''Türkler farklı ad verdikleri Şaman'a daha çok Kaman, Kam derlerdi. Kaman öncelikle kadındır, aydır, dişildir, daha sonra erkekler de Kam olmuştur. Kamanlar söz sanatında yetenekli, feylesof insanlardır. Ozan, has halk şairleridir.
Kam/anlarda atalarından geldiğine inanılan bir özel güç vardır. Bunlar zeki, sağduyusu ve algılaması doğuştan güçlü çocuklar arasından seçilir. Bazı araştırmacılar pek çok dahi gibi Kamanların da epilepsi olduğunu düşünürler''
Sayfa 86Kitabı okudu
Kam öldüğü zaman, ister yaz, isterse kış olsun, asla toprağa gömmezler. Baltayla ağacı oyup yontarlar, kamın cesedini içine koyup, üzerini bir kapakla kapatırlar. Kamın bütün takımlarını, kürkünü, tokmağını, şapkasını, tefini tabutun yanında saklarlar. Eşyalarını tabuta koymazlar. Onu gömdükleri yere ağaç dikip o ağaca bütün eşyalarını asarlar.
Sayfa 25Kitabı okudu
Askerlikte anlatmıştım sana, bilgeliğin sırrı geçmişten gelir, kamlardan, şamanlardan gelir. Bizim ata soyumuzda var bunlar. Şaman, kam bilicidir. Böyle der eski betikler. Dede Korkut hikayelerinde, Oğuz'un tek bilicisi olarak anılır Dede Korkut.
Tasavvuf, XIII. yüzyıl Anadolu'sunda, göçebe ve yarı göçebe çevrelerde
de kuvvetli temsilciler buldu. Bozkırlarda göçebe, yarı göçebe bir hayat süren
Türkmenler'le birlikte bulunan ve eski kam-ozanlara benzeyen babalar,
medrese menşeyli fakihlerin öğrettiklerinden daha basit ve sade bir İslamiyet
anlayışı yayıyorlar ve bu arada Anadolu'nun şartlarına uygun bir halk tasavvufunu
da oluşturuyorlardı. Bu yüzden Türkmen babalarının telkin ettiği
müslümanlık, bu çevrelerde münhasıran sade ve hurafelere yatkın bir suifilik
biçiminde görüntüleniyordu. Bu bir çeşit halk İslamı idi ve bu halk
islamı, daha ileride tartışacağımız üzere, Sünni nitelik taşımaktan çok, heterodoks
bir niteliğe sahipti. Çünkü bu babaların hitap ettiği Türkmen boyları,
henüz sathi bir şekilde islamlaşmış olduklarından, eski şaman inançlarını
ve atalarıyla ilgili bir takım kültleri muhafaza etmekteydiler.
Eski Türkler dine nom adını verirlerdi.(Divanı Lügat) Din kitabına da nom derlerdi.(Cihan Güşa) Türk dininin ruhani reislerine toyon adı verilirdi. Kahin ve sihirbaza ise kam adını verirlerdi. Şaman kelime bu kam kelimesinden doğmuştur. Şamanizm eski Türklerde kehanetin ve ruhani tababetin (tıbbın) ismiydi. Mamafih (gerçi) şamanizm daha evvel maderi (anaerkil) totemizm devrinde bir din idi. Toyonizmden sonra din mahiyetine girdi. Bu sebeple sonraları şamanizm eski Türklerin dini değil, sihri (büyüsel) bir sistemi oldu. Avrupalılar Türklerin bütün dini sistemlerine şamanizm demekle hataya düşmüşlerdir. Tarih sahnesine çıktıktan sonra eski Türkler dinine Toyonizm ya da nom demek lazım gelir. Cihan Güşa'da Türk dininde olanlara nomi,nomiyan deniliyor.
