İnsanlarda görülen değişik kanser türlerinde genellikle
p53'ü şifreleyen gen mutasyona uğramıştır. Böyle
mutasyonlar sonucunda p53 fonksiyonu kaybolursa,
DNA hasarı olduğunda G1 deki duraklama
gerçekleşemez. Böylece hasarlı DNA tamir edilmeden
kopyalanır ve yavru hücrelere geçer. Hasarlı DNA nın
kalıtılması, mutasyonların sayısının artmasına ve
genomun kararsızlığına neden olarak kanser
gelişimine katkıda bulunur. İnsan kanserlerinde
en sık rastlanan genetik değişik p53 genindeki
fonksiyon kaybı (her iki allel genin işlevsizliği)
mutasyonlardır. Bu durum, hücre döngüsü
düzenlenmesinin çok hücreli organizmaların
yaşamındaki önemini göstermesi bakımından oldukça
önemlidir
Bu çalışmada, denek fareleri bazı kimyasal etkilere maruz bırakıldı. Bu etkiler göreceli olarak hafifti ve fare DNA'sında mutasyona sebep olmayacak boyuttaydı. Fareler bu küçük hasarları başlangıçta tolere edebiliyordu. Benzer bir mekanizmanın insanlarda da mevcut olduğunu artık biliyoruz. Radyasyondan serbest radikallerden, sigaradan
Kanser hücreleri ölümsüzdür.
Ölümsüzlük, Telomeraz enzimi denilen bir enzimin DNA'nın yaşlanmasını engellemesinden kaynaklanır.
DNA'nın yaşlanması, kromozomların en uçlarında bulunan telomer bölgelerinin kısalması ve DNA'nın sonradan oluşan zararlı mutasyonlarla dolması demektir.
Ancak en önemli etken, telomerlerin kısalmasıdır.
Aslında DNA kitaplığındaki ''Telomerler'' denilen bu kitaplarda ömrümüzün süresi bile kayıtlıdır.
Doğduğumuzda belli bir uzunlukta bulunan telomerler, vücudumuzdaki her hücre çoğalmasında giderek kısalır.
Zamanla, yıllar içerisinde DNA o kadar çok kopyalanır ve telomerler o kadar çok kısalır ki DNA artık kendini kopyalayamaz.
Yani hücre, yavrusunu doğurup programlı bir şekilde intihar etmek durumunda kalır.
Aslında bu süreç yaşlanmanın kendisidir.
Dolayısıyla telomerler kritik seviyeye düştüğünde ömrümüz de bitmiş olur.
Bununla birlikte vücutta telomerlerin kısalmasını önleyen Telomeraz denilen doğal bir enzim vardır.
Sayfa 63Kitabı okudu
DNA bedensel veya çevresel stresle zaman zaman hasara uğrar.
Kromozomlarda kırıklar, kopmalar, mutasyon denilen bedensel değişim veya hastalıklara neden olan değişimler olabilir.
Bu hasar nesilden nesile devam edebilir.
Ancak vücudumuzda ''DNA tamir mekanizmaları'' denilen ve mutasyona uğramış, kırılmış olan kromozomlarımızı onaran tamir mekanizmaları da vardır.
Bu tamir mekanizmaları sayesinde hastalanmak, örneğin kanser olmak aslında çok da kolay değildir.
Kanser olabilmek için mutasyonların yeterince birikmesi ve tamir edilemez duruma gelmesi gerekir.
Buna ek olarak, bağışıklık sistemimizde kanser hücrelerini avlayan akyuvarlardan olan ''T lenfosite''lerimiz vardır.
Mutant hücrenin T lenfositlerinden kaçmayı başarması gerekir.
Kaçmayı başardığı anda da mutant hücre çok hızlı bir şekilde çoğalır ve saldırgan bir şekilde vücuda yayılmaya çalışır.
Sayfa 63Kitabı okudu
VÜCUDUN HER GÜN SUYA GEREKSİNMESİNİN 46 NEDENİ
1. Hiçbir şey susuz yaşayamaz.
2. Göreceli su yetersizliği vücudun bazı fonksiyonlarını önce bastırır, sonra öldürür.
3. Su temel enerji kaynağıdır, vücudun "nakit akımıdır."
4. Su vücudun her hücresinde elektriksel ve manyetik enerji üretir, bize yaşam gücü verir.
5. Hücre yapısındaki
Bir hücrenin bölünmesini hızlandırmak, özellikle sadece sekiz gene sahip bir virüs için hiç küçük bir başarı değildir. Çünkü virüs inanılmaz derecede karmaşık olan bir dizi biyokimyasal reaksiyonu yönlendirmek zorundadır. Bir hücre, hem dışarıdan hem de içeriden gelen sinyallere yanıt olarak bölünmeye "karar verir" ve içeriğini karara göre yeniden düzenlemek için bir molekül ordusunu harekete geçirir. Filamentlerden oluşan hücre içi iskelet, hücrenin içeriğini iki uçtan ayırarak kendini yeniden oluşturur. Bu süreçte hücre, kromozom adı verilen 46 adet yığını meydana getiren toplam üç milyardan fazla “harfin” oluşturduğu DNA'sının yeni bir kopyasını yapar. Hücre, bu iki küme halindeki kromozomları sürüklemeli ve artık iki tarafa çekilmiş bu iki küme arasına bir duvar inşa etmelidir. Bu kargaşa sırasında, denetleyici proteinler sürecin ilerleyişini izler. Bu proteinler hücrenin -belki de kusurlu bir genin varlığı nedeniyle- çok hızlı büyüdüğünü algılarsa hücrenin intihar etmesini tetikleyebilirler. Bunu yaptıkları için de bizi bir gün içinde pek çok kez kanser olmaktan kurtarıyorlar. Epitel hücrelerinin bölünme hızı da yüzeye çıktıkça değişir. Yüzeye yaklaştıkça bölünme hızı yavaşlar, çünkü hücreler kaynaklarını keratin adı verilen sert bir proteini üretecek şekilde kullanırlar. Sonunda, altındaki daha hassas epitel hücrelerinin üzerinde koruyucu bir kalkan oluşturarak ölürler.
