Türkiye gibi Japonya da uzun süren köklü bir feodal dönemin ardından modernizmin baskılarına direnememiş ve yakın zamanlarda kimlik değiştirmiş bir ülke. Söz konusu Japonya'nın katı ve mutlak geleneksel süreci olunca, bu dönüşüm günümüzde bile tam anlamıyla gerçekleşememiş (bizde de benzer bir durum var) ve bireylerde anomalik bir hal doğurmuştur. Natsume Sōseki bu eserinde genel olarak, feodalizmden kapitalizme doğru gerçekleşen bu dönüşümün toplum ve birey üzerinde yarattığı duygu ve kişilik tiplerinin değişimi üzerine odaklanır. Bir tarafta geleneksel, içten ve yer yer kaba Japon kültürü, diğer taraftan modern, kibar ve yapmacık Batı kültürü arasında debelenip duran, bunlara maruz kalan bir köy öğretmeni: Küçük Bey.
Ancak konu böylesine değerlendirilebilir ve ilgi çekici bir konu olmasına rağmen çeviriden midir yoksa kitabın kendisi gerçekten de bu minvalde midir bilinmez, hiç keyif alamadım. Meselenin aktarımı için seçilen karakterlerin abartılı keskinliği, peşi sıra gelen abartılı ve anlamsız olaylara rağmen sonuna kadar umutluydum ama beklediğim etkiyi yaşatmadı. Ben kendi adıma vakit kaybı olarak gördüm, tavsiye etmiyorum.