Önemsiz Bir Kadın

<< Oysa insanlar da ağaç gibidir. Ne kadar yükseğe ve aydınlığa çıkmak isterse, o kadar kuvvetle toprağın altına inmek ister kökleri, karanlığa, derinliğe - kötülüğe... >>

Bu sözleriyle Nietzsche edebiyatın sırrını izhar etmiş. Edbiyatçı gözüyle bu kıskanılmalı. Tabii ki, bunu amaçlayarak söylemiş olduğunu söyleyemem, şahsi fikrimdir. Belki de filozofların da sırrı budur. Peygamberlik vahiye dayalı, filosof aklını konuşturur, bilim insanı maddeyi/eşyayı konuşturur, İslam alimi vahiy ve hadis rehberliğinde ilhamını/aklını konuşturur, edebiyatçı ise?!
O, aydınlık için karanlığı, iman için küfrü, ahlak için ahlaksızlığı, edep için edepsizliği irdeler ve konuşturur. Bunun için onun hayatı ya ihtiyari ya da ızdırari kaderle feda edilir. Izdırari kader içinde ihtiyari kader olarakta gözükebilir ama bunu değiştiremez. Değiştirmeye kalkışacağı anda hayatının feda edildiğinin de farkına vardığı için değiştirmez. Siyah üzerinden beyaza ulaşmanın hatta beyaza anlam kazandırmanın yolunun o siyah içinden geçmek olduğunu çoktan farketmiştir. Dahası beyazın en beyaz noktasının, siyahın en siyah noktasının hemen yanında başucunda olduğunu hissetmiştir. Nietzsche'nin ifade ettiğindeki gibi...gece-gündüz misalindeki gibi... Felsefe sadece var'dan bahsederse kuru kalır, bir de var "hatrına" yok'tan bahsederse, var konusu ne kadar cazip hale gelir değil mi!? Edebiyat da aynı şekilde; ahlaktan bahsedince kuru kalıyor, çünkü amaç bunu yazmak değildir - ahlaksızlık üzerinden ahlaka giden yolu buldurmaktır. Yol göstermek, bakış açısı sunmak, kurtarmak... Kurtulmuşsan sana niye edebiyat yazayım ki!?

Tüm bunları, Oscar Wilde'ın hayatı hakkında birazcık ama epey denilecek kadar olumsuz bilgiler edindikten sonra yazma ihtiyacı duydum. Amacım Oscar'ı aklamak değil, anlamaktır. "Her azizin bir geçmişi olduğu gibi, her günahkarın da bir geleceği vardır." derken Wilde, alabilecek olana mesajını vermiştir zaten. Ne "yazık ki", gerçek anlamda edebiyat(çın)ın çarkları bu şekilde dönüyor. Hoşumuza gitse de gitmese de. Güzel için çirkini irdelemek kaçınılmazdır. Bu noktada gerçek anlamda edebiyatçı aynı zamanda fedaidir.

"Önemsiz Bir Kadın"la, yıllardır liste 1'mde zirvenin sahibi Tolstoy'un tahtını sallayacak bir yazarla tanıştığımın sinyalini aldım. Daha önce de bu zirveyi Çehov sallamıştı. Kafka da öyle izlenim bırakmıştı.

Gelelim esere. Kadın konusu. Hemen yanında parantez açıp ingiliz kadını yazmam lazım. Çünkü kadın konusu bir yanıyla üniversel/global, bir yanıyla da milli/lokal konudur. İngiliz ahlak kuralları kadın-erkek ilişkilerini nasıl şekillendirmiştir veya nasıl şekillenmesine engel olmuştur, gerçekte doğal olarak nasıldır piyes boyunca diyaloglara yansıtılmıştır. Erkeğin bakışında kadının anlatımını geçtim de kadının bakışında erkeği anlatımını nasıl bu kadar tespitsel ince ayarda yazabilmiş hala anlayamadım. Çok kaliteli, önemli, güzel bir piyes okuduğumun farkındayım...

