"Protagoras sana bir kötülük mü yaptı yoksa?"
"Tanrılar adına evet Sokrates!" diye yanıt verdi gülerek.
"Bilgeliğini sadece kendine saklıyor ve beni bilge yapmıyor!"
"Zeus adına öyle, ama para verip onu ikna edersen seni de bilge yapar."
"Zeus ve tanrılar adına, keşke sadece bunu yapmak yetseydi!" diye yanıt verdi. "(Bu uğurda) bütün servetimi ve dostlarımın servetlerini feda ederdim.
Sayfa 4 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Erdem için özel ve kamusal hayatta gösterilen bunca özene karşın, hâlâ erdemin öğretilip öğretilmeyeceğini sorgulayıp şaşırıyor musun Sokrates? Aslında öğretilebilmesine değil, öğretilememesine şaşırman gerekirdi.
Felsefenin başat konusunun doğadan insana doğru gelişmesinin büyük ölçüde Sokrates ile başladığını biliyoruz. Bununla birlikte, insanın takıntılı bir biçimde felsefi soruşturmanın - bir daha kolay kolay içinden çıkarılamayacak bir hırsla-, merkezine yerleştirilmesinde asıl sorumluluğun Protagoras olduğu düşünmek için iyi nedenlerimiz var. Sofistlerin en ünlülerinden biri olarak bilinen bu en eski profesyonel filozof, "İnsan her şeyin ölçüsüdür" dediğinde, o sıralarda henüz başlamış ve izleyen iki bin yıl boyunca da sürecek olan "insan merkezci" varsayımlardan da ilkini dillendirmişti. Kuşkusuz, felsefenin temel yörüngesinin töz, doğa, madde, oluş, değişim ya da hareketten, insanın ayırt edici niteliklerine, dil, değer ya da ifade gücüne doğru değişmesinin tek sorumlusu Sofistler değildir. Belki de bu "becerikli" akıl hocaları, insanların kendilerini evrenin merkezinde, fevkalade, sıra dışı, ayrıcalıklı ya da üstün görme yatkınlıklarının yüzeyin hemen altında hazır beklediğini fark etmiş, biraz kazıyınca bu yatkınlığın hızla bir tutku patlaması biçiminde ortaya çıkacağını sezmişti. Bugünün terimleriyle ifade edecek olursak, Sofistler belki de piyasada baş gösterecek büyük talebi en erken fark eden düşünce tacirlerindendir!... Ve belki de hepsi budur!
Sayfa 54 - İnsan Merkezli Özgür İradecilik
Tinsel Kopuş
Herkese Merhaba
Bugün sizlere 
Selami Çınarcı kaleminden 
Tinsel Kopuş kitabının yorumu ile geldim
Şubat ayını artık yavaştan geride bırakmaya başladığımız şu günlerde 215 sayfadan oluşan macera, aksiyon, felsefe, tasavvuf içerikli harika bir kitap ile devam ediyorum.
𖠋Affan; itilmişliğin, sevgisizliğin, görmezden gelinmenin intikamını sapanıyla alan,
Sokrates'e göre insan bilgisi, insanın nasıl olması lazım geldiği, hayatın mana ve amacının ne olduğu, ruh için en yüksek iyiliğin mahiyetidir. Bu da Ahlak'tan başka bir şey değildir. Bunu kabul etmekle Sokrates, ahlak dışındaki felsefeyi reddediyar demekti. O da Protagoras gibi her şeyin ölçüsü olarak insanı alıyordu. Fakat ondan ayrıldığı nokta, mühimdir. Protagoras, her insan için müşterek bir ahlak prensibi olduğuna inanmamıştı. Onca ahlak, bir ilim değildi. Her ferde ve türlü hallere göre değişirdi. Ne kadar fert varsa o kadar ahlak vardır, diyordu. Neticede Ahlak yoktu. Çünkü, Ahlak, herkes için uyulması zorunlu genel kurallardır.
Sayfa 57Kitabı okudu
BİLGİ VE HAKİKAT:
Gorgias: Epistemolojik Eleştiri
*
.. Felsefe tarihinde Gorgias, Parmenides'in var olma doktrinine getirdiği köklü eleştiriyle hatırlanır. Gorgias, Zenon'un Parmenides'i savunmasına izin veren mantık karşıtı argümanın (bir tezi savunmak için tam tersi tezin imkânsızlığını kanıtlamak) aynısından faydalanarak şunları kanıtlar:
*
(1) Ne
Euripides
Gençliğinde başarılı bir sporcuydu. Ancak erken yaşlarda spordan uzaklaştı ve resim sanatına gönül verdi. Tragedya yazarı olarak ünlendikten sonra bile, Megara'da resimlerinden övgüyle bahsedildiği söylenir. Daha sonra, Prodikos'tan hitabet, Anaksagoras'tan felsefe dersleri aldı, Protagoras ve Sokrates'le yakın dostluklar geliştirdi. Tiyatroya pek ilgi duymayan Sokrates'in, arkadaşının eserleri sahnelendiğinde mutlaka izlediği söylenir. Genel kültürü bu denli geniş olan Euripides, çağdaşları tarafından "sahnelerin filozofu" olarak tanındı.
Başka Yunan şehirlerine oranla Atina'da dinsel tutuculuğun hayli güçlü olduğunu biliyoruz. Yüz senelik kısa bir dönem içinde üç büyük filozofun tanrıtanımazlıkla suçlanması bunun en açık bir göstergesidir. Bunlardan Anaksagoras ve Protagoras Atina'yı zamanında terk etmek suretiyle mahkeme edilmekten kurtulmuş, Sokrates ise kaçmayı reddederek kendi ölümünü hazırlamıştır.
_Tanrı, "Işık hızından daha hızlı gitmeyeceksiniz!" deseydi mesela. Halk da, bu buyruğun ne hakkında olduğunu bilmiyoruz ama tüm diğer buyruklar gibi ona da uyuyoruz mu diyecekti? Anlamadan körü körüne bir şeye bağlanmak bağnazlıktır. Gelecekte karşımıza Maxwell çıkar ve bizi manyetizma ve ışık hızı hakkında aydınlatır mı diyeceklerdi?
