Batıda roman, çeşitli süreçler içinde yavaş yavaş olmuştur.
Sınıfların belirmesi, bireyin ortaya çıkışı ve toplum yaşamını yönlendirmeye başlamasıyla yükselmiştir. Kuşkusuz bizde öyle olmadı. Türk romanı kendi tarihsel süreçleri içinde, bu ağır, birbirini izleyen aşamalardan geçerek belirmedi edebiyat sahnemizde. Bütün bunlar son yıllar epey açıklandı, tartışıldı, kabul gördü.
Özellikle 16.yüzyıla kadar Osmanlılarda üretimdeki duralık, tarımdan sanata doğadakini yineleme ve çoğaltma dışında herhangi bir yeniden üretimin söz konusu SÖZE NER E DEN BAŞ L A S A M 27 olmaması, birey yerine yığınsallığın ağır basması, giderek Tanrı ile, inançla birleştirilmiş devlet anlayışı, bireyin, yani ferdin kendi adına, kendisi için harekete geçmemesi sonucunu doğurmuştur.
Sayfa 32 - 30 ekım 2000Kitabı okudu
Modern Batı dünyasında ve yeryüzünün geriye kalan bölümlerinin büyük çoğunluğunda ölüm cezası ve bedensel cezalar etkili bir şekilde ortadan kaldırıldı, devlet yönetimlerinin yurttaşlarına karşı şiddet kullanma gücü ciddi biçimde engellendi, kölecilik yasaklandı ve halklar artık zulüm seyretmekten zevk almıyorlar. Bütün bunlar küçük bir zaman diliminde gerçekleşti; dönüşüm 17. yüzyıldaki Akıl Çağında başladı ve 18. yüzyılın sonundaki Aydınlanmayla doruğa ulaştı.
Bu ilerlemenin -bu bir ilerleme değilse, ne olduğunu ben bilmiyorum- bir bölümünü fikirler tetikledi; bunlar açıkça kurumsallaşmış şiddetin en aza indirilmesini ya da ortadan kaldırılmasını savunan fikirlerdi. Bir bölümü de duyarlılıklarda gerçekleşen değişikliklerle tetiklendi. İnsanlar hemcinslerinin duygularını paylaşmaya başlamışlardı; artık onların çektikleri acılar karşısında kayıtsız kalamıyorlardı. Bu güçlerden, yaşamı ve mutluluğu değerlerin merkezine yerleştiren ve kurumların tasarımında aklı ve kanıtları temel alan yeni bir ideoloji şekillendi. Bu yeni ideolojiye hümanizm ya da insan hakları adı verilebilir; Batı dünyasında 18. yüzyılın ikinci yarısında ansızın ortaya çıkışı da Hümanist Devrim olarak adlandırılabilir.
Sayfa 157Kitabı okudu
Devletin ortaya çıkışı:
Özel mülkiyet, sınıfsal bölünme ve devlet iktidarı eş zamanlı olarak ortaya çıktı; biri diğerlerine bağlıydı. Paylaşma ve kabaca eşitlik olması, ortak mülkiyete özgü bir durumdu. Ama toprağın özel çiftliklere ya da ineklerin ayrı ayrı sürülere bölünmesi, bazılarının diğerleri aleyhine zenginleşmesine izin verdi. Bunun sonucunda ortaya çıkan gerilimler, toplumun parçalanmasının önüne geçecek bir çeşit denetimi gerekli kıldı. Mülkiyet temelli yeni statükoyu savunmak için devlet (silahlı erkek grupları) gelişti. Artık güce sahip olan erkeklerdi. Çünkü sürüyü güden ve sabanla tarlaları süren kadın değil erkekti. Hayvanlar ve tarlalar ortaklaşa kullanıldığında herkes faydalanıyordu. Özel ellere geçtiğinde ise yalnızca onları kullananlara zenginlik ve güç getiriyorlardı.
