İlk zamanlarda felsefe, mantık gibi dersler gösterilmişse de İmam-ı Gazali Hazretleri'nin Nizamiye vazifesi döneminde şüpheci felsefe akımı bırakılmış, yerine akıl ve kalp uyumunu önceleyen Gazali görüşleri konmuştur.
MANTIK- DÜŞÜNME VE İSLAM ÜZERİNE
Din ile ilgili, inancımızla ilgili, varlıkla ilgili her birimizin kafasında soru işaretlerinin olduğu dönemler olmuştur muhakkak ki..
Öyle bir zamanımda ilaç gibi gelmişti bu kitap.
Merakla okuduğum ve düşünce sınırlarına hayran kaldığım Âlim, filozof ve yazar Gazâlî, çağının ve hatta tüm çağların ötesinde kaleme aldığı bu kitapta harika bir düsturla var olmuş.
Kitap 3 ayrı kitap başlığını barındırmakta ve 1.tekil ağzından anlatılarak Gazâlî ile diyalog halinde ilerlemekte
Zevkle okuduğum bir kitap oldu. Nadir de olsa alimlerimizin böyle düşünce kitaplarını okumalı ufkumuzu genişletmeliyiz. Tavsiye eder miyim?
ELBETTE.. 
İmam Gazali
Bu arada bir konuda kesin bir şey öğrendim. O da, bir kimse, herhangi bir ilim dalında ve felsefe alanında derinlemesine bir araştırma yapmadıkça, o alanda ehil bir kimse unvanına sahip olmadıkça, dahası o bilim dalında uzman kişiler düzeyine gelmedikçe, buna da artı olarak farklı bilrgileri de eklemedikçe, hatta o ilim alanında uzman olanların bile sahip olamadıkları konularda bilgi sahibi olup onları da geride bırakmadıkça, herhangi bir ilim dalının bozuk, yanlış ve işe yaramaz olduğunu bilemez. Ancak bu seviyede bir ilmi payeye erişenler hakkıyla bunu başarabilirler. Ancak İslam âlimleri içerisinde gayretini ve çabasını bu yöne yönelten herhangi bir İslam âlimini de göremedim.
Göz varlıkların bir kısmını görür ... içteki nefsani sıfatları da idrak edemez. Onun alanı dar, gidebileceği güzergah sınırlıdır; renkler ve şekiller alemini aşamaz.
Sayfa 23Kitabı okuyor
Rasyonalitenin ontolojik temelleri
Meʻâricü'l-kuds adlı eserinde İmam Gazalî şöyle der: "Bil ki akıl ancak din ile hidayete erebilir. Din de ancak akıl ile açıklık kazanıp anlaşılır hâle gelebilir. Akıl temel, din de bina gibidir. Bina olmadığında temel bir işe yaramaz. Temel olmadığında da bina sağlam olmaz."
Beşinci kimse de dedi ki: "Başkasını taklit ederek böyle davranıyor değilim. Ben felsefe ilmini okudum ve peygamberliğin hakikatini kavradım. Peygamberliğin özü, hikmete ve maslahata dayanmaktadır. İbadetlerden maksat da halkın cahillerini kontrol altına almak; onların birbirlerini öldürmelerini, birbirleriyle çekişmelerini ve dünyalık arzuların peşinde sürüklenmelerini önlemektir. Ben cahil halktan biri değilim ki kendimi yükümlülükler altına sokayım. Ben bilge biriyim ve ancak bilgeliğin ardınca yürürüm. Bilgeliği çok iyi bilmekteyim, bu konuda başkasını taklit etmeye ihtiyacım da yoktur!"
“Başka ilimlerin konularını felsefe adı altında bir araya getiren felsefeciler, kendilerine özgü ciddi, tutarlı ve makul fikirler ortaya koyamamışlardır. Yaptıkları şey, yanlışlardan, küfürlerden ve tabiat üzerinde mülahazalardan oluşan bir takım mezhepler ve ekoller oluşturmaktan ibaret kalmıştır.”
İnsanların, çeşitli din ve milletlerde bulunuşu ve bir ümmetin çeşitli fırkalara ayrılması, bir çok insanın içinde boğulduğu derin bir denizdir. Çok az insan bu denizde boğulmaktan kurtulmuştur. Her fırka, kendinin doğru yolda olduğunu zan eder.
İnsan bir şey yapmak isterken kime güvensin,
Mert ve soyluları nerede dost bulabilsin!
Çok azı hariç bu insanlar olmuştur,
Vucütları elbiseli-birer kurt.
Sayfa 96Kitabı okuyor
O nimetler O’nun ihsanı ve fazlından yaptığı ikramıdır. Anber balığı ile ikram ettiği güzel kokuya bak ve sair menfaatli kokuları gör! Deniz üzerinde gemilerin güzelliklerine bak! Nasıl da suyun yüzünde tutunuyorlar! İnsanlar gemi nakliyatı ile ihtiyaçları olan mallar elde ederler. Allah gemileri rahmetinin delili ve nimeti olarak zikreder:
“İnsanlara faydalı şeyler ile denizde akıp giden gemiler…”
Allah denizi ve gemiyi insanların emrine vermiştir.
Sayfa 33Kitabı okudu
İçerik kısmında adını görünce dayanamadım..
Gazâlî, mezhep, hilâf, cedel, usul, mantık, hikmet, felsefe ve ahkâm konularında önde gelenlerdendi. Daha hocası hayattayken el-Menhûl adlı eserini yazmıştı. Bunun üzerine hocası, "Sen benim ölümümü beklemeden diri diri gömdün" diyerek talebesinin kendisini geçmesine ve kendisinin geride kalmasına işaret etmişti. Hocası onunla övünür, zeki, akıllı ve cesur olmasını takdir ederdi. Bu yüzden Gazâlî için, "O, suyu bol denizdir" demişti.
Sayfa 185 - Sübkî, VI, 193 vd.; İbnü'l-Cevzi, IX, 168 vd.; el-İber, II, 387. | Sübki, VI, 196.Kitabı okuyor
İmam Gazali'nin Hayatı!
Gazâli'nin Felsefe, Kelâm ve Fıkıh'a dair yazdığı eserler bugün dahi değerlerini muhafaza etmektedirler.
Sayfa 9Kitabı okudu
...kirli nefisleri ve karanlık arzuları kendilerine perde olmuştur.
Heva ve nefisten daha koyu bir karanlık yoktur.