Ölen ister namuslu biri, ister çıkarcının teki, ister yaşarken varlığıyla herkesi bezdirmiş bir ukala olsun, sözler değişmez. En büyük sahtekarlığımızdır: ölünün arkasından iyi konuşulur. İyilik, cesetler arasında eşit olarak dağıtılır.
İşte Tevfik Fikret Bey, devrinin edebî şâhikası, Servet-i Fünûn'un herkes tarafından hürmetle takdir edilen otoritesi iken Tarih-i Kadîm ile mânen intihar etmiştir. Âkif'in
Şimdi Allâh'a söver, sonra biraz bol para ver
Hiç utanmaz, protestanlara zangoçluk eder
beyti ile verdiği kahhar cevap, Fikret'in hiç düşünmeden, sıkılmadan koskoca târihî bir milletin ve bütün İslâm âleminin vicdânına âdeta kudurmuşça saldırması sebebiyledir. Bu saldırış, herkes gibi Âkif'in de imânını zedelediği için böyle acı bir cevap vermiştir. Bu ağır cevap Fikret'in iliklerine işlemiş, onu hasta etmişti. Bu teessürle ikinci küfriyâtı bir hakaret-i mezbûhâneden ibaretti. Gittikçe hidâyetten uzaklaşıp dalâlete saplandı. Tevfik Fikret, Mehmed Tevfik Bey'i gömdü. 'Sabah Ezanı'na kulaklarını tıkadı. 'Sancak-ı Şerîf' Huzurundan geri döndü. Millete bir karakter ve fazîlet numûnesi olmak yolunda iken, milletin acı ve hazîn nefretini kazandı. Cenâzesi on beş kişi ile gömüldü. Biz, ölünün arkasından konuşamayız, işi Âdil-i Mutlak olan Cenâb-ı Hakk'a havale ederiz.
Sayfa 281
Herkesin sohbeti kendine benzer. Kötü niyetliler için ölünün arkasından konuşmaya bir vesile, iyi niyetliler için ölenin hikmetini anmaya bir vesile.
Sayfa 10Kitabı okuyor
6.cilt
1."Biriniz diğerinizi arkasından çekiştirmesin. Biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? Elbette bundan tiksinirsiniz. O halde Allah'tan korkun. Şüphesiz Allah tövbeyi çok kabul edendir, çok esirgeyicidir."
Hucurât sûresi(49), 12.
Öncelikle ve özellikle müslüman bir toplum meydana
Sayfa 432Kitabı okuyor
𝘽𝙞𝙧 𝙙𝙖𝙝𝙖 𝙤𝙡𝙢𝙖𝙯, 𝙗𝙞𝙧 𝙙𝙖𝙝𝙖 𝙖𝙮𝙣ı 𝙝𝙖𝙩𝙖𝙡𝙖𝙧 𝙮𝙖𝙨𝙖𝙣𝙖𝙢𝙖𝙯.
Keşke döndüğünü değil, öldüğünü duysaydım; böylece benim de onun yaptıklarını unutmak için bir fırsatım olabilirdi. Ölülerden ve ölümlerden korkmak bu yüzden anlamsızdı. Bir ölünün arkasından üzülmek şanslı olduğunuzu gösterir, yaşayanların hiç canınızı o kadar yakmadığı anlamına gelirdi.
Sayfa 245 - Martı YayınlarıKitabı okudu
-Ölünün arkasından böyle konuşma.
-Bu da dayanamadığım bir başka şey. Sırf öldü diye birinin aziz olup çıkması.
Sayfa 25 - Can YayınlarıKitabı okudu
Sümer'de yer altındaki ölülerin ruhları için yiyecek ve kurbanlar sunulmazsa onlar yeryüzüne çıkarak insanları rahatsızlık veriyorlar. Ölenlerin arkasından çok fazla ağlayıp sızlanmak onları sıkıyor. İslamiyette de Ölüler için yapılan dualar kurbanlar Bu inanışın bir devamı. Bizde de "çok ağlayıp ölünün ruhunu rahatsız etmeyin" sözü vardır
<
“Saatlerdir Şebnem'in hatırasını konuşuyoruz,
bir ölünün arkasından konuşur gibi”
>
—Ölünün arkasından böyle konuşma.
— Bu da dayanamadığını bir başka şey. Sırf öldü diye birinin aziz olup çıkması.
Sayfa 15 - Can yayınlarıKitabı okudu
Geçti bir cenaze peşinde ömrüm;
Bilemem, vardığın neresi, bugün?
Hergün yürüdüğün kadar yürüdün,
Arkasından kendi ölünün; gördüm.
Necip Fazıl Kısakürek