Bilmemek Milan Kundera

Eser, İrena'nın, Bohemya'dan sığınmacı olarak Paris'e yerleşmesini konu alıyor. Yıllar sonra, gittiği ülkesinde kendi kültürüne ne kadar yabancılaştığını bizzat yaşayarak deneyimliyor...

Josef ile bir Prag yolculuğu esnasında karşılaşan Irena onun geçmişinden biri olduğunu bilse de Josef için bir yabancıdan farksızdır...

İrena, annesi ile yaşadığı çekişmeler ve sıla hasreti ile yaşamaya çalışırken, Josef'i hayatının içinde isteyerek ona kendini hatırlatmayı başaracak mıdır?

Josef'in eline geçen lise günlüğü kendi ile ne kadar yabancılaştığını anlamasına katkı sağlasa da geçmişini merak etmekten ve hatırlayamadığı ergenlik dönemini okumaktan da geri kalmayacaktır...

Eser biraz karışık, ilk sayfalarda tarihi bilgiler verilmiş sonrasında ise iki karakter ağzından yazıldığı için biraz sıkılarak okudum...

Şaşırtıcı bir sonu olan kitaplardandı. Yazarın kendine has tarzı insanın kitaptan ayrı bir edebi haz almasını sağlıyor. Ancak birinci kişi ağzından yazılsa daha az karışık ve daha sürükleyici olacağını düşünüyorum. Tabi birinci kişi ağzından yazılmadığı için çok daha fazla şey öğrendim.

Tek kelimeyle hayran kaldım ve okumak için niye bu kadar geciktim diye hayıflandım... İnsan doğasını, ruhunu bu denli iyi tanıyan ve oldukça yalın bir dille aktaran bir yazar, keyifle ve bir çırpıda okuyacağıniz kısa ama dolu dolu bir eser... Ne diyoruz o zaman gelsin sıradaki Kundera'lar :)

Genel olarak yazarın edebi dilinden etkilendim. Arada felsefi düşünceleri serpiştirmesi çok hoşuma gitti. Konu kısmı bana yabancı (Bırakın başka bir ülkede yaşamayı , başka bir şehirde bile yaşamadım. :D) olduğu için karakterlerin duyguları güzel yansıtması bu konuda empati yapmamı sağladı. Kurgu konusunda geçişlerde biraz sıkıntı yaşam da sonradan hepsini toparlayabiliyorsunuz.
Özel olarak gurbet konusunu iki cinsiyet üzerinden işlemiş yazar. Kendine özüne yabancılaşmanın ne demek olduğunu çok güzel yansıtmış. Beni etkileyen olay ana dilin ne demek olduğunu ve ne kadar önemli olduğunu hissediyorsunuz. Milan Kundera ile en az bir kitap ile tanışması gerektiğini düşünüyorum.

1968. Prag'da Sovyet tankları. Prag Baharı'nın sonu gelmiştir. Yurdundan ayrılan pek çok göçmenden biri de Irena'dır. Kocasıyla birlikte Paris'e yerleşen Irena, onun ölümüyle yalnız kalır. Kendine yurt edindiği bu yerde duygularını, özlemlerini anlayacak, 'bilecek' kimse yoktur. Yıllar sonra, soğuk savaşın bitimiyle birlikte, eski yurdunu sık sık ziyaret etmeye başlar. Bu yolculuklarından birinde havaalanında yine eski bir göçmen olan Josef'le karşılaşır. Josef, onun bir türlü kopamadığı, ama yabancılaştığı geçmişinden bir sayfadır. Bütünüyle farklı nedenlerle çıktıkları Prag yolculuğu, Irena ile Josef'in yurtsuzluklarına, özlemlerine yeni halkalar ekleyecektir. Bilmemek, hatırlama üzerine, yalnızlık, yabancılaşma, yurtsuzluk, bellek ve unutuş üzerine bir roman. Yoğunluk, derinlik, duyarlık ve yorum açısından Milan Kundera'nın en önemli yapıtlarından olduğu kesin. İnsanlığın en güncel sorunlarından biri haline gelen 'göçmen olma' durumunu psikolojik ve siyasal kalıplar içinde tutkuyla inceleyen Milan Kundera, romanına kendi kişisel tarihini de ilk kez bu kadar açıkça katmış.

