Refet

Merhabalar Türkiye’nin ilk kadın yazarı olan Fatma Aliye’nin Refet eserinde edebiyatımızda yer alan ilk kadın bir öğretmen olan refet başkahramandır.Refet zorluklara göğüs gerip ayakta durmaya çalışan,yoksulluklar içinde özgüveniyle hayatını kurmaya ve toplum için çabalayan başarılı bir öğretmendir.Ayrıca Refetin annesinin çocuğunun okuması için yaptığı fedakarlıkları etkileyici bir dille anlatmış.Refet ayrıca kadınların dayanışmasını ve gündelik hayatlarını sade bir dille kaleme alınmıştır.Kesinlikle Çalıkuşu kadar başarılı ve okunması gereken bir eserdir.
Keyifli Okumalar Dilerim

Öğretmenler gününde, öğretmen Refet'in hikayesini anlatıcam size toplanın. Ama Refet'e geçmeden önce kitabın müellifi Fatma Aliye Topuz'dan bahsedelim biraz.
Fatma Aliye Hanım, Türk Edebiyatı'nın ilk kadın romancısıdır, edebi yaşantısından bahsedicem ben suretini merak ediyorsanız, cebinizdeki 50 TL'nin arka yüzüne bakabilirsiniz. Kendisi aynı zamanda hukukçu ve tarihçi Ahmet Cevdet Paşa'nın da kızı olur. İlk kadın yazar olmasının yanı sıra, kadın haklarını ilk kez gündeme getiren, Osmanlı kadın hareketinin öncü ismidir. Romanlarında da kadın karakterleri ön plana çıkarır. Bu romanında olduğu gibi, oraya gelicez. Değişen siyasi konjektürle birlikte Halide Edip'in ön plana çıkması Fatma Aliye'yi unutturmuştur. Özel hayatındaki problemler de kendisini biraz geri plana çekmesine neden olmuş. Kızı Hristiyanlığı seçip Avrupa'ya gidince de temelli inzivaya çekilip bırakmış yazı çiziyi. Yine de 10'a yakın eseri var. Günümüzde de çok bileni okuyanı yok malesef. 1000k istatistikleri berbat. Neyse ki İş Bankası Kültür Yayınları'nın Türk Edebiyatı Klasikleri çıkmaya başladı, ben de seriye Fatma Aliye ne zaman ve hangi kitapla dahil olacak diye beklerken, çok beklemeden Refet çıktı.
Refet, Türk Edebiyatında yer alan ilk kadın öğretmen başkarakteri. Reşat Nuri Güntekin'in Çalıkuşu'na da ilham olduğu söylenir. Hayata neredeyse en dipten başlayan Refet'in acıklı hikayesini yaşadığı zorlukları ve mücadelesini okuyoruz kitapta. Ama yazar fikirleri doğrultusunda bu kitapta bize Refet'e acımamız için yazmamış. Bir kız çocuğunun güçlenmesi, özgürleşmesi ve kendi ayakları üzerinde durma mücadelesiyle, okuyucuya ders veriyor. Ta 1896 yılında bile bir kadının istediği ve mücadele ettiği zaman, her ne kadar zorlukla karşılaşsa da amacına ulaşabileceği umudunu veriyor. Refet'imiz de yetim kalmış, hor görülmüş, aç, susuz, sefil bir kız iken öğretmen olmaya karar veriyor. En büyük destekçisi de annesi. Yeri geliyor boğazlarından yemek geçmiyor ama Refet'i okutup Darülmuallimat'a kadar ulaştırıyorlar. Ordan sonrası malum tabi. Ama bu benim yazdığım kadar kolay olmuyor tabi, yokluk ve sefalet içinde bir çocuk okutmak ne kadar zorsa o kadar zor oluyor. Kitabı okurken açlığı, çaresizliği iliklerinize kadar hissediyorsunuz. Refet ve annesi Binnaz Hanım'ın mücadelesi muazzam ama unutmamak gerekiyor ki, Şule, Mürüvvet, Cazibe ve Şahap gibi karakterlerin kendileri için belki çok küçük olan yardımları bu aileyi yer yer ihya ediyor. Buradan çıkarılması gereken çok şey var kanaatimce. Gerçekten de etrafımıza dikkatli baktığımızda illa ki çok çok zor durumda olan insanları görebiliriz, ve inanın ki bizim için büyük fedakarlıklar sayılmayacak kadar küçük bir el uzatma bile onlar için çok önemli olabilir, olur. O yüzden bu hassasiyet ve civanmertlik duygusuyla hareket edebilmeye nail olur ve çabalarız umarım.

Yazarı araştırmadan okudum kitabı ve evet güzel bir anlatım, akıcı ve duyarlı bir yaklaşım. Lakin yazarı araştırınca Atatürk'ü ve Cumhuriyet'i kabul etmediğini öğrendim. Ülkesinden uzaklaştığını hissetmiş. Kitapta hep bir dayanışma var evet ama buna gerek bırakmayan bir dönemdeyiz. Atatürk fikirleri sayesinde. Bir komşunun elimden tutması gerekmiyor artık. Hür bir bireyim ve tüm kadınlar hür. Sanırım Fatma Aliye'nin isteği karanlıkta kadınlar birbirini kollasın idi yüzeysel ve muhtaç bir talep. Oysa Atatürk benim bahsini etmeme gerek olmayacak imkanlar tanıdı. Ülkemin yazarlarından bu yüzden çekiniyorum fazlaca araştırırım fakat feminizm lafı geçince gerek duymadım. Gerek varmış. Başta samimi gelen kitap şu an yitirdi samimiyetini, üzülerek belirtiyorum. Tavsiyem değildir.

Osmanlı devrinden ilk kadın yazarimiz Fatma Aliye.. Günümüzde kitapları yayınevlerince basılmaya ve yaygınlaşmaya başlamıştır. Ama --geçmişte -edebiyatımızda bir Halide Edip kadar ön plana çıkarılmamış olması çok düşündürücü.. Bunun sebeplerini ayrıca araştırmak lazım. İlk kadın yazarimiz derken aynı zamanda ilk feminist yazarimiz. Ve bu ince kitap ta o dönemde kadın karakterlerin geçim mücadelesini anlatan alışılmışın dışına çıkan bir kültürel simgedir. Bir günde okuyup bitirebileceğiniz nahif bir kitap. Hatta Reşat Nuri' nin Çalikusu romanına ilham vermiş.

Türkçenin ilk kadın romancısı Fatma Aliye'den ilk kadın öğretmen başkarakteri olan Refet. Ahmet Mithat' a göre bu eser roman değil tasvir olup doğrudan doğruya hakiki ve doğal dış dünyadan alınmıştır. Refet,kadınların çektiği zorlukları,yoksulluğa göğüs germeