Esrarengiz, jurnalci, bürokratik, gayriinsani ölçüde rasyonel, karanlık, güvensiz, karabasana dönüşmüş metamorfoz halindeki bir dünya ile çaresiz, yabancılaşmış, yalnızlığına terk edilmiş ve otorite ile yasaların gücü karşısında insanın zayıflığı ve umutsuzluğunu yansıtan Kafkaesk atmosfer, kendini Tarkovski'nin Stalker, Godard'ın Alphaville, Lars von Trier'in Avrupa, F.F. Coppola'nın Apocalyps Now, Jirir Menzel'in Sıkı Denetlenen Trenler, De Sica'nın Umberto D, Josef Losey'in Mr.Klein, Bela Tarr'ın Werckmeister'in Armonileri, Terry Gilliam'ın Brazil gibi filmlerinde kendini duyurur.
Atay'ın 1972 yılında "Soyut" dergisinde yayımlanan ikinci öyküsü "Unutulan", yine onun ilk öykülerine egemen olan kafkaesk atmosferin içinde soluk alıyordur. Ama bu öykünün, Atay öyküleri içinde farklı bir konumu vardır: "Unutulan", onun tüm yapıtları içinde, akıldışı ögeyi en uçta kullandığı metnidir.
Sayfa 482 - KORKUYU BEKLERKENKitabı okudu
Peki Kafkaesk nedir?
Josef Skvorecky kitaplarından birinde şu
gerçek hikayeyi anlatır:
Praglı bir mühendis Londra'da bilimsel bir kolokyuma davetlidir. Gider, tartışmalara katılır ve Prag' a geri döner. Dönüşünden birkaç saat sonra, bürosunda eline Rude Pravo'yu -partinin resmi gazetesi- alır ve orada şöyle bir haber okur: Londra'da bir kolokyuma katılan
Sayfa 100Kitabı okudu
Kendi seçimi olmayan anlamsız ve amaçsız bir acıya katlanmak, insan ruhunda Kafkaesk bir kasvet yaratacaktır. Bu da hayatta bir amaç sahibi olmanın önemini gösterir. Amaçsızlık acının şiddetini artırır, amaç acıyı anlamlı ve katlanılabilir kılar.
Sayfa 36Kitabı okudu
“Kafkaesk” sözcüğüyle bugün insanın varlığını çepeçevre saran korku ve bunalım, çevreye yabancılaşma, içinden çıkılmaz kurallarıyla bürokrasinin insanın kişiliğini hiçe sayması dile getirilmektedir.
Sayfa 12Kitabı okudu
Nedir Kafkaesk ?
"Kafka gizli öyküyü açıkça ve basitçe, görünür öyküyü ise muammalı ve karanlık bir şey haline getirene dek, gizlice yazar. Kafkaesk'in temeli işte bu evirme işlemidir."
Sayfa 23 - Ricardo Piglia :
Kafkaesk ögeler
"Bu öykülerin (Korkuyu Beklerken)en önemli ortak özelliklerinin başında, tümünün dokusuna yoğun biçimde sinmiş olan 'kafkaesk' öğe gelir. Birçok dilde gündelik kullanım dağarcığına girmiş olan kafkaesk sözcüğü; 'korku, güvensizlik, yabancılaşma, umarsızlık, umutsuzluk, yalnızlık, anlamsızlık, iletişimsizlik, terör, dehşet, suç, ceza, yargı' gibi anlamların bileşkesidir; Kafka' nın kurmaca dünyasındaki imgelerden beslenir."
Sayfa 476 - İletişim Yayınları, İstanbul 2009.
"müptezel yarından baklenen.
kafkaesk bir aile planlaması.
yani şüphe. yani dram. yani yoz. yani ebedi şaibe."
söğüt rüzgarıKitabı okudu
Alman diline yerleşmiş olan "kafkaesk" kavramı; anlaşılamayan, gizemli, tekin olmayan ya da tehditkar olanı tanımlamak için kullanılmaktadır.
Sayfa 187Kitabı okudu
Selim’in aşırı duygulu ve sevecen kişiliği, yaşamda tutunamamasının nedenlerinden biridir; Turgut’un "Selimlik" diye adlandırdığı özelliğin bir parçasıdır. Nedir "Selimlik"? Selimlik doğruluktur, çıkargözetmezliktir, sözünün eri olmaktır, içtenliktir, sevecenliktir, düşünebilme yeteneğidir; insanın kendisiyle hesaplaşabilme yürekliliğidir, kendisini açıkça, korkmadan yaşamasıdır. "Selimlik" bunların hepsinin bir bileşkesidir.
Diğer taraftan "Selimlik", yirminci yüzyıl insanının bünyesindeki çelişkidir, iletişimsizliktir, kafkaesk korkudur, yalnızlıktır, yaşama karşı zayıflıktır, "kitap okumakla manav tarafından aldatılmaya engel olamamaktır”, tümüyle maddesel değerler üzerine kurulmuş bir düzende tutunamamaktır.
Ne yapalım vaktimiz kısıtlı tabii ki eleyip sık dokuyacağız:)
"Yani insanların okuyacakları kitabı önceden bilmeleri gerekiyor. Tıpkı bir işe başvururken, o işin elli dokuz yaşına geldiklerinde kafayı sıyırıp ofis penceresinden aşağı atlamalarına yol açıp açmayacağını bilmek istemeleri gibi.
Ya da bir kadının bir erkekle ilk kez buluştuğunda, Kamboçya'da geçirdiği zaman hakkında espriler yapan bu adamın onu kendinden daha genç, sahibi olduğu halkla ilişkiler şirketini işleten ve hayatında hiç Kafka okumadığı halde Kafkaesk diyip duran Francesca adlı bir kadın için terk edip etmeyeceğini bilmek istemesi gibi..."