İslamiyet'in adaya gelişi ve yayılması
İslamiyet'in gelişi sırasında Cava Adası'nda Macapahitler (1300-1525) olarak bilinen Hindu-Budist Devleti hüküm sürmekteydi. Her ne kadar Doğu Cava'da 1082 tarihli mezar taşının bulunması, kıyı şeridinde irili ufaklı Müslüman topluluklarının varlığını bizlere haber veriyor olsa da İslamiyet'in burada bir devlet olarak ortaya çıkışı 15. yüzyıl sonlarına doğru gerçekleşmiştir. Tüccarlar vasıtasıyla İslam'la şereflenen insanlar, önce küçük birlikler hâlinde Macapahitlerle cihat ederek, onların gücünü zayıflatmıştı. Bu süreç İslam'ın ada halkı arasında yayılmasında etkili olmuştu. Müslümanların küçük birlikler hâlindeki bu tavrı, 1470'li yıllara kadar devam etti ve akabinde adada Müslüman bir devletin varlığı teşekkül etti. 1478 yılında devletleşen Müslüman Demak Sultanlığı, zamanla yükselecek ve nihayetinde Macapahitler, tarihin tozlu raflarındaki yerini alacaktır.
Yavuz Sultan Selim'in beğendiği eser: Tarih-i Vassaf
Tarih-i Vassaf'ta ilk olarak İran ve çevresinde kurulan devletlerden söz edilmektedir. Sonrasında Mısır, Şam ve Hint bölgelerinde geçen olaylara da değinir. Tarih-i Vassaf'ın dördüncü cildinde ise Cüveyni'den alıntılarla Harezmşahlar devleti, Moğolların ortaya çıkışı hakkında bilgiler verilmektedir. İyi bir edebiyatçı ve münşi olan
Vassaf'ın"ın tarihçilik anlayışı daha çok Ata Melik Cüveyni'nin anlayışına dayanmaktaydı. Vassaf kendisi de Cüveyni'yi takdir ettiğini ve kendine onu rehber aldığını da ifade etmektedir. Hatta burada Cüveyni'yi ve onun eserini överken bir beyit ile "daha bin kitap yazsam ben o buluta nazaran ancak bir damlayım,"
Osmanlı İmparatorluğunda Bazı Sorunlar ve Günümüz YansımalarıYavuz Ercan · Milli Eğitim Bakanlığı · 20023 okunma
Fetih ve devlet gerçekleri kaçınılmaz biçimde yeni elitler yarattı ve doğal süreç içerisinde bunlar kendi atalarının kazanmış oldukları menfaatleri devam ettirmenin yollarını aramaya başladı. Başlangıcından modern zamanlara kadar İslam devletlerinde aristokrasilerin ortaya çıkması için sürekli bir temayül olmuştur. Bunlar farklı şekilde tanımlanır ve farklı zaman ve mekanlarda muhtelif koşullar içerinde baş göstermiştir. Çarpıcı olan husus elitlerin, kastların veya aristokrasilerin ortaya çıkışı İslam' a rağmen gerçekleşmiştir, bir parçası olarak değil.
Büyük Çiftliklerin Ortaya Çıkışı
Köylünün ağır vergi yükünden kurtulmak için tek çaresi köyünü bırakıp dağılmaktır.
Sayfa 329Kitabı okudu
Gazâ ve Osman Gazi'nin Ortaya Çıkışı
İran ve Anadolu'da yerleşen İlhanlı Moğol hanlığı Suriye'yi istilâ girişimlerinde bulunuyor ve Papalık ve Bizans ile diplomatik ilişkilere giriyordu.
Sayfa 9Kitabı okudu
D e h a v e i d e a l d e v l e t ç e l i ş i r . –Sosyalistler olabildiğince çok sayıda insana bir refah yaşamı kurmayı arzuluyorlar. Bu refah yaşamının kalıcı vatanına, yetkin devlete gerçekten ulaşılmış olsaydı, bu refah yaşamı yüzünden büyük anlağın ve genel olarak güçlü bireylerin yetiştiği toprak bozulmuş olurdu: büyük enerjiyi
Kralların ortaya çıkışı
başlangıçta başkanlar yalnızca savaşı yönetme görevini üstlenmişlerdi. Samoa'da başkan savaş sırasında toplumu yönetir, barış zamanında kimse onunla ilgilenmez ve toplumun herhangi bir üyesi olarak yaşamını sürdürürdü. Daha sonraları, gruplar büyüdükçe, barış zamanında da topluluğu yöneten ve otoriteyi temsil eden kişiler belirmeye başladı. Önceleri bunlar genellikle din adamları ve büyücülerdi. Sonunda krallık bir devlet yönetimi biçimi olarak benimsendiğinde, savaş ve barış dönemlerindeki lider kimlikleri kralın kişiliğinde bütünleşti.
Sayfa 18Kitabı okudu
