı onca derse rağmen aradığı mürşidi bulamaması ve gördüğü bir rüya üzerine Anadolu'ya dönüş ve mürşit arayışı...Yaş 26 gurbette sevdiklerinden uzakta geçirilen onca yıl.
Ve neredeyse yirmi yıl sonra İstanbul'da Kasım'la tekrar görüşme... Ruhundaki öfkeyi boşluğu doldurmak için 40 gün süreyle girdiği çilehaneler ve orada mahlasına eklenen Mısrî kelimesiyle bundan sonraki yaşamına Niyazî-i Mısrî olarak devam edişi...
Ama arayışı son bulmamıştır ve yeniden düşer yollara. Nice uğraş ve çabadan, onca çileden sonra nihayet aradığı mürşide kavuşması ve onun gözetiminde verdiği nefis mücadelesi 9 yıl dile kolay ve artık o şiirleri her yerde bestelenen, tanınan ama nefsiyle mücadelesi hiç bitmeyen 38 yaşında bir adam. En nihayetinde mürşidinden aldığı icazetle irşat vazifesini yüklenmesi ve yeniden yollara düşmesi mürşidinden ayrılmanın verdiği hüzünle.
Osmanlı'nın en karışık dönemleri, saltanatın sürekli el değiştirmesi, yeniçeri ayaklanmaları, Padişah 4. Mehmet'in hocası olan Vani Efendi'nin düşmanlığı altında yapmaya çalıştığı irşat vazifesi aldığı tehditler Rodos'a sürgün edilşi. Tekrar Bursa'ya dönüş anlaşmazlıklar, yanlış anlamalar sürtüşmeler ve ayaklarında bukağılarla Limni'ye sürgün ediliş. Oradaki irşat faaliyetleri Hristiyan ve Müslüman halktan gördüğü teveccüh affedilip Bursa'ya dönüşü.Arayış ve mücadeleyle geçen bir ömür ve ömrünün son demlerinde 2. Ahmet devrinde müritleriyle sefere katılmak isteyişi ve neticede 74 yaşında Limni'ye tekrar sürgün.... Adada ayağında bukağılarla gömülmeyi vasiyet edişi ve ömrünün geri kalan günlerini eserlerine ve ibadetlerine vakfederek 76 yaşında Hakk'a yürümesi.
Tasavvuf anlayışının açıklanması, arka planda Osmanlı'nın ve o süreçteki padişahların anlatımıyla su gibi akan keyifli bir eser. Mısrî'nin şiirlerine yer verilmesi ayrı bir güzellik katmış kitaba.
"İlim ve arayış yolunda bunca çileyi çekebilir miydim?" diye sormadan edemiyor insan kendine.

Kitabı YouTube da 'Vera' nın tavsiyesi üzerine aldım. Böylece ilk defa Emine Işınsu'nun bir kitabını ve Niyazî Mısrî nin hayatını okuyacaktım. Kitap o kadar akıcı ve sade ki hiç bitmesin istedim. Öyle güzel anlatmış ki sizi 17. yy a götürüyor. Olayları bizzat yaşıyor gibi oluyorsunuz her ne kadar tarihi konular varsa da bunları yazar günlük hayat dilinden sıkıcı olmadan okuyucuya aktarabilmeyi başarmış.

Kitabı okumadan önce Niyazi Mısri hakkında nerdeyse hiç bilgim yoktu bu kitap sayesinde öğrendim. İnşaAllah bizlerde hayatımızda uygulayabiliriz. Lafı uzatmadan bir şiiri ile bitirelim

Hudâ da'vet eder elhamdülillah
Bu can Hakk'a gider elhamdülillah

Hakîkat şehrine çün rıhlet oldu
Gönül durmaz iver elhamdülillah

Ne gam giderse dünyâdân Niyâzî
Visâline erer elhamdülillah

Niyâzî-i Mısrî

Çün: çünkü
Rıhlet: göç
İver: acele eder
Visâl: kavuşma

Mevlana, Yunus Emre gibi Tasavvuf şairlerimizi herkes tanır. Ancak bu topraklar sadece bu iki zatı değil daha nice şair ve düşünürü de yetiştirmiş olabileceği hiç düşündünüz mü?
Bu isimlerden belkide en önemlisi Niyazi Misri'dir. Kendisi birçok döneminin en büyük şairi ve düşünürüdür. Birçok camide verdiği vaazlar ve tekkelerde yetiştirdiği derviş alimler ile etrafına adeta ışık saçmıştır. Ancak şunu belirtmek isterim. Kendimi bu milletin değerlerini seven biri olarak gördüğüm halde böyle bir zatı bu kitabı okuyana kadar bilmiyordum. Ben bu durumdan utanç duydum.
Bu kitap bu utancımı az biraz geçmesine zatın hayatı hakkında iyi bir bilgi sahibi olmamı sağladı. Üstelik Emine Işınsu'nun muhteşem anlatımı sayesinde sıkılmadan hatta kitabı elden bırakmadan. Herkese okumalarını tavsiye ederim

