Bu kitap her şeyden önce bir kriz, arayış ve kurtuluş kitabıdır.
İncelememde ketebe yayınlarının kitaptaki önsözü esas alınmıştır(spoiler de denebilir )
Gazzâlî, eserin başında hakikati ararken duyulara ve akla dayanan bilgilerin gerçekliği konusunda derin şüpheye düştüğünü ve 'hastalık' olarak nitelendirdiği bu kriz döneminden 'Allah'ın kalbine attığı bir nurla' kurtulduğunu ifade ediyor. Gazzâlî'nin kendi düşünce dünyasındaki büyük değişimi ve gelişimi anlattığı bir tür otobiyografik metin olan bu eser aynı zamanda insanın hakikate nasıl ulaşabileceği ve bu yolculuğunda ona kim veya hangi grubun rehberlik edeceği sorusuna yanıt vermeyi amaçlıyor.Kendi döneminde hakikate ulaştığını ileri süren 4 fırka olan; Kelâmcılar Bâtınîler, Filozoflar ve Sûfîler, Gazzâlî'nin hakikati ararken ;bilgi anlayışlarını ve yöntemlerini irdeleyeceği ,onların yolunu bizatihi tecrübe edeceği 4 kapı olacaktır.
Aslında İmam Gazzâlî'nin daha evvel ulaşamadığını fark edip aradığı hakikat hiç kuşkusuz, bilgiye eşlik eden amel ve ahlaklanma sonucu, varacağına inandığı ve insan-ı kâmil olarak tezahür edecek olan kendi hakikatidir.
Zira kendi hakikatini gerçekleştirmeden İlahi hakikate ulaşamayacağını biliyordu.
Gazzâlî'nin zihin dünyasına ilgi duyanların, kendi anlam ve arayış zemininde temel basamak olarak okuyabileceği bir eser olduğunu düşünüyorum,ben okurken inanılmaz haz aldım. Sözümü Gazzâlî'nin kitaptaki duasıyla bitirmek istiyorum
'Ey Allah'ım! bizleri zikrini ilham edip ismini unutturmadığın kimselerden kıl.'
