Cumhuriyet'in ilk yıllarında resmî makamlara verilen "dilekçe", yani küçük dilek denilecek ve bunların hitab kısmında da "ihtiramkar" hiçbir sıfat kullanılmayarak, "Dileğimdir!" kelimesiyle başlanılacaktı. Bu mecbûrî tutulmuştu. Mektupların üzerine "muhterem..." yazmak yasaktı. Sadece "bay" veya "bayan" denilecekti. Bay, kadîm türkçede zengin demek olduğu halde böyle bir mana erozyonuna uğratılmış ki, Türkçe olan bey ve beyefendi, hanım ve hanımefendi kanunla yasaklanmıştı. Halbuki hanım "kraliçe" demekti. "Bayan"sa, "bay" kelimesine müterâdif olarak hiçbir mantık ve lisânî kaaideye tebaiyet endişesi duyulmadan uydurulmuş bir kelimeydi.
Asaletsizliği esas alan, senli-benliliği samimiyet telakki eden o zihniyetin sokaktaki insanımızı ne hale getirdiğini anlatmaya hâcet yok!.. Eski türk evinin hürmet ve muhabbet dolu havası dağıtılmış, onun yerine zorla eşyadan tavırlara kadar asāletsizlik hâkim kılınmıştır.
«Arı sanat»ı savunan ve edebiyatın, insanın özgür iradesinin bir yaratışı olduğunu ileri süren burjuva eleştirmenleri ve edebiyat düşünürlerinin de «arı estetik» amaçlarına pek de içtenlikle bağlı olmadıkları bilinen bir şeydir. Onlar «arı sanat» için savaşırken aslında, Türk edebiyatına devrimci ve demokrat düşüncelerin girmesini önlemeye çalışıyorlardı.
Osmanlı lmparatorluğu'nun gerilemesini durdurmak için bir çare olarak görülen Batılılaşma hareketi, özellikle Tanzimat'ın programsızlığı, bilgisizliği yanı sıra gittikçe hızlanan ekonomik çöküntü yüzünden, bir kültür ve uygarlık buhranıyla
sonuçlandı. Hayatımız ikiye bölündü. Batı'nın sanatı, ev eşyası, eğlence tarzları, muaşereti bizimkilerin yanı başında yer aldı. Yönetici sınıfın aldığı kararlarla girişilen bu Batılılaşma hareketi 1923'den sonra daha da hızlandı ve 'eski' ile bağlarımızı kestik; kendimize özgü yaşayış biçimlerimizi (Tanpınar'ın deyişi ile hayat şekillerimizi) yitirdik; yönetici sınıfın uygun gördüğü yabancı şekiller aldık, ama tam anlamıyla Batı uygarlığına da geçemedik. Oysa "tabii şekilde ihtilal, halkın veya hayatın, devleti geride bırakması ile olur. Bizde ise hayat ve halk, yani asıl kütle, devlete yetişmek mecburiyetinde. Hatta çok defa münevver ve devlet adamı bile . . . Düşüncenin hazırlanmış yolunda yürümek!
En aşağı 1839'dan beri bu böyle" (s. 312) .
Sayfa 284 - İletişim Yayınları, 10. Baskı, 2001, İstanbulKitabı okudu
Yeni Dünya -Sabahattin Ali
Sanatı ve edebiyatı toplumun sesi olarak kullanan ‘‘Türk edebiyatının özgür sesi’’ Sabahattin Ali’nin şiddetli tepkilerini yansıtan; içerik bakımından gayet zengin olan eserini, çoğu zaman kendimi değişik duygular içerisinde bularak, tamamladım.
Yaşadığımız yeni çağın dokusunu taşıyan eser; bazı kısımlarında farkındalık, bazı kısımlarında hüzün, bazı kısımlarında ise okura çaresizlik hissini yaşatıyor. Yazar, dönemin yapısındaki aile yapısına değinmekle birlikte devlet ile halk arasındaki (yönetici ile yönetilen arasındaki) iletişim kopukluğunu/toplumsal tabakalaşmayı sarih bir biçimde anlatıyor. Devlet yetkililerinin halka tepeden baktığına ve gerekli yetkinlik düzeyinde olmadığına -neredeyse tüm eserlerinde değindiği gibi- bir kez daha değinmiştir.
İnsanlara duyarlılığı ve bu duyarlılığın kıymetini öğretecek bu eseri herkesin okuması ve üzerine düşünmesi gerekiyor.
‘‘Dünyada kendisi için hiçbir şeyi olmayan bir insanın bile başkalarına yardım edecek bir şeyi vardır.’’ (s.45)
Yeni Dünya 
Sabahattin Ali
Toplum baskısı önemli olsaydı insanılık tarihinde önemli bilimsel sıçramalar yapılamazdı. Bu sırf bilimde değil, başka komalarda da böyledir. Mesela Rönesans'ta perspektifin keşfi. resim sanatını temelinden değiştirmiştir. Askerlikte Iskender, Cengiz Han, Timur ve Atatürk gibi dâhiler kendi zamanlarına kadar geliştirilen askeri yöntemleri terk ederek yeni yöntem ler geliştirmiş ve onun için zaferden zafere koşmuşlardır. Ata- türk'ün arkadaşlarının ne sıklıkta onun fikirlerine itiraz ettikleri malúmunuzdur. Atatürk de aslında tek başınaydı. Onun fikirleri, bizim devrimlerimizi ve Cumhuriyetimizi yarattı, bizi kulluktan insan seviyesine çıkardı. Kim ne derse desin bunlar. tek bir adamın kafasından çıkan fikirlerdi.
Arap atı, İngiliz kumaşı, İsviçre saati, Alman piyanosu, Acem halısı kendi âleminde bulunabilir; nefasette Türk tütünü, kıymette Türk parası, nizamda Türk ordusu, güzellikte Türk kadının, sağlamlıkta Türk erkeği, sistem Türk idaresi, incelikte Türk politikası, usûlde Türk mektebi, gerçeklikte Türk ilmi, derinlikte Türk bakışürü, sâfiyette Türk sanatı, imânda Türk ruhu ve her şeyde ve onun şubesinde Türk varlığı olmalıdır. Gâye budur. İşte, ana hedefleriyle, her unsur tecritlerin ve meçhul iklimlerinden avlanıp teşhislerin en malûm yuvalarına oturtulan keyfiyetçilik dâvâmız...
Yunus Emre'nin sanatı tamamıyla millî, yani tamamıyla Türk bir sanattır...
