"...kılıç, mert ve asil adamın silahıdır; kılıç, tarihin memleketin büyük adamlarına tahsis ettiği kutsal emanetlerin içinde en kıymetlisidir: Şarlman'ın kılıcı deriz, Bayard'ın kılıcı, Napolyon'un kılıcı deriz, ama kimse tabancalardan bahsetmez. Tabanca eşkıyanın silahıdır; sahte mektuplara imzayı gırtlağa silah dayalıyken attırırlar; bir orman kenarında posta arabasını elde tabancayla durdururlar; iflas etmiş adamlar, beynini tabancayla uçurur... Tabacaymış...! İğrenç...! Ama kılıç öyle mi ya! Kılıç insana yoldaş olur, sırdaş olur, dost olur; ya şerefini korur ya intikamını alır"
Martel'in torunu Şarlman (Charlemagne), dedesinden daha büyük şöhrete sahip olacak, Frenkler'i ve Lombardlar'ı birleştirerek Avrupa'nın ilk gerçek "imparator"u olacaktır. Şarlman'ın hüküm sürdüğü yıllar (768-814), Avrupa tarihine Karolenj Rönesansı olarak geçecektir.
Başka ülkelerin topraklarını istila eden komutanlardan niçin bu kadar büyük bir saygıyla bahsedildiğini anlayamıyorum. Büyük İskender, Hannibal, Scipio*, Sezar, Şarlman, Napolyon ve daha binlerce komutan yabancıların topraklarını yağmalamaktan başka ne yaptılar? Gerçi bu işgaller sonucunda büyük devletler kuruluyor ama çok sayıda insan da zorluklardan ve açlıktan ölüyor; milyonlar cahil kalıyor. Her yerde ahlaksızlık, hırsızlık, sefalet, sefahat, savaşlar, karşılıklı nefretler çoğalıyor; insanlar kabalaşıyor.
Şarlman 9. Yüzyılın başlarında Karolenj Miniskülü’nü imparatorluğunun ortak yazısı ilan etti ve ardından yeni yazı Avrupa’ya yayılarak 12. yüzyıla kadar popülerliğini korudu.
Ocak 29
Daha henüz matbaa yokken, İmparator Şarlman, Aachen şehrinde Avrupa’nın en iyi kütüphanesini yaratan çok sayıda metin kopyalayan ekipler oluşturdu.
Okumaya bu kadar katkı sağlayan Şarlman okumayı bilmiyordu. Ve 814 yılının başlarında bir okuma yazma bilmez olarak öldü.
Abbasi halifesi Harun Reşit, Kral Şarlman'a çalar saat, sabun kalıpları gibi hediyeler göndermiş, Avrupalıların o meşhur kralı saat çalınca "içinde şeytan var" diye saati yere atıp parçalamış, sabun kalıplarını da peynir zannedip yemeğe kalkmıştır
Charles Martel, Pepin ve Şarlman krallığı arka arkaya yönetmiştir. Birincisi savaşçıların, diğer ikisi ruhban sınıfının açgözlülüğünü tatmin etmiştir. Buna karşılık Dindar Ludwig her iki sınıfı da gücendirmiştir.
86'da beşinci Abbasi halifesi olmadan önce dahi "Adil" Harun delege etmeyi öğrenmişti: Kendisine bağlı olan Bermekiler, Abbasi Devleti'nin bazı kısımlarını kendileri yönettiler, servetini artırdılar fakat doğrudan hâkimiyeti azalttılar. Bunun yerine Harun elçiler göndererek bilgi ve kültür alışverişi ile diğer imparatorluklarla ilişki kurmayı destekledi; Şarlman ve Tang hâkimiyetindeki Çin'e temsilciler gönderdi, Bağdat'ı başkent yaptı ve Beytü'l-Hikmet Kütüphanesi'ni kurdu. Kendisi hakkında birçok uydurma hikâye anlatılsa da Şarlman'a gönderdiği hediyeler gerçekten iddia edildiği gibi harikadır; bunlardan biri olan mekanik saat, büyücülükle ilgisi olabileceği düşünüldüğü için geri gönderilmiştir. Tang Hanedanı'ndan kâğıdın sırrını öğrendi, Pers kültürünü ihraç edilebilir bir hâle getirerek saygınlığını artırdı. Ayrıca Konstantinopolis'i almaya en çok yaklaşan halifedir.
Ölümüyle birlikte oğulları Emin ve Memun devleti bölerek mutlak hâkimiyet için birbiriyle savaştı. Bu çekişme ve yerel yönetim sistemi halifeliği zayıflattı, Harun'un saltanatı başarının zirvesi olarak kaldı. Binbir Gece Masalları bu intibal pekiştirdi.
Günümüzde Türkçesi Almanca demek olan Deutsch sözcüğünün köken olarak Almanya'yla herhangi bir ilgisi yoktur. Şarlman'ın papazı MS 786'da İngiltere'de kilise işlerinin hem Latince hem de theodisce (bu örnekte Anglo Sakson halkın dili anlamına gelir) ile yönetildiğini yazdı. Daha sonra theodisce Latince türünden olmayan Frank dillerini anlatmak için kullanıldı ve sonunda Deutsch/Dutch haline geldi.
Bu kararlar hakkında tartışmalar sürerken, haritaların tozu alınıyor ve diplomatlarla askeri stratejistler görüyorlar ki, Şarlman, Napolyon, Hitler ve Sovyetlerin aksine, Kuzey Avrupa Ovası, Karpatlar, Baltık ve Kuzey Denizleri yerli yerinde duruyorlar.
İyi eğitimli bir adam olan Şarlman, yasal sistemi geliştirdi. Eğitimi, sanatı ve bilimi destekledi (Sarayında sanatın canlanmasına katkıda bulundu, bu döneme Karolenj Rönesansı adı verilir). 814 yılındaki ölümünün ardından, Şarlman'ın imparatorluğu torunları arasında Fransa, Almanya ve İtalya olmak üzere bağımsız krallıklara bölündü.
". Avrupa, Şarlman ile başlayan ve ancak 1914-1918 arasındaki korkunç kan dökülmesiyle kapanan bu 11 yüzyıllık Sezar taklidi boyunca, bazen oldukça önemsiz ve bazen de feci halde yoluna çıkan bir uyurgezerin sahip olduğu yoğun bir fabrika gibiydi.."
ROLAND ŞARKISI
Anlatanlar oldu mu sahi?
"Pireneler" diye bir şeyin var olduğunu?
Ne, ve nerede olduklarını...
Ronçeveaux diye bir zirvesi olduğunu, Kayalıklarında
Hangi kuşların, gazellerin Avlandıklarını... Karlarının altında
Sizinkine benzeyen sümbüllerin bittiğini, Şam güzeli güllerin
Vadi derinliklerinde sevgili beklediğini
Size