Gün doğumuna hazır bir bardak çay
Bir büyük bardak mitralyöz
KuşakKitabı okudu
Lozan zaferi
Evet, efendiler, bugün en küçük cihadı başarıyla bitirdik, en büyük cihada başladık… Ve bu en büyük cihadın öncü çarpışması, şimdi şu anda Lozan'da meydana gelmektedir. Ve ne iyi silsile: Muharebeyi sevk ve idare eden de yine müthiştir Dâhi Başbuğ'un sağ kolu değerinde olan İsmet Paşa'dır. Birkaç ay evvel, millete, millet temsilcilerine ve millet reisine dayanan İsmet Paşa, Afyon, Uşak ve Kazancı dağ ve bayırlarında top gümbürtüleri, mitralyöz ve tüfek çatırtıları içinde, tel örgülerini muazzez Türk gövdeleriyle örterek, mukaddes Türk kanıyla yollar açarak, İzmir ve Bursa'yı, bütün Batı Anadolu topraklarını düşmanın barbar tahakkümünden kurtarmıştı; bugün yine o muzaffer kumandan, göz ve kulağı inciten ve tırmalayan bir muharebe meydanında değil, yumuşak halılar üstünde, yeşil ve süslü bir masanın önünde, yalnız mülayim insan sesleriyle hafif kalem gıcırtıları işitilen sakin ve
sıcak bir odada çarpışmaktadır; bu çarpışma, bu akla dayalı muharebe, dekoruyla ters orantılı olarak askeri muharebeden daha çetin ve daha müthiştir.
Hafız Mahmut'un Vaazı
Önce hafif hafif âyet ve hadisten bahsederek, ulu'l-emre itaat faslından başladı. Yani bununla demek istiyordu ki 'burada bir işgal devleti var, bunun emir ve yasalarına itaat etmek bizim şu kitabımızda yazar'. Elindeki kitap mıdır, defter midir, onu halka gösterdi. İkinci ana hatta şöyle başladı ve
Sayfa 66Kitabı okudu
Benim ona asıl anlatmaya çalıştığım idam olayı gerçekleşirse onun da devrimci hareket içerisinde Mahirler, Denizler gibi bayraklaşacağıydı. Onun için de ölümü cesurca karşılaması gerekirdi. O da zaten bunun bilincindeydi. Ben bunları anlattığımda Necdet’in yüz ifadesi değişir, gayet kararlı ve korkusuz bir çehreyle bana bakıp gülümserdi. Çoğu zaman bana Che Guevera’nın “Ölüm nerden ve nasıl gelirse gelsin, sa vaş sloganlarınız kulaktan kulağa dolaşacaksa ve başka ları mitralyöz sesleri ile arkamızdan ağıt yakacaksa ölüm hoş geldi, sefa geldi” sözleriyle cevap verirdi.
Nitekim idamı da Che’nin bu sözlerine uygun, yiğitçe oldu.
*adı geçen Necdet, Necdet Adalı'dır.Kitabı okudu
Êdî bi tenê îro hebû
Êdî bi tenê dengê tifing,
Mitralyoz, bombe û mirinê hebû
Saw û xofa mirinê
Coş û heyecana liberxwedanê hebû
Li ser berfa gewher rengê sor a xwîn tavê hebû
Sayfa 14Kitabı okudu
birinci keman
(…)
mitralyöz demirinden ne titrek bir gökyüzü
kurşuna dizilmekten tanıdığın
karın boşluğuna saplanan bıçağın
kulağındaki timsah gürültüsü (…)
Mitralyöz
Sonra gecenin karanlığında kurşun parıltıları.
Sonra gecenin sessizliğinde tarayan mitralyözün sesi.
Sonra sessizlik.
Pelegöz köyünde 29.Tümen'den Doktor Binbaşı Rıfat Bey komisyona; 14 Mart 1916 tarihinde Kursan köyü sırtlarında yapılan bir savaşta yaralanan 5. Alay 1.Mitralyöz Taburu'ndan, Gümüşhâne'li Kibar oğlu Ferid'in, Bağdad'lı Grandük Kellemit oğlu Grandük'ün, 12.Alay 2.Topçu Taburu'ndan Görele'li Hüseyin oğlu Ahmed'in, 5. Alay 1.Tabur 1. Bölük'den İmam Kullu köyünden İsmail oğlu Hasan'ın götürülemediklerinden İl Aldı ve Ciğerkum civarlarına bırakıldıklarını, bu zavallıların bütün yalvarmalarına rağmen oradan geçen Rus subay ve askerlerinin kendilerine yardım etmediklerini ve bu yaralı askerlerin kırlarda kan içinde 20 gün kar üzerinde kaldıklarını, sonradan Rus makamlarının güçlükle bu askerlerin Rus hastahânelerine yatırılmamaları şartı ile köye götürülmelerine izin verdiklerini anlatmıştır. Ruslar'ın zulmünden korkan köylüler, bunlara gece, ellerinden gelen ihtiyat tedbirlerini de alarak etmek ve süt götürmüşlerdir. Çok sonra da Rus hastahânelerine yerleştirilmemek kaydıyla köye taşınma iznini elde etmişlerdir. Bu askerler, Osmanlı birliklerinin köye yeniden girdikleri 3 Haziran 1916 tarihine kadar köyde kalmışlardır. Bu dört yaralının görünüşü içler acısıdır. Ceset sayılabilecek kadar zayıflamışlar ve hastalıkları, tedavi edilmedikleri için öldürücü bir safhaya girmiştir.
