Ağ Liman
Anar Rzayev
Yorumlar ve İncelemeler
176 syf.
6/10 puan verdi
"Ağ Liman" Anardan oxuduğum ilk kitab oldu. Kitab barədə fikirlərim isə olduqca qarışıqdır. Yazıçının üslubunu, yaratdığı obrazların reallığını, sadə insanların gündəlik həyatını əks etdirməsini çox sevdim. Lakin kitabın "mövzusuzluğu" məni yordu və bu qədər incə, bir günə oxuna biləcək kitab günlərlə əlimdə qaldı və bitmək bilmədi. Yəni konkret bir hekayə anladılmadığı üçün növbəti səhifədə nə olacağını bilmə istəyi də yaranmadı.
"Ağ Liman" yazarın ən məşhur kitabı olan 
Təhminə və Zaur un ilk kitabıdır desək, yanılmarıq. Lakin burada onların tanışlığı kiçik bir hissəni əhatə edir və sadəcə nəşriyyat işçilərinin həyatlarıdan bir parça kimi təqdim olunurdu.
Əsərdəki hadisələr 1965-ci ildə keçir. Yazıçı öz dövrünü və dövrünün insanlarını ustalıqla əks etdirib. Kitabın maraqlı cəhəti isə, Nemətin gördüyü yuxu ilə başlayıb, elə onun başqa bir yuxusu ilə də bitməsidir. Bundan başqa, roman boyunca yuxu mövzusuna tez-tez toxunulur və elə kitabın da adı yuxuya əsaslanır.
Lakin Qanun nəşriyyatı niyəsə kitabda keçən rusca cümlələri tərcümə etmə ehtiyacı hiss etməyib. Sovet dövründə qalmış bu insanlar, ana dilimizin Azərbaycan dili olduğunu və Rus dilində yazılmış hissələrin də xarici dil kimi tərcümə edilməsinin vacibliyini unudublar. Nə deyim, bilmirəm...
Zaman çizgisinde 
Beş Katlı Evin Altıncı Katı kitabından önceki bir zamanı anlatıyor kitap. Ama illa ondan önce mi okunmalı bilemedim. Bu kitap 1965'den, diğeri ise 1994'den. Önce bu kitabı okursanız mesela bir Tahmine'yi bu kadar sever misiniz, veya Zaur size hiç büyümemiş bir çocuk gibi gelir mi? Bundan dolayı iyiki diğer kitabı daha önce okumuşum dedim. Ve Tahmine'ye yine hayran kaldim. O nasıl bir insan dostluğu, o nasıl bir her şeye rağmen hayatla barışıklık, o nasıl öyle bir vicdan sahibiliğı? Bu kitapta Tahmine'yi daha iyi anlamakla kalmıyorsunuz, adeta tekrar hayran kalıyorsunuz. Bilhassa bilgeliği beni mest etti iki kitapta da.
Kitabın hikayesi ne? Diğer kitabi okuyanlara anlatır gibi mi anlatmalı yoksa okumayanlara göre mi? Şöyle özetleyelim: diğer kitapta Tahmine ve Zaur'un aşkı ve akibetleri anlatılıyorken, bu kitapta daha çok ikisinin de aynı iş yerinde bulunan insanlar ve sıkıntıları anlatılıyor. Adeta bir iş yerindeki insanların insan manzaraları. Ana tema bundan başka ne olabilir? Bir yere tutunmak. Hayatta tutunacak bir şey bulmak. Tutunamayanlar kitabını hatırlatıyor, evet.
Kendi hayatının yekununu farketme, sorgulama ve değiştirmek isteme. Kitapta Zaur ve Tahmine bize bu konularda ip ucu verse de, asıl önplandaki şahıs Nemet ve onun çıkmazı. İnsanlar ve sıkıntıları işte. Ama Tahmine'nin bu insanlar arasında ne kadar ulvi ve yüce bir ruha sahip olduğunu, kendi dertleri dururken başkalarına da akıl verdiğini veya bazı şeylerine göz yumarak faydalı olduğunu görüyorsunuz. Sırf Tahmine ile tanışmak için bile okunur bu iki kitap.
Kitapla kalın...
