Osmanlı, devletini sokaklar ve insanlar oruçtaki manayı kaybedince yitirdi. Fukaraya karşı yüzler gerildi; mahalleler zenginler, fakirler diye fiilen ikiye ayrıldı. Namaz kılmamayı entelijansiyaya aidiyet, açıkta oruç yemeyi medeni cesaret, Batılı bir düşünürün eserinden alıntı yapmayı bilgelik, annesinin altın yaldızlı bir mahfaza içerisinde sakladığı Mushaf-ı Şerif'e abdestsiz tutmayı çağdaşlık(!) gören bir nesil türedi.