Sultan Hamit zamanı yetişen kafalı ve heyecanlı subayların çoğu gibi, Atatürk de askerlik kadar politika ile uğraştı. Genç Erkân-ı Harp zabiti iken Şam'a sürülmüştür ve oradan Selanik'e gelerek 1908 ihtilalinin hazırlayıcıları arasında, daha sonra, İttihat ve Terakki Partisi'nin ilk faaliyetleri içinde bulunmuştur. Fakat daha o günlerde partinin asker ve sivil liderleri ile Mustafa Kemal'in bir türlü uyuşamadıklarını görüyoruz. Bu uyuşmazlık 1914-1918 Dünya Harbi'nin sonlarına kadar devam etti.
Şu kadar Mustafa Kemal hiçbir zaman partiden ve askerlikten ayrılıp başka siyasi akımlara katılmak hevesinde bulunmadı. İttihat ve Terakki de Mustafa Kemal'e esaslı siyasi bir rol vermekten çekinmiştir. Arkadaşı Fethi Bey'in (Fethi Okyar) Parti Umumi Kâtipliği sırasında, onun yardımı ile, bazı teşebbüslerde bulunmak istemişse de İttihat ve Terakki, Fethi Bey'i Sofya sefirliği ile tasfiye etti ve Mustafa Kemal de onun ataşemiliteri olarak memleketten uzaklaştı.