Simerenya Samim'in kitabının adı,kitapta geçen bir nevi ütopik ülkenin adıdır. Kitap boyunca şüphe ve belirsizlikler devam eder. Samim'in müthiş psikolojisi işlenir. Simeranya aslında ideal devlet,ideal toplum ve ideal inanç gibi gerçek yaşamdaki yanlışları anlatıyor.
Özellikle ahlak anlayışı, 20. yüzyıl insanının eleştirisi,bilimin ve soyut şeylerin; metafizik ve içsel her şeyi Allah'ı unutturması gibi çıkarımlar vardır.
Özellikle Meral'in Avrupa hayali ve aşırı tutucu babasının tutumu bir felaketi tetikler. Kadınların ve erkeklerin, ailesinin aşırı tutucu kelepçelerinden kurtulmak için her şeyi göze almaları dikkat çeken konulardandır.
Peyami Safa’nın diğer bütün romanlarında olduğu gibi Yalnızız romanında da doğu-batı, madde-mânâ, ruh-beden, idealizm-materyalizm gibi ikilemler üzerinde durularak, aynı evde yaşadıkları hâlde birbirlerinden oldukça farklı mizaç, düşünce ve insan ilişkilerine sahip aile fertleri üzerinden ruhunu arayan bir toplum resmediliyor.
Arşı geç, ferşi atla, sidreyi aş,
Gör ne var maverada ibrethiz. *
----- ---- --- ------- ---
Göğü geç, zemini atla, makam-ı aş.
Aslında burada söylemek istediği yer yazarın hayalini kurduğu ütopik bir yerdir.
Romanda yazar kendine ait farklı bir yer istiyor.
Sidreye baktığımızda da bunu anımsatır Peygamberimiz ve Cebrail'in ulaşılması zor gökte bulunan yedinci semadır. Sidre ile yazarın hayalini kurduğu yeri bağlantı kurabiliriz. İkinci dizede ise göğün ötesinde ibret alınacak ne var diyor. Baktığımız zaman alt metne kendi kurduğun dünyandan ders çıkarman gereken nedir? diyor.