Sayfa 121 - Azerbaycan Kültür Derneği YayınlarıKitabı okudu
İlk panik sırasında, halkın büyük bir kısmı, Halil Bey'in tümeninin bulunduğu, Hoşab istikametine gittiler. Fakat arzu edilen yere varılmadan önce tahminen 80.000 kişiden müteşekkil bir grup, Şahmanis köyünde Ruslar ve Ermeniler tarafından saldırıya uğradı. Yarısından çoğu kılıç ve hançer darbeleri ile katledildi. Bunlardan ancak 2.000 kadarı, Hoşab(Güzelsu)'a götürüldüler. Esir kaldıkları iki ay içinde her türlü işkenceye ve tecavüze maruz kaldılar. Bu sırada Van şehri, Türk ordusu tarafından geri alındı. Bu haber üzerine, Diyarbakır, Bitlis ve Karçıkan'a sığınan Van'ın yerlileri, şehre bir saat uzaklıkta bulunan Edremid köyüne ve yine Van'ın kuzeyinde bulunan Engil ve Atalan köylerine geldiler. Bu insanların sayıları 15.000'ne ulaşıyordu. Ruslar'ın ve Ermeniler'in beklenmedik saldırıları sonucunda, bu insanlar ve 2.000 Türk askeri, şarapnel ve mitralyöz ile öldürüldüler. Aralarından ancak 1.000 kadarı, kaçmaya ve kurtulmaya muvaffak olmuşlardır.
Sayfa 99 - Azerbaycan Kültür Derneği YayınlarıKitabı okudu
İlk panik sırasında, halkın büyük bir kısmı, Halil Bey'in tümeninin bulunduğu, Hoşab istikametine gittiler. Fakat arzu edilen yere varılmadan önce tahminen 80.000 kişiden müteşekkil bir grup, Şahmanisl köyünde Ruslar ve Ermeniler tarafından saldırıya uğradı. Yarısından çoğu kılıç ve hançer darbeleri ile katledildi. Bunlardan ancak 2.000 kadarı, Hoşab(Güzelsu)'a götürüldüler. Esir kaldıkları iki ay içinde her türlü işkenceye ve tecavüze maruz kaldılar. Bu sırada Van şehri, Türk ordusu tarafından geri alındı. Bu haber üzerine, Diyarbakır, Bitlis ve Karçıkan'a sığınan V an'm yerlileri, şehre bir saat uzaklıkta bulunan Edremid180 köyüne ve yine Van'ın kuzeyinde bulunan Engi ve Atalan köylerine geldiler. Bu insanların sayılan 15.OOO'ne ulaşıyordu. Ruslar'ın ve Ermeniler'in beklenmedik saldırılan sonucunda, bu insanlar ve 2.000 Türk askeri, şarapnel ve mitralyöz ile öldürüldüler. Aralarından ancak 1.000 kadarı, kaçmaya ve kurtulmaya muvaffak olmuşlardır.
Sayfa 99Kitabı okudu
Enver Paşanın Şehit Oluşu
Enver Paşa'nın şehadet günü Ramazan Bayramı'nın ikinci gününe rastlıyor. Demek ki Ramazan ayı boyunca Tacikistan'da Ruslarla savaş halinde. Pamir Dağları civarlarında, Çeğen köyü. Orada herhalde casuslar vardı. Enver Paşa'nın karargahındaki Ruslara haber gönderiyorlar, bir Rus tugayı, büyük bir birlik, Enver Paşa da kendi askerinin çoğunu bayramlaşıp dağıtmış, bayram ziyareti için evlerine gitsinler diye. İkinci gün oluyor. O zaman anlıyor zaten şehit olacağını, beyaz atına atlayıp, elinde kılıç, mitralyözlere karşı gidiyor. Birkaç tane Rus askerini öldürüyor, bir mitralyözü de saf dışı bırakıyor ama diğer bir mitralyöz onu vuruyor. Fakat Ruslar anlamıyorlar bunun Enver Paşa olduğunu, hatta çizmelerini çalıyorlar. Ondan sonra, farkına varıncaya kadar Tacikler kaçırıyor ve çok enteresan bir mezar yapıyorlar bulunamasın diye. Çünkü Ruslar Enver Paşa'yı alıp Moskova'ya götürmek istiyor.
Sayfa 222Kitabı okudu
Ölüm nereden ve nasıl gelirse gelsin...
Savaş sloganlarımız kulaktan kulağa yayılacaksa ve silahlarımız elden ele geçecekse ve başkaları mitralyöz sesleriyle ve de savaş ve zafer naralarıyla cenazelerimize ağıt yakacaksa ,
Ölüm hoş geldi, safa geldi...
Tarihten kopmuş yaprakları sığaya çeken hançer
Denk getirilmiş bütün şeylerin kırbası
Kırbacı kötülükten zevk çıkaranların
Neyi ihmal ettiysek utanmamıza sebep
Bize bundan böyle onu hep
Yakınımızda peyda olan hışırtı
Yakınlık yakınmalarımızda kopan tel
Bize bundan böyle hep onu hatırlatacak
Çalılar aşk acısı çingeneler
Ondan aldıkları komutla
Tecavüz tadı yaydılar ortalığa
Vitrinlere mitralyöz
Kaldıysa inek fışkısı neonlu lambalara
İşini tek koluyla görürdü
Tek koluyla eziyet ederdi sakız çiğneyen erkeklere
Çiğ renkleri tek koluyla canından bıktırtırdı
Boştaydı, bizi kollamak üzere boştaydı öbür kolu
Kaçmak isterken vuruldu
Siz, bay batılılar;
özgürlük adına zulmetme,
eşitlik adına sömürme,
kardeşlik adına insanları mitralyöz ateşine tutma sanatlarını bizlere siz öğrettiniz...
Siz bizim ustalarımız, hocalarımızsınız...
Sayfa 34Kitabı okudu
