Daha iyi anlayıp üzerinde doğru değerlendirmeler yapabilmek için 2 kere okudum. Farabî kendi dönemine göre devlet, yönetim, yönetici konusunda epey kaliteli düşüncelere sahip. Ancak bu yüzyıla göre değerlendirdiğimde, bilmediğimiz hiçbir şey söylememiş. Bazı kitaplar maalesef, ‘her dönemin kitabı’ olamayabiliyor. Platon’un Devlet’i ve Machiavelli’nin Prens’i, İdeal Devlet’e göre daha uzun yaşayacak gibi. Ama ardı sıra üçleme şeklinde üçü de okunursa gayet kaliteli bir okuma serüveni olur diye düşünüyorum. Zaten ben de öyle yaptım. Önce Platon, sonra Machiavelli ve son olarak Farabî’yi okudum.
Kitap, direkt devlet ve yönetim konusuna girmiyor. Hatta başlarda kitabın devlet ile ne alakası var acaba diye düşünmedim değil. Ama son bölümlerde esas konu geliyor. İlk bölümler, yaratıcıdan, yaratılanların oluşum sırası ve şeklinden bahsediyor. Bunları da düşünürsek, kitap aslında tamamen ‘devlet yönetimi’ konusunu içermiyor. Sanki Farabî’nin akla gelebilecek tüm konular üzerinde deneme türünde yazdığı bir kitap gibi. Anlaması biraz zor, yani ben epey zorlandım okurken. Felsefî terimlerin bulunması bunun bir sebebi olabilir.
Okuyacak olanlara keyifli okumalar dilerim.
