Hakkında konuştuğumuz bir insanı, nesneyi, manzarayı ya da bir ilişkiyi, neredeyse asla, değerlerden bağımsız, nesnel bir varlık olarak görmeyi başaramıyoruz. Bu ayrımı göz önünde bile bulundurmuyoruz - zira böyle bir ayrım asla önemli olmuyor. Fakat, kendi kendini eğitip, nesnel gerçeği, bilinçaltına özgü, anlık ve otomatik olarak taraflı yorumdan ayırmayı başaran nadir zihinler de var.
Masal anlatmasınlar bize. Ölüm mahkumu için " Topluma borcunu ödeyecek ," demesinler. "Kafası kesilecek," desinler. Hiç önemli değilmiş gibi görünüyor. Ama ufak bir ayrım var arada. Hem sonra,yazgılarının gözünün içine bakmayı yeğ tutan insanlar da vardır.
"Britanya görüşü denilen şeye göre, yaratıcı dahi ve sıradan insan arasın daki ayrım, geleneksel düşünceye karşıt olarak, niteliksel değil yalnızca nicelikseldir: şu sözde dahi, önemli başarılarını yalnızca çeşitli etkenlerin şanslı bir biçimde bir araya gelmesine borçlu dur; bu etkenler, kısmen doğuştan, kısmen çevreseldir, ama hepsi de kendi içlerinde oldukça sıradandır ancak dahinin durumunda ayrıcalıklı bir düzeye doğru gelişmiştir."
Açık görüşlülüğe gereksinimim var. Evet, her şey basit. İnsanlar karıştırıyor işleri. Masal anlatmasınlar bize. Ölüm mahkûmu için “Topluma borcunu ödeyecek,” demesinler, “Kafası kesilecek,” desinler. Hiç önemli değilmiş gibi görünüyor. Ama ufak bir ayrım var arada. Hem sonra, yazgılarının gözünün içine bakmayı yeğ tutan insanlar da vardır.
Feministler, kadınların, kamusal olan ile özel olan arasına keskin bir ayrım çizgisi çeken bir dizi güçlü uzlaşımla politika dışında tutulduklarını ileri sürdüler. Bu ayrım, kamu meselelerinin kapsamını ve içeriğini önemli ölçüde daralttı ve sıradan yaşamın küçük kaygıları olduğu düşünülen her şeyi özel olana havale etti.
Sayfa 16 - Feminizm ve Demokrasi
“Eğer suya düşmüşsen, boğulup boğulmayacağın sorusu senin için teorik bir şey değildir. Suda timsahların bulunup bulunmadığı da ne ilginçtir ne de sıkıcı. Yaşamla ölüm arasında bir sorudur.”
“Doğru gerçekten!”
“Dolayısıyla, Tanrı’nın olup olmadığına ilişkin felsefî soru ile bireyin bu soruyla olan ilişkisi arasında ayrım yapmalıyız. Böyle sorular karşısında birey tek başınadır. Ve ancak inanç yoluyla yaklaşabileceğimiz sorulardır bunlar. Akılla kavrayabileceğimiz şeyler Kierkegaard için pek önemli değildi.”
Sayfa 430Kitabı okudu
Din ve Akıl: Dücane Cündioğlu’nun Teklifi Üzerine Bazı Yorumlar |
Özgür Koca
Dücane Cündioğlu belirli bir takipçi kitlesine sahip önemli bir düşünür. Bu yazıda son konuşmalarında din ve akıl ilişkisi üzerine söylediklerini kısaca özetleyip bazı itirazlarımı dile getirmek istiyorum.
Cündioğlu “kırk yıllık bir arayışın muhasebesi” olarak
aynılıkla çeşitlilik ikilemi de benzer sonuçlar yaratmaktadır. Aynılık ancak çeşitlilikle varlığını kanıtlayabilir. Çeşitlilik olmadan aynılık bir nevi yokluk, olmaktadır Hangi olguya yaklaşırsak aynı durumu görürüz. Daha anlaşılır bir ayrım canlılık ve cansız durum ikilemidir. Genel canlı evrenden farklı olarak, dünya gezegenimizde hareketin zengin gelişimiyle bir eşikte nitelikçe farklı bir madde ortamından kendi kendini metabolizma ile üretebilen, geliştiren canlı bir ortam doğmaktadır. Burada evrenin sınır tanımayan gelişim gerçeği halen bilimce tam çözümlenememiş olağanüstü bir sıçramayı temsil etmektedir. Canlılık olgusunun tam izahı giderek bilimin en temel konusu olacaktır. Gen haritası ve klonlama bu olgunun çözümlendiği anlamına gelmez. Yine canlılığa yol açan molekül düzenlenmesi de tek başına olguyu izah edemiyor. Şüphesiz canlılık için uygun dış ortam (atmosfer-hidrosfer) ve moleküler düzen gereklidir. Ama bu sadece canlılığın yapı taşlarıdır, maddi düzenidir. Daha önemli olan, bu maddi düzenin canlılık, anlam gibi maddi olmayan gerçeklikle bağlantısıdır. Kaba materyalizmin en önemli yanlışlığı öznelliği, yani canlılık ve anlam olgusunu maddi düzenleniş ile aynı saymasıdır. Kuantum fiziğinde bile bu aynılık yıkılmaktadır. Sezgiye benzer bir izah tarzı zorunlu görülmektedir. Canlılar içinde insandaki zekâ (beyin) durumu daha da ilginç bir hal almaktadır. İnsanın kendisi en yetkin kendini düşünen doğa olarak tanımlanabilir…
Doğum günün için hiç de hazırlıklı değilim... Hiç uyuyamadım, başım ateş gibi, gözlerim yanıyor, şakaklarım zonkluyor, üstelik öksürüyorum da.Uzunca bir dilekte bulunamayacağım öksürmeden. Dileğim de pek yok, ama şu yeryüzünde sen varsın, şükrediyorum, sevinçliyim; şu koca yeryüzünde seni bulacağımı hiç ummamıştım - görüyorsun ya, benim de yaşam bilgim önemli değil, yalnız aramızda küçük bir ayrım var; sen kabul etmiyorsun, ben ediyorum - seni bulduğum için teşekkür etmek istiyorum sana (yeter mi sanki?)
Sayfa 166Kitabı okudu
Sen önemli önemsiz hiç ayrım gözetmeden her şeyden şikayet eden karakterde biri misin?
Sayfa 15Kitabı okudu