Sayfa 48Kitabı okudu
Normal Hücrelerden Farklı Özelliklere Sahip
Normalde hücre, bölünmeden önce çevresini kontrol eder. Yeterli besin varlığını, büyüyecek yer olup olmadığını kontrol eder. Bunlar varsa hücre büyümeye başlar. Önceden belirlenmiş olan boyuta ve sayıya gelene kadar büyür, başka bir hücreye temas ettiği anda büyümeyi durdurur. Buna, kontak inhibisyon (temasa bağlı büyümenin durması) denir. DNA'nın veya hücrenin elemanlarından biri hasarlı olursa, hücreler büyümeyi ve bölünmeyi bırakırlar. Tamir edilmek üzere GO fazı adı verilen evreye geçerler. Hücre burada tamir edilirse tekrar dolaşıma girer. Tamir edilemeyecek kadar hasarlıysa, apoptoz adı verilen mekanizma ile ölüme gönderilir veya immün sistem tarafından yenerek yok edilir. Böylece hasarlı DNA'nın, gelecek nesillere geçmesine mâni olunur.
Telomer - Kanser ilişkisi
Telomerler kromozomların uçlarında bulunan ve DNA tekrarlarından oluşan kompleks yapılardır demiştik. Kromozom bütünlüğünü ve genomik stabiliteyi korurlar.Hücre her bölündüğünde telomerler kısalırlar. Telomerler kritik kısalığa geldiğinde hücre bir ölüm sürecine girer; ancak hücre herhangi bir aksaklık nedeniyle ölmezse genetik kırılganlık ve kromozom anormallikleri ortaya çıkarak kansere neden olur; çünkü telomer aşınmasının sonucu kromozomlara serbest DNA parçalarının eklenmesi söz konusu olabilir.
Sayfa 59Kitabı okudu
Dakikalar İçinde Genetiği Öğrenebileceğiz Eser
YAŞAMIN KÖKENLERİNE DAİR 200 TEMEL KAVRAM
Dakikalar İçinde Genetik, yaşamın kökeni, hücreler, DNA, kromoz insan genomu, kalıtım, doğal seçilim, kök hücre ve gen terapilers, klonlama, genetik mühendisliği ve yapay seçilim ile evrim, cindiayer, sınıflandırma ve ekoloji gibi biyolojik temelleri konu alan görseller eşliğinde genetik bilimine dair 200 kavram üzerinden kapsayıcı ve keyifli bir okuma imkânı sunuyor.
Yaşam nedir? Canlılar tek bir hücreden nasıl oluşur? Gezegenimizi kaç farklı organizmayla paylaşıyoruz? Dünya'daki çeşitliliğin sebepleri neler? Türler neden yok olur? DNA ve RNA sırlarını hâlâ koruyor mu? Genetik kodlar hayatımızı ve davranışlarımızı nasıl etkiler? Genetiğimiz ve zekâmız arasında nasıl bir bağlantı vardır? GDO nedir ve genetik modifikasyonlar hayatımızı nasıl etkiler? Virüsler canlı midir? Kanser nedir? Hastalıklara dair aradığımız yanıtlar gen terapisi ve kök hücre tedavisinde mi yatmaktadır? Yaşama ve varoluşumuza dair birçok sorunun yanıtı bu kitabın sayfalarını süslüyor.
Dakikalar İçinde Genetik, bedenlerimizi ve yaşamlarımızı şekillendiren genlerimizi anlamamızı ve onlar üzerinde kontrol sahibi olmamızı sağlayan genetik biliminin temel kavramlarını öğrenmenin en hızlı ve eğlenceli yolu olacak.
Osman YAVAN 
Dakikalar İçinde Genetik 
Tom Jackson
Aziz Sancar
Türk biyokimyager. Amerikan Bilim akademisine seçilen ilk Türk. DNA onarımı, hücre dizilimi, kanser tedavisi ve biyolojik saat üzerine 415 bilimsel makale ve 33 kitap yayımladı.
Yaşamın temeli olan DNA molekülünün korunması ve onarımı konusundaki çalışmaları ve buluşlarıyla 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü ABD’li iki biliminsanı Tomas Lindahl ve Paul Modrich’le paylaştı.
Sayfa 144Kitabı okudu
Duyguların bastırılması ve depresyon hormonları tetikler.
... kansere sebep olmak için DNA hasarı yeterli değildir: Aynı zamanda DNA tamirinde bozukluk ve/veya programlanmış hücre ölümünde arıza meydana gelmesi de gerekir. Stres ve duyguların bastırılması bu süreçlerden her ikisini de olumsuz etkileyebilmektedir.
Sayfa 132 - İletişim Yayınları - Psikoloji Serisi 11. Baskı 2021Kitabı okudu
