M.Bilge'nin Dünyası...
"Eğitim ve öğretim insana yalnızca kuru bilgi kazandıran,salt söyleme,anlatma yoluyla birtakım sözleri ezberleten çabalar toplamı olmasın.Okul,yaparak,yaptırarak öğretsin. Öğrenme,elden geldiğince üretimle sonuçlansın."
İsmail Hakkı TONGUÇ
Sayfa 13 - LiteratürKitabı okuyor
Karanlık Güçler
Yurdumuzda aydınlığa karşı güçlü bir direnme vardır. Bunlar, ortaya Atatürk gibi güçlü adamlar çıkınca sinsi sinsi yatıp uyur görünse de, buldukları ilk fırsatta başlarını deliklerinden çıkarırlar. Anlattım: Halkevleri'ni, Halkodaları'nı öyle kolayca kapatıverdiler! Hele Köy Enstitüleri'ni... Rahmetli İsmail Hakkı Tonguç'u düşünüyorum. O büyük adama kan kusturdular.
Sayfa 92 - Literatür Yayınları, 3. Basım, Nisan 2010.Kitabı okudu
21 Temmuz 1946'da yapılan seçimlerden sonra kurulan Recep Peker hükümetinde Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel'e kabinede yer verilmemiş, yerine Reşat Şemsettin Sirer atanmıştı. Bu tarihten sonra köy enstitüleri için kötü günler başlıyor demekti... Yüksek Köy Enstitüsü kapatılırken, İsmail Hakkı Tonguç ve M. Rauf İnan başta olmak üzere köy enstitülerinin yüksek düzeydeki yöneticileri birer birer görevlerinden alınıp sürgüne gönderiliyorlardı... Köy enstitülerinde uygulanan "iş içinde eğitim" uygulamasına son veriliyor, klasik okullarda uygulanan dört duvar arasında yapılan eğitim sistemine dönülüyordu.
Yani 1946 seçimlerinden sonra, "demokrasiye geçiyoruz" savıyla aslında ülkemizi yönetenler yön değiştirmiş; böylece başta Amerika olmak üzere Batılı ülkelerin yörüngesine girmiş oluyorlardı...
Sayfa 108Kitabı okudu
Şu var ki Köy Enstitüleri'nin yarattığı yeniliklere düşman olanlar, bu halleri sebep göstermiyor, sadece Enstitüler'in komünizm yatağı olduğunu söylüyorlar, İsmail Hakkı Tonguç'dan "Tonguç Baba" diye bahsederek, bir komünist kundakçısı olduğunu ima etmeye çalışıyorlardı.
Bir aralık halka ve köye yaklaşmak, bir ıslahat yolu tutmak ister gibi görünen demokratlar, İktidara gelince, her şeyin değişeceğini umdum, fakat öğretim işlerine en yakın olması lazım gelen Prof. Fuat Köprülü'nün "Tonguç Baba" sözünü düşmanca bir tavırla ağzından düşürmediğini ve tıpkı Tevfik İleri gibi Köy Enstitüleri hareketine kin ve nefret beslediğini hayret ve elemle gördüm. Büyük eğitimci İsmail Hakkı, yılları dolduran hizmetleri hiçe sayılarak, mevkiinden atıldı. Bir ortaokula resim öğretmeni diye gönderildi, sonra oradan da atıldı ve komünist diye aleyhine boyuna dil uzatıldı. "Suçum varsa beni adaletin huzuruna yollayın, hesabım görülsün" diye defalarla yaptığı müracaatlar hiçe sayıldı. Kendisini gözden düşürülmek İstendiği günlerde sık sık aradım, karşılaştığı çileyi olgun idealistlere yakışır bir şekilde taşıyordu. Şuna eminim ki Tonguç'un değerinin anlaşılacağı gün gelecektir.
Sayfa 203Kitabı okudu
Hasan Ali Yücel'in kurduğu ve İsmail Hakkı Tonguç'un önderlik ettiği Köy Enstitüleri eğitimi, köyün içinden çıkan yetenekli çocukları köylerdeki devrimin önderleri olarak yetiştirecektir. 1954 yılında Köy Öğretmen Okullarına dönüştürülene kadar Köy Ens- titülerinde 1.308 kız ve 15.943 erkek öğrenci olmak üzere toplam 17.251 öğrenci yetiştirildi.
Köy Enstitüleri'nden ışık alan Kemalist Devrim kuşağı toprak ağalığının ve şeyhliğin temizlenmesinde olağanüstü büyük görevler yaptı. Üretim ve Devrim için eğitim yapan bu okullarda yetişen öncüler onbinlerce köye Kemalist Devrimin ışığını götürdüler. Köy Enstitüleri'nin yankısı, dünya ölçeğinde oldu. 1945 yılından sonra Türkiye üzerinde denetim kuran ABD emperyalizminin birinci hedefi Köy Enstitüleriydi. Cumhuriyetin bu büyük eğitim kurumu Şemsettin Sirer döneminde CHP Hükümetinin, arkasından 1954 yılında Demokrat Parti Hükümetinin darbeleriyle kapatıldı. Ancak yetiştirdiği öncüler Cumhuriyetin devrimci ruhunu gelecek kuşaklara taşıdılar.
Sayfa 169Kitabı okudu
Özgürlük yok edilmişti, örneğin Nazım Hikmet yıllar sürecek mahpusluğuna başlamıştı. Kırk Kuşağının Hasan İzzettin Dinamo, Rıfat Ilgaz, Ömer Faruk Toprak, Ahmed Arif, Enver Gökçe, Arif Damar, Şükran Kurdakul, Attila İlhan gibi fedaileri cezaevlerini mesken etmişlerdi. Markopaşa ve devamı olan gazetelerle sol ve aydın muhalefetin önde gelen
Sayfa 87 - Berfin Yayınları
İstikbal için hazırlanan vatan evlatlarına, hiçbir zorluk karşısında teslim olmayarak, sabırla metanetle çalışmalarını, ebeveynine de yavrularının tahsili için hiçbir fedakârlıktan kaçınmamalarını tavsiye ederim.
Silahıyla olduğu gibi dimağıyla da mücadele mecburiyetinde olan milletimizin, birincisinde gösterdiği kudreti ikincisinde de göstereceğine asla şüphem yoktur. Bu görev sizlere, öğretmenlere düşüyor. Hükümetimizin siz öğretmenlerin refahını temin edemediğini biliyorum. Fakat, milletimizi yetiştirmek gibi mukaddes vazifeyi yerine getirirken, metanetle yürüyeceğinizden şüphem yoktur.
Vazifeniz pek mühim ve hayatidir.
Muvaffak olmanızı cenab-ı hakk'tan temenni ederim."
Maarif Kongresi'nden hemen sonra, İsmail Hakkı Tonguç gibi seçkin öğretmenleri Almanya'ya eğitime gönderdi. Kurtuluş Savaşı'nın ortasında yurtdışına giden İsmail Hakkı Tonguç, Köy Enstitüleri'nin kurucusu oldu.