https://youtu.be/uly0GKlbtH0

Türk filmi çeviren yönetmenlerin veya senaristlerin bu kitabı okuduklarına kesinlikle eminim. Okuyunca bana hak vereceksiniz. :)) Yine bilindik beylik sözler Wilde'in düşünce dünyasının zenginliğini çok iyi yansıtmış. Dorian Gray'in Portresindeki o muhteşem akış bu eserde de mevcut. 4 perdelik tiyatro oyunu olan Önemsiz Bir Kadın bir İngiliz malikanesinde geçiyor. İlk başlangıçta Amerikan ve İngiliz atışmalarını okuyacaksınız. Sonrası ağır dram içeriyor. Baba oğul ve annem kavramlarını yeniden tanımlayan Wilde'ın kadınlar ve erkekler hakkındaki söylediği etkileyici sözler kitabı çok çekici kılıyor. Kitaptan Shakespeare tadıda aldığımı rahatlıkla söyleyebilirim. Keyifli Okumalar :)

Oscar Wilde "Dil" 'ini çok sevdigim yazarlardan biri. Kullandığı cümleler, olay örgüsündeki bütünlük ve sürükleyicilik... Onun için söylenebilecek herşey eminim eksik kalacaktır. "Önemsiz bir kadın" Oscar Wilde'ın kendisini yansıttığı bir eser olmuş. Her azizin bir geçmişi olduğu gibi, her günahkarın da bir geleceği vardır, sözü ile kitabını neredeyse özetlemiş. Yalnız bırakıldığını düşünen bir kadının duygusal serzenişi, yılların ondan götürdükleri ve elinde kalan tek sermayesi oğlu.. ve bir adam.. Bir kadını yalnız bırakıp arkasına bile bakmamış olan. Ancak gerçeklerle karşılaştığında ise sorumluluk hisseden.. ve gerekeni yapmak için çabalayan bir adam. Yıllar ikisi için de ayrı senaryolar yazmış ancak yolların kesiştiği yerde acı, tatlı, ekşi bir çok tat var.. Kadını tanımlarken sarfedilen sözler erkeği tanımlarken de aynı melodiyle geliyor kulağa. Can yakmadan can yakmak. Acıtmadan acıtmak. Garip, özgün, gerçek..

Öne çıkan ne var bilemiyorum. Gençlik ile yaşanan adı konulmamış bir ilişki sonra bir çocuk, terk eden, bırakıp giden erkek; yıllar sonra babalık duyguları depreşen oğlunu isteyen baba, ızdıraplarına saygılı kalan bir kadın. İkisi içinde önemli olan önemsiz bir kadın ve önemsiz bir adam. Sonuçta olması gereken olmuş ve kendine saygısını koruyan dimdik duran bir kadın var.

İngiltere'de yaşayan Arbuthnot,18 yaşında aşkla bağlandığı adam George Harford tarafından yarı yolda bırakılıyor,hemde karnındaki bebeğiyle .Duygusuz adam kadına evlenme sözü veriyor ve kadın onun için ailesini bırakıyor fakat adam sözünü tutmuyor. Kadın tüm zorluklara rağmen oğlunu tek başına büyütüyor. Kadının hem hayatı hem de ruhu mahvoluyor.Bir suçlu gibi zincire vuruluyor, bir cüzzamlı gibi maske takıyor. Hiçbir şey onu iyileştirmiyor.Tamamen kaybolmuş durumda. Kayıp bir ruh o. Yıllar sonra bu adam oğlunu istiyor bilmiyorum hangi yüzle! Oscar Wılde ilk kez okumama rağmen oldukça başarılı bir kitaptı devamını getireceğim mutlaka. Tavsiye ederim.

Ben tiyatro kitaplarını okumayı severim, bu kitap Wilde’ın o eşsiz üslubuyla yazıldığı için okumak daha zevkli oldu. Konu olarak çok farklı ya da sürpriz sonlu bir eser olmasa da yazarın yarattığı ilginç karakterler ve altı çizilesi cümleleri için okunması gerektiğini düşünüyorum. Zaten Wilde, aforizma konusunda çok başarılı bulduğum bir yazar.