Çiçekler Büyür
Mükemmel bir kitap herkese tasfiye etmek istiyorum ️ bayıldık arkadaşlarımdan tavsiye ediyorum kitabı onlarda okudular gerçekten mükemmel bir şekilde sarıyo insanı

Samimi olmak gerekirse eseri bir komsumun çöp posetinden bulup kitaplara nasıl kıyıp attıklarına şaşırarak öfkeyle elime aldım.Bukaginin ne olduğunu bile bilmezken son sayfamı bitmesin diye zorla kapattım.Niyazi Mısri gibi büyük bir zatı nasıl olur da tanımam pişmanlığı içindeyim.Tasavvufu, tarihi ve Niyazi Mısri yı öğrenmek isterim diyen herkes okumali.Osmanli tarihini anlatan bölümleri sıkıcı olabilir ama öğrenmek için de çok güzel bir fırsat.Ayrica kitabin yazarı Emine Işınsu da Halide Nusret Zorlutuna'nin kızı imis.Bu vesileyle öğrenmiş oldum.

" Herkes anlamaz bizi/ Bizler muamma olmuşuz" diyen Niyazi Mısri'yi anlatan bunu anlatırken tarafsız davranan Işınsu hakikati satır satır işlemiş bu güzel eserde. Vaktiyle sıkı bir güreşçi, hakikati arayan bir derviş olan Mısri'nin şeyhliğe uzanan yolda yaşadıkları devrin siyasi ve toplumsal olayları sürükleyici bir üslup kaleme alınmış. Mısri'nin muhteşem beyitlerine sık sık yer verilmiş. Tasavvuf yolunu, tasavvuf ehlini, kainatı ve bunlara dair nice sorunun cevabını içinde barındıran bir kitap. Tekrar tekrar okunması gereken her okuduğumuzda yeni ve farklı düşüneceğimiz ruhumuza dokunan bir kitap.

Derdinin içinde derman arayan Niyâzî-i Mısri...

"Bukağı" kelimesini duyunca bana bu derece acı vereceğini tahmin edemezdim herhalde... Kitabın ismi neden "Bukağı" bunu öğrenmek isteyenler bizzat kitabı okumalı diye düşünüyorum. Mehmed'in derdinin dermanını bulmak için şehirden şehire hatta ülkeden ülkeye arayışı her anını yaşadım desem yeridir.Şeyhini bulurken ki heyecanı, şeyhinin hakka yürümesindeki üzüntüsünü ve senelerce vatanından toprağından hakkı anlatmak için uğraşı... Hepsini de iliklerime kadar hissettim ve yer yer gözyaşlarıma hakim olmadım. Niyâzî-i Mısri'nin Yunus Emre'yi çok sevmesi de gönlüme ayrı bir hoşluk doldurdu. Ayrıca kitapta yer yer Osmanlı'nın o dönemki halinden bilgi vermeyi de ihmal etmemiş yazar... Zira bunu yapması gerekirmiş çünkü Mehmed yani #y:38013 ile en yakın arkadaşı Kasım arasında gelişen olayların daha aydınlatıcı olması adına... Bir tarafta hakkı arayan bir çocuk diğer tarafta dünya ile ilgili emelleri olan bir çocuk... Ve ikisinin yıllar boyu süren dostluğunu yazar çok güzel bir şekilde gözler önüne sermiş. Kendimle cebelleştim bu kitabı tek solukta okumamak için... Kitabın diline gelecek olursam sade, yalın, akıcı bir şekilde yazılmış. Kitapta yer yer #y:38013 şiirlerine yer vermesi de çok hoştu ve şiirlerinde bilinmeyen kelimeleri dipnot olarak açıklaması da çok ince olmuş...

Son olarakta şunu belirtmek istiyorum bu kitapta emeği geçen herkesten Rabbim gani gani razı ve hoşnut olsun. Okuru bol olsun. Teşekkürler sevgili Emine Işınsu

Ey Allah'ım seni sevmek ne güzeldir, ne güzeldir
Yolunda can u baş vermek ne güzeldir, ne güzeldir...

Kitap gerçekten çok güzel Niyazi Mısri nin nasıl ve zorlukla olgunluğa maddi ve manebi iki ilmi bir arada öğrenmeye çalışırken yaşadığı zorlukları anlatiyor

Emine Işınsu'nun en sevdiğim kitabı. Daha önce de okumuştum. Niyazi Mısri'nın hayatını anlatan bir kitap. İki yıl önce filan izlediğim bir film yüzünden Niyazi Mısri'nin hayatını merak etmiştim. Gittiğim kitapçı bu kitabı önermişti. İyi ki alıp okumuşum. Hem Niyazi Mısri'nin hayatını öğrendim hem de o dönemlerde yapılanları, dini görüşleri öğrendim. Kitap çok akıcı değil. Biraz sıkıldım ama kitabı merak ettiğim için okumaya devam ettim. Size de okumanızı tavsiye ederim. Başka güzel bir kitap yorumuyla görüşmek üzere...

