Varsayımlarda bulunmanın problemi, varsayımlarımızın gerçek olduğuna inanmamızdır. Onların gerçek olduğuna yemin edebiliriz. Başkalarının neyi düşündüğüne ya da yaptığına dair varsayımlarda bulunuruz. Varsayım teorilerimizi kişisel algılarız. Sonra da o kişileri suçlar ve sözlerimizle duygusal zehir saçarak tepki gösteririz.
Diyelim ki büyük bir şirkette çalışıyorsunuz. Hakkınız olan ücreti alamadığınızı düşünüyorsunuz. İşverenleriniz sizi takdir etmediğini düşünüp öfkeleniyorsunuz. Daha fazla parayı ve daha fazla takdiri hak ettiğiniz düşüncesi etrafında dönüp duruyorsunuz.
İşvereninize yönelik zihinsel bir muhalefet yaşayarak, bilinçaltınızda o şirketle olan bağlarınızı koparıyorsunuz. Bir süreci 'harekete geçiriyorsunuz. Sonra bir gün şefiniz size, “Sizinle yollarımızı ayırmamız gerek.” diyor. Aslında kendi kendiniz kovmuş oluyorsunuz. Şefiniz, kendi olumsuz zihinsel durumunuzun onun aracılığıyla teyit edildiği bir araç rolü üstleniyor. Bu etki tepki yasasının bir örneğidir. Etki düşünceniz, tepki ise bilinçaltınızın verdiği karşılıktır.
Gösterilecek tepki duyulan ihtiyaçla orantılı olmalıdır.
Anormal duruma anormal bir tepki normal davranıştır.
Sayfa 33Kitabı okudu
Ruhbilimsel olarak, inancın birbirinden tamamen farklı iki anlamı vardır. İnsanın insanlıkla ve yaşamın olumlanmasıyla içsel bir ilişkisinin anlatımı olabilir ya da bireyin soyutlanmışlığından ve yaşama karşı olumsuz tutumundan kaynaklanan büyük bir kuşku duygusuna karşı oluşturulan bir tepki olabilir.
Sayfa 94
Moral çöküntüsüne götüren üç temel tepki görebiliyorum. Bunlar, kararsızlık, öfke ve de haksızlığa uğramanın uyandırdığı duygulardır.
Hayır demekten korktuğunuz için mi karar vermeyi daha ileri bir tarihe atıyorsunuz? Birisini üzeceğinizden mi korkuyorsunuz? Evet demekten mi korkuyorsunuz? Sorumluluk ya da riskten mi korkuyorsunuz?
Öfke. Moral çöküntüsünün bildiğim en belirgin tanımı şudur: “Moral çöküntüsü, donmuş öfkedir.” Moral çöküntüsü konusunda sürekli bir sorununuz varsa, yaşamınızdaki bir öfkenin üstesinden gelmemişsiniz demektir. Gecenin gündüzü izlediği gibi moral çöküntüsü de üstesinden gelinmemiş, bastırılmış ya da doğru bir biçimde dışarı vurulmamış bir öfkeyi izler.
Kusursuzluk kompleksi çeken kişilerin adalet ve adaletsizlik duyguları orantısızdır. Dünyayı, dünyadaki haksızlıkları düzeltmek, buğdayla birlikte büyüyen zararlı otları yolmak için içlerinde derin bir istek vardır.
Sağ kalan Tutsi kadınlarından biri olan Berthe, kitap boyunca zaman zaman ifade etmeye devam edeceğimiz bir konuyu bu cani katliamlara ve tecavüzlere bilhassa dokunaklı bir tepki olarak ifade ediyor:
"Eskiden bir erkeğin başka bir erkeği öldürebileceğini bilirdim çünkü bunlar hep olur. Şimdiyse biliyorum ki birlikte yemek yediğiniz birlikte yattığınız kişi bile hiç zorluk çekmeden sizi öldürebilir. Ben soykırımdan beri şunu öğrendim: Komşunuz sizi dişleriyle bile öldürebilir; bu yüzden dünyaya artık aynı gözle bakmam imkânsız."
Sayfa 54-55Kitabı okudu
Bağladıktan sonra saçımın altında kalan diğer ipleri bağlamak için bir eliyle saçlarımı kaldırdı.
Ama bağlamadı.
Bunun yerine sıcak nefesi ensemde gezindi ve hemen ardından burnunun boğazımdan aşağı inen sıcak baskısı geldi.
"Mmm," diye mırıldandı, titreşim ince derimi gıdıkladı. "Intossicante kokuyorsun."
Arkamdaki yırtıcı hayvanın omuzlarından gizlenmesi imkânsız bir ürperti geçti. Konuştuğum zaman, sesimin dizlerim kadar zayıf olmadığından emin oldum. "Sadece Chanel No 5."
"Vücudun doğal kimyası kokuyla beraber tepki verir," diye mırıldandı, önlük iplerini hassaslaşmış etime doğru kaydırırken, kaba kumaş bir şekilde nefis bir şehvet uyandırıyordu. "Hiçbir koku bir başkasında aynı kokmaz. Ve bu koku? Sana yakışıyor. Bir bahçedeki gece yarısı buluşması gibi zarif ve şehvetli."
Sayfa 181Kitabı okudu
İhlâs, "Ben ihlâs sahibiyim." demek değildir. O, riya ve gösterişe karşı kalbinde tepki, alerji ve rahatsızlık duymaktır.