Ülkelerinden göç etmek zorunda kalan iki insanın hikayesini anlatıyor.Tekrar geriye döndüklerinde artık ülkeleri eskisi gibi değildir.Belki de onlar için hiçbir yer artık evimiz diyebileceği yer değildir.İnsanların kendi kimliklerinden uzaklaştıktan sonra yaşadıklarını etkili bir şekilde yansıtıyor.
Yazarın okuduğum ilk kitabı.Kitapta ana konunun yanında değişik düşüncelerle ilgili bilgiler de veriyor.Göç ettikten sonra boşluğa düşen insanların yaşamlarını merak ediyorsanız okumanızı tavsiye ederim.

Hepimiz bir an için bulunduğumuz andan farklı, uçsuz bucaksız yerlerde olduğumuzu hayal etmişizdir. Bunun birçok sebebi vardır illaki. Fakat en temel sebebi o an için yaşadığımız çevrede mutlu ve huzurlu olmayışımızdır. Böylelikle kısa süreli hayal ile andan koparak fizyolojik ve psikolojik olarak rahatlarız. Bu duruma savunma mekanizması da diyebiliriz. Bazen huzursuzluk daha ağır basar, ülke geneli huzursuzluk ve güvenlik koşulunun sağlanamaması yurdu terk etmeye zorlar. Kısacası geleceğim konu günümüzünde esaslı sorunu mülteci olmak ! Hele kopuk ilişkilerden oluşma aile faktörü varsa ülkeyi ilk terk edenler arasında onlar olur.
Kitabın iki baş karakteri de bu sınıflamaya giriyor. Esas sebebi 1968 yılında Çekoslovakya'yı işgal eden Sovyet Rusya'dan kaçmak olarak gösterilse de Milan Kundera araya girerek karakterleri derinlemesine inceler ve gerçeği gözler önüne serer.
Ruhu esir olmuş insanların tek çıkış yolu mülteci olmak. Bu da geçmişi bilmemekten geçer. Yine bir savunma mekanizması olan Bastırmak.

Zülfü Livaneli'nin Bir Kedi, Bir Adam, Bir Ölüm'ünü hatırlattı bana. Okumanızı tavsiye ederim.

Prag'da Sovyet ile savaşın başlaması üzerine ülkelerinden göç etmek zorunda kalan İrina ve eşi Paris'e yerleşir. Ancak daha sonra eşini kaybeden İrina kendini giderek yalnız hissetmeye başlar. Yaşadığı şehirde onun duygularını anlayacak insanların olmadığını düşünür. Soğuk savaşın bitimiyle eski ülkesini ziyaret etmeye başlar. Josef ile bu ziyaretleri sırasında karşılaşır. Josef onun için kopamadığı geçmişinden bir sayfadır. Josef de onu gibi eski bir göçmendir. Bu ikisinin yakınlaşmasına bir zemin oluşturur. Kitapta İrina'nın annesiyle olan sorunlarından da bahsedilmektedir. Birçok sorunla boğuşan İrina hatırlamayı başarabilecek midir? Bilmemek romanı kesinlikle yurt özlemini ve döndüğünde hiçbir şeyin aynı olmadığını fark ettiğimiz o yabancılaşma hissini bize çok güzel bir biçimde sunmuş bir roman. Kundera bu romanı kendi kişisel tarihi ile de harmanlayarak yazdığı için midir bilinmez ama göçmen olma durumunu duyguları güzel bir biçimde vurgulayarak anlatmış.

Sovyet devriminde ülkelerinden kaçarak yeni hayatlar kurup komünizmin yıkılmasıyla tekrar evlerine dönen insanların hikayesi, aslında insanın kendisine yabancılaşması, dönüp bıraktığı hayatına dair izler bulması ve bunu yadırgaması Ezcümle yabacılaşmanın her türlüsünü özenle işlemiş. İyi okumalar.

İltica etmek durumunda kalan insanların, yıllar sonra ülkelerine geri döndüklerinde, yaşadıkları aidiyet bağlamında karmaşık hislerin gözler önüne konulduğu bir eser. Josef'in soğuk savaşın bitimiyle Prag'a döndüğü esnada hissettikleri kitapta şu şekilde belirtilmiş: " Dünyayı, tıpkı yirmi yıl sonra mezarından çıkan bir ölü nasıl bulursa, öyle bulduğu izlenimine kapıldı." Göçmenlerin yaşamlarına dair kesitlerin de aktarıldığı, kesinlikle okunası bir yapıt.