"Akaridan çıkarak firar etmek isteyen üç yüze yakın Musevi,Sil köyünde parça parça doğranarak yok edilmiş ve cesetleri yığınlar teşkil edecek şekilde istif yapılmıştır."
İmdi, Hegel’in göz önünfe tuttuğu İnsan, Eski Yunanlıların miras bıraktıklarına inanılan İnsan değildir. Antikçağ geleneğinin bu sözde İnsanı, aslında, katıksız olarak doğal (= özdeş) bir varlıktır ve özgürlükten (= Olumsuzluk) de, tarihten de, gerçek anlamda bireysellikten de yoksundur. Bu İnsan, tıpkı hayvan gibi, gerçek ve etkin varoluşuyla,
Vambery Herzl'e karşı maddi bakımından herhangi bir ihtiyacı bulunmadığını vurgulamıştı ve para için değil, adil dava olarak gördüğü Siyonizm uğruna destek vereceğini söyledi. Buna rağmen padişahın huzurunda bir görüşme ayarlamak için 5.000 pound ve Musevi bankerlerin Osmanlı İmparatorluğu'na vereceği hatırı sayılır bir kredi anlaşmasına arabuluculuk yaptığı için uygun bir komisyon alması için yazılı bir teminat istemişti.
"Kapım herkese açıktır, ister Hıristiyan, ister Müslüman, ister dinsiz, ister Musevi!..."
Sayfa 340 - NESİN YAYINEVİKitabı okudu
Ben ne Hıristiyan'ım,
ne Musevi, ne Farisi, ne de Müslüman;
Ne Doğu'danım, ne de Batı'dan.
İkiliği bir kenara koydum,
İki âlemin bir olduğunu gördüm.
Sayfa 232Kitabı okudu
"Hedef" lafı bana bir yerde okuduğum Musevi atasözünü hatırlatıyor. Diyor ki: "Ülküler bir yıldıza benzer, belki o yıldızı tutamazsın ama oraya doğru yürürsün."
Gazali'nin mesajı, Müslümanlar kadar Hristiyan ve Museviler arasında da ilgi uyandırdı. Thomas Aquinas (1225-1274) yani "Akinolu Thomas" Napoli'de üniversitede okurken karşılaşmıştı Gazali'nin çalışmalarıyla. Hemen farklı olduğunu anlamıştı diğer kadim filozoflardan; Thomas onlara hayranken, Gazali reddediyordu. Gazali'nin akıldan çok, vahiye vurgu yaptığını gördü; onun Tanrı ile doğrudan aşk yoluyla bağlantıya geçme çağrısını Hristiyanlık ve kendisinin de yani yeni benimsediği inanç yoluna yakın buldu. Ekonomide bile Thomas, tefecilik, sahtekarlık, fiyatlandırma ve özel mülkiyet konularında Gazali'nin görüşlerini izliyordu. Sonraları bir çok başka Avrupalı yazar da başvuruyordu Gazali'ye, Fransız Matematikçi ve Katolik düşünür Blaise Pascal (1623-1662) Gazali'nin geleneksel akıl karşıtı sezgilerle ilgili görüşlerine yakınlık duyuyordu ve İskoç ekonomist David Hume (1711-1776) Gazali'nin nedensellik ilkesini reddedişini kendi görüşlerine benzetiyordu. Çalışmalarının İbraniceye çevrilmiş olması bir çok Musevi okura sahip olmasına yol açmıştı. Onların içinde Gazali'den Akinolu Thomas gibi direkt olarak etkilenen büyük Endülüs-Mısırlı düşünür Maimonides (1135-1204)de vardı. Gazali'yi Arapçadan okuyan Maimonides, Aristoteles'e, Platon'a ve bilime olan sövgülerini bir kenara bırakıp, Gazali'nin Tanrı ile birlik, kehanet, kıyamet ve dini merkeziyet kavramlarına dört elle sarıldı.
Bazı geceler uyanıp sigara içiyorum karanlıkta
Odamdaki aynada yanıp sönen küçük kırmızı bir yıldızım
Musevi bir kadının ruhu dolaşıyor evde, ya da Müslüman
Ya da ateist bilmiyorum
Gelip yamuk tabloları düzeltiyor, biraz çorba içiyor mutfakta
Sanırım yağmuru yapısalcı bir yaklaşımla karşılıyor
Saçma bir kadın, anlaşılmaz
Ama iyidir saçmalamak dostlarını satmaktan
İyidir adanmak, yalandan
Bir çocuk romanı olarak anlaşılmıştım artık.
Sayfa 30Kitabı okudu
Belki de hâlâ birisi vardır
Her gün dupduru rüyalarından
Uyanıyordur
Ve kirlenmiş camlarını siliyordur dünyanın.
Belki de hâlâ birisi vardır
Ve rüyalarını henüz kimseye anlatmamıştır.
Hafız Musevi
Sayfa 14