O kadar güzel ve faydalı bir kitaptı ki hiç bitmesin istedim kitabın içinde Niyazi Mısri ile birlikte olayları yaşamak istedim..
Herkese tavsiye ederim ama özellikle tasavvufla ilgilenen kişilere daha çok tavsiye ederim.

“Halk içre bir âyineyim, herkes bakar bir an görür
Her ne görür kendi yüzün ger yahşi ger yaman görür”

Emine Işınsu hanımefendinin kaleminden, Hz. Niyazi-i Mısrî’nin hayatının romanlaştırılmış hâlini okumaya başlamıştım 3 gün önce. Bugün sabah herkescikler uyurken kuşların cıvıltıları, horozların ötüşleri, sabâ yelinin esintileri ile kitaba nihayet verdim. Işınsu’nun kalemi ağdalı bir kalem, üstün bir lisan değil. Saf, Anadolu lisanı. Cümleler düz, her yaştan insanın anlayabileceği bir dil. 2010 yılından beri okuyorum. Her defasında çok seviyorum. Kendisi ülkücü-milliyetçi bir yazar. Belki de bu beni daha fazla çekiyor. Kendisini Türk töresine, Türk kültürüne adamış. Bir de salt milliyetçi bir dil de değil; irfan ve tasavvuf ile bezemiş bir milliyetçi bir dil. İnsan okurken ne bileyim cûş-u hurûşa geliyor :) Sanki çok uzattım? Eser, Hz. Niyâzî’nin hayatını anlatıyor. Onun çocukluğunu, gençliğini, ilim ve öğrenme aşkını, mürşidini arayışını anlatıyor. Şeyh efendilerle olan münâsebetleri, Kahire’de Hz. Abdülkadir Geylânî tarafından Anadolu’ya yönlendirilmesi, seyr-ü sülûkunu ve irşadını, Kadızadeliler ile yaşadığı haklı mücadele ve bu uğurda yaşadığı sürgünler çok nezih bir dille anlatılmış. Bukağı da sürgünlerde ayağına takılan kelepçenin adı.
FAKAT! Bir-iki konuda zihnimde soru işaretleri oluşmadı değil. Mardin’de gençlerin yaptığı tertiple genelevvâri bir yerde içki içirtilmesi. Kadızadeliler ve bu güruhun doldurmasıyla kendine cephe alan rical-i devletin kararlarına karşı hazretin tutumunun hep ‘öfke’ diye nitelendirilmesi, Vani Mehmed Efendi’ye karşı küfürlü mektuplar göndermesi ‘kurgu mu, hakikat mi?’ sorusunu aklıma getirdi. Eğer hakikatse ne alâ! Kurgu ise hocama şunu sormak isterim; bu küfür, bu öfke nereden çıktı?

Vani Efendi’nin durumu biraz karışık. Halveti olduğu kaynaklarda var ama her daim tarikatların karşısında durmuş, değişik bir tip. Hazret-i Niyazi’nin hayatını merak edenlere bu roman, elbette tavsiyemiz değildir. Hayatını anlatan bir eserle başlanmasını, kafalara takılan her şeyi hemencecik araştırılmasını tavsiye ederim. Zira ben de öyle yaptım. Keyifli okumalar. Kitapsız kalmayın. Bukağı Emine Işınsu

Kitap çok akıcı ve güzel Türkçeyle yazılmış. Ağır değil. Edebiyatı çok hoşuma gitti.
17.Yüzyilda yaşamış olan Niyazi Mısri’yi tanımış oldum. Biraz araştırdım, birçok şiiri bestelenmiş. (Yunus Emre misali)
Bursa’yı merak ettim, çünkü yeşilliğini çok övdü :)
Siyasi olaylar çok ilgimi çekti, bazı tarihçilerin Osmanlı devleti hakkında yazmış oldukları negatif noktaları bu kitapta da okudum.
Makam için kardeşlerin birbirlerine yaptıkları, sarayın içinde dönen entrikalar, saraya göre isyanların! susturulması, sorgulamanın susturulması vs.
Yoksa genel itibariyle bir dervişin hayatını anlatır. Birkaç şeyhin kerametlerinden bahsedilir ama ben şahsen mantıklı bulmadım.
Birde Niyazi Mısri sürgüne götürüldüğü zaman, fırtınayı durdurması da bana saçma geldi.
Doğru yol mürşitsiz! olmaz denilmesi de benim tuhafıma gitti.
Yoksa yüreğe ve gönüllerimize maneviyat sezdiren bir kitap.