SeksekJulio Cortazar

Ben her iki günde bir tam 1080 metre yüzerim. 20-25 dakika sürer. 30 metrelik havuzda 36 tur. Öncesini saymazsak, en az beş yıldır. Ara vermeler olsa da pek bozmam bu düzeni. Çok sıkıcıdır ama. Bitmez bir türlü. Say allah say. Dile kolay 36 kez. Lineer bir biçimde. Yeni sayma teknikleri denedim hep. Sanki daha çabuk ulaşıyordum 36 rakamına. En son altılı sayı sistemi uydurdum, onu kullanıyorum. 11 diye başlar, 16’da biter ilk tur. Sonra 21-26, 31-36 diye 66’da biter. Hastalık işte. Kafa kontaklığı.

Bir dostuma telefonda romanımı anlattım biraz. Deneysel edebiyat yapmışsın, dedi. (Aman ha deneysel romanla karıştırmayın. O ta Hügo’ya kadar gider. Naturalisttir zira) Yok be, bakma anlattıklarıma, okusan farklı hissederdin, dedim. Havuzda hem altılı sistemde tur sayıyor bir yandan da arkadaşımın dediğini düşünüyordum. Deneysel edebiyat. Az kaldı su yutuyordum. Vay be, bu oyunu Cortazar oynamıştı bana. Seksek’i geldi aklıma. Anlamışsınızdır, Julio Cortazar.

Ben romana direkt başlarım. Önsöz, tanıtıcı söz bilmem. Önce kendim alırım tadını. Hele uzun uzun roman üstüne yazı varsa, gözümü tamamen kaparım. Romanda kendi yolumu kendim açmak isterim. Bittikten sonra döner başkalarının ne düşündüğünü okurum. En az bir hafta dinlendirdikten sonra kafamda ama.

O geçeydi ilk kısmı romanın. Yoksa bu geçe miydi? Paris’te geçen hani. Ne yok ki Paris’te? Edebiyat hep vardı. Müzik de. Hem de her türünden. caz, vazgeçilmezidir Paris gecelerinin. Romanda da öyleydi. Lineer ama. Bir de postmodern ha. Roman değil, anlatı. Lineer bir romandı (Lineer romanı aramayın nette. Bu, bu fukaranın yumurtlaması zira.) Sonra sınır dışı edilme. Buenos Aires. Edebiyat var. Şiir zaten. Müzik de. Artık tango. Sonra, her iki yaka var. Mekân Arjantin olsa da. Mekânda bedeni tutabilirsiniz. Ya hayal gücü. Ruh ya? Birbirine dönüşen kahramanlar.

Kısa kısa akıyordu bölümler hızla. 41. bölüm bitmek bilmedi. Oku Allah oku. Kasten yaptığını düşündüm. Adam oyun oynuyordu okurla. Bunun için yazmış sanki. Yine kısacık bölümler. Altılı sisteme oturttum ya, rahattım. Son bölüm yıktı. Uzundu ama okunmaya değerdi. Üç nokta koymuş. Roman bitti diye. Kitabın neredeyse yarısı var daha. Gerisini okumayabilirsiniz. Okumazsanız bir kaybınız olmaz. Ama delikanlı olan okur gibi de bir şeyler yazılmış. Belki de yorumdu.

Ben de delikanlı okurum ya, devam ettim okumaya. Roman boyunca bir anlam veremediğim rakamlar başrol oyuncusu gibi gülmeye başlamıştı. Bir oraya yolluyordu, bir buraya. 80. Bölümü mü bitirdiniz, altında komut vardı, 35. Bölüme git diye. Roman içinde roman. Lineer değildi artık roman. Hatta, adam bize sek sek oynatıyordu. Sonra kısır döngüye sokuyor. Mesela, 30’dan 110’a yolluyor ya, sonra tekrar 30’a yolluyor. Demek istiyor ki, ben sana sek sek oynatıyorum, sınırlarını ben çizdim ama. Gerisi sana kalmış. Oku neresini istersen.

Bunları düşündüm havuzda. Altılı saymayı da unutmuştum. Karıştı her şey. Su da yuttum. Yazardır, kuvvetliyse kalemi, yapar yapacağını.

Bu incelemem değerli dostum Cem' e ithaf olmuştur. Özellikle de onun, #13310623 Böll incelemesine. Ki benim favorimdir.

Sağlıcakla kalın

Sıçrayarak okumaya çok da alışkın olduğumuz söylenemez. Bana hitap ettiğini de söyleyemeyeceğim. belki sekerek okunmasa daha akıcı olabilir.

Deneysel Bir Roman

Latin edebiyatinin basyapitlarindan Seksek, icinde tasidigi farkli iki kitap ve bulmaca gibi bölümleriyle beni epey sasirtan bir roman oldu.

56 bölüme degin klasik sekilde okunan kitap, sonra 73.bölüme baglaniyor. Aradaki bölümler monologlar, onlari okumasaniz da olur demis yazar, tesekkur ederiz.
73'den sirasiyla 1-2-116-3-84-4 diye bölüm numaralariyla gidiyor. Bir o bölümden bir bu bölüme tekrar o bölüme geçe geçe, seksek oynuyormuscasina başı biraz dönüyor insanin.
Bizdeki Dogu-Bati trajedisi gibi romanda da Latin Amerika(Arjantin)-Avrupa(Paris) trajedisi var. Umdugu Avrupa'yi bulamayan ve hayalkirikligi yasayan Horacio Oliveira'nin hikayesi bu kisaca.
Butun boylesi romanlardan anladigim sey, okudugunuz sey gercek degildir gercegin kurmacasidir, kisaca kurmacadir. Oyle olunca da, kitabin hep disinda kaliyoruz. Tam icine girecekken, sopasiyla cik disari diyor Cortazar dede.

Bu kült ama hala tartisilan romani, bu türün meraklilarina tavsiye ederim.

Her okuduğumda farklı anlamlar çıkardığım, bilinç altımdaki biçimlerin görüntüsüyle oynayan muazzam bir kitap. Başlarda biraz karmaşık ve sıkıcı geliyor 7. bölümden sonrası daha akıcı. Ayrıca iki farklı okuma seçeneği sunması ve ikinci hikayeyi okuyup okumamayı okura bırakması çok nacizhane.

Okuma metodunu okuyucuya bırakan, tercih edilen her iki biçimde de sıradışılığa itip zihni flulaştıran bir kimyası var kitabın. Cortazarın en manik yapıtı bence