Dorian Gray Portresi’nden daha çok keyif aldım. Ama Oscar Wilde’a aşık biri olduğum için bu kitabı da sevdim. Son bölümde kahkahalarla güldüm. Arka arkaya okuduğum iki kötü çeviriden sonra bu kitap ruhuma huzur verdi.

"Bir adam ve kadın günah işlediyse bırakın ikisi de çöle sürülsün, ikisi birden damgalansın. Ama birini cezalandırıp diğerini serbest bırakmayın."
Eserin beni en çok etkileyen yanı gerçek bir düşünceden ibaret olması, bu düşünceyi barındırması oldu. Kimbilir kaç kadın Bayan Arbuthnot gibi cezalandırıldı, acı çekti ve kimbilir Lord Illingworth gibi kaç adama, özgürlük verildi, hayat altın tepside sunuldu. Ne yazık ki yazarın döneminden, 19.yüzyıldan, hatta belki daha ötesinden beri gelen ve günümüzde hala devam eden cinsiyet eşitsizliği toplumun kanayan yarasıdır. Bayan Arbuthnot gibi dimdik duran, güçlü kadınlar sayesinde erkeğe verilen sonsuz imtiyazın aksine kadına kadın olduğu için vurulan hançerler,damgalar elbet birgün sona erecektir ve ermelidir de.

Oscar Wilde’ın bu eserine değil nasıl inceleme yazacağımı, nasıl puan vereceğimi dahi bilmiyorum. Beni çok arada bırakan bir kitap oldu ‘Önemsiz Bir Kadın’. Oyunun ikinci perdesinin ortalarına gelene dek kitap hakkındaki görüşüm 6/10, 7/10 skasında bir eser olduğuydu. Bunun nedeni ilk perdenin beni çok ama çok yormasıydı. Kabul ediliyorum hikayenin açımlanması için bu perde gerekliydi fakat nedense benim için okunması çok zor bir kısım oldu. Fakat ikinci perdenin ortasından itibaren hikaye daha da hoşuma gitmeye başladı. Daha fazla adapte olabildim akışa. Bu adaptasyonum üçüncü perdede zirveye ulaştı, dördüncü perdede de korundu. Böylece ‘Önemsiz Bir Kadın’ sonunu iple çektiğim, merak uyandıran bir eser haline geldi.

Kitabın konusu hakkında fazla bilgi vermek istemiyorum. Ancak dönemin toplumsal yapısının, aşk ve evlilik kavramlarının, erdemin, özgürlüğün sorgulandığı; yer yer güldüren, yer yer iç acıtan öğeler olduğunu söyleyebilirim. Şayet Viktorya Dönemi’nde geçen bir tiyatro eseri okumak istiyorsanız, Oscar Wilde sizin aradığınız isim olabilir. Keyifle okuyacağınızı düşünüyorum. İyi okumalar.

Çok güzel bir kitaptı Yeşilçam filmlerinin bu kitaptan çok beslendiğini veya esinlendiğini düşünüyorum sevdiği adam tarafından evlenmek vaadiyle kandırılmış bir kadın ve çocukları olduktan sonra ortadan kaybolan adam daha sonra varlıklı olarak geri döner çocuğu almak ister... Genel olarak akıcı bir kitap kitaptaki diyaloglar , kadın erkek temelli konuşmalar vurucu nitelikte.

Yazar Wilde, İngiltere’de dönemin ekonomik, sosyal ve kültürel yapısını ince ayrıntısına kadar bu tiyatro eserinde yansıtmıştır. Bayan Arbuthnot gençliğinde gençlik nefsine kapılarak sevdiği adama (Lord ILLINGWORTH) aşık olur, güzel bir aşk onu beklemektedir ancak Lord, Bayan Arbuthnot’tan ayrılmama konusunda söz vermesine rağmen Gerald adında bir çocukları olur ve Lord , Bayan Arbuthnot’tan ayrılır. Bu olay, Bayan Arbuthnot’u toplumdan uzaklaştırmış, gençliği harap olmuş, hayatı acı ve utanç bir biçimde nasıl yaşadığını ve bunları ona nasıl hissettirdiğini eserin içinde gayet iyi sezilebiliyor.