NEWTON FİZİĞİNİN HÂKİMİYETİ
Isaac Newton'un ünlü eseri Principia'nın (İlkeler) yayımlandığı 1687 yılı, fizik tarihinde çok önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir. İnsanlık ilk defa bu eserle detaylı bir kozmoloji (evrenbilim) görüşüne kavuştu. Newton kozmolojik görüşünü Kopernik'in, Kepler'in, Descartes'ın, Galileo'nun çalışmalarından faydalanarak oluşturdu. Bunu yaparken, kendilerinden faydalandığı bu kişilerin fizik bilimindeki görüşlerinde önemli düzeltmeler de yaptı.
Aşk, köprü kurmaktır. İnsanlar köprü kuracakları yerde, duvar ördükleri için yalnız kalırlar...
Daha 25 yaşında olan Gödel'in "Principia Mathematica ve akraba sistemlerin biçimsel olarak kararlaştırılamaz önermeleri üzerine: 1" başlıklı makalesi, Hilbert'in matematiğin hem çelişkisiz hem de eksiksiz olduğu inancının yanlışlığını ispatlıyordu. "Birinci eksiklik teoremi" mealen şunu der: "Kimi temel aritmetik işlemleri kapsayan (örn. Principia Mathematica gibi) bir biçimsel sistem çelişkisizse eksik olmak, yani kimi doğru önermelerin kanıtını içermerek zorundadır." Gödel bu müthiş gerçeği teoremde sözü edilen cinsten bir önermeyi bizzat inşa ederek kanıtladı. İlk bakışta sayılar hakkında karmaşık bir cümle gibi görünen önerme, dikkatle incelendiğinde, "Bu cümle bu sistemde ispatlanamaz" demekte olduğu fark ediliyordu! Düşünün: Bu cümle ya doğrudur, ya yanlış. Eğer yanlışsa, sistemimiz bu yanlış cümlenin kanıtlanmasına el vermektedir, yani çelişkilidir. Ama bir dakika! Sistemimizin çelişkisiz olduğunu varsayıyorduk. O zaman geriye kalan tek ihtimal, cümlenin doğru söylediği, yani sistemimizde doğru bir cümlenin ispatlanamadığıdır.
çok neat bir explanation be anacım
Günün anlam ve önemine...
Newton Principia'da, küresel bir nesnenin kütleçekimsel etkisine, sanki nesnenin tüm kütlesi merkezinde yoğunlaşmış gibi yaklaşmanın doğru olduğunu geometrik tekniklerle kanıtladı. Bu geometrik tekniklerle Newton'un çağdaşları da haşır neşir olduğu gibi aynı tekniklerin Antik Yunanlar tarafından kavranması da gayet olasıydı. Şimdi
Anlaşılmaktan emin olmak ah ah.
Newton, Principia'da çağdaşlarına benzer teknikler kullanarak, gezegenlerin güneş etrafında eliptik yörüngeler izlemesi için kütleçekimin ters kare yasasına göre davranması gerektiğini kanıtladı. Diğer bir deyişle, birbirlerine belli mesafede bulunan iki kütle arasındaki çekim kuvveti, o iki kütle değerinin birbiriyle çarpımının, uzaklıklarının karesine bölümüyle doğru orantılıdır. Newton daha ileri giderek bunun bir evrensel yasa olduğunu vurguladı.
Sayfa 10 - Alfa BilimKitabı okudu
"Contra negantem principia non est disputandum."
(İlkeleri inkâr edenlerle tartışılmaz.)
Newton’ın başyapıtı Principia çeşitli yönleriyle insan düşüncesini o denli etkilemiş, dünya görüşümüzü öylesine biçimlemiştir ki, 1687 yılını uygarlık tarihinde son derece önemli bir dönüm noktası sayarsak yeridir.
Sayfa 293Kitabı okudu
Newton
İki sene inzivaya çekilip, yoğun bir düşünme ve yazma sürecine girdi. Ve nihayet, başyapıtını üretti: Philosophiae Naturalis Principia Mathematica, yani Doğa Felsefesinin Matematik İlkeleri, en bilinen adıyla Principia.
***
Gökcisimlerinin yörüngelerini matematiksel olarak açıklamakla kalmıyor, onları ilk harekete geçiren çekim kuvvetini de teşhis ediyordu: kütleçekimi. Ansızın evrendeki her hareket anlam kazanmıştı.
Contra negantem principia non est disputandum
[Prensipleri reddeden biriyle tartışılamaz.]
Sayfa 18 - Sel Yayınları
Contra negantem principia non est disputandum [Prensipleri reddeden biriyle tartışılamaz].
Newton, Galileo'nun hesaplamalarını hareket yasalarının temeli olarak kullanmıştı. Galileo'nun deneylerinde bir cisme rampadan yuvarlandığı sırada hep aynı kuvvet (cismin ağırlığı) etki etmekte ve söz konusu etki cismin sürekli hızlanmasını sağlamaktaydı. Bu durum bir kuvvetin bir cisim üzerindeki gerçek etkisinin, daha öncesinde düşünüldüğü gibi yalnızca onun hareketini başlatmak değil, sürekli hızını değiştirmesini sağlamak olduğunu göstermişti. Ayrıca bu, cismin bir kuvvete maruz kalmadığında, hareketini aynı hızda düz bir çizgide sürdüreceği anlamını da geliyordu. Bu fikir ilk kez Newton'ın 1687'de yayımlanan Principia Mathematica'sında açık bir şekilde ifade edilmişti ki, şimdilerde bunu Newton'ın birinci yasası olarak biliyoruz.
Ortaçağ'da:
"Başlıca doğa bilimi el kitapları, Aristoteles'in, yaşamsal içeriğinden arındırılmış kitaplarıydı. Tıp bile, mantığın alt dalı gibi okutuluyordu. Üç yıl mantık okumadan tıp öğrenimine izin verilmiyordu. Gerçi tıp sınavlarına kabul için mantık dışı bir soruyu yanıtlamak zorunluydu (bunun amacı öğrencinin yasal evlilikten doğup doğmadığını anlamaktı), ama bu mantık dışı sorunun tıp bilgisini ölçmek için yetersizliği açıktı."
Sayfa 48Kitabı okudu
Contra negantem principia non est disputandum [Prensipleri reddeden biriyle tartışılamaz].
"Çoğu kimse Newton'un, sonuçlarına calculus kullanarak ulaştığı, geometrik ispatları sonradan hazırladığı kanısındadır. Çünkü Newton eskilerin matematik metotlarına hayrandı. Ne olursa olsun, bir dostuna 'bilgiçlik taslayan birkaç ukalaya matematikte yenilmeyi önlemek için Principia'sını bile bile güç anlaşılır, fakat yine de yetenekli matematikçilerin anlayabilecekleri bir tarzda yazdığını' söylemiştir."
Sayfa 71Kitabı okudu
"Matematiğin doğa bilimlerinde başarıyla kullanılabileceği önceden kabul edilmişse de bunu gösterip matematikle fiziği birleştiren kişi odur. Principia'nın yayımlandığı 1687 yılı tarihçiler tarafından Aydınlanma Çağı'nın başlangıcı olarak kabul edilir."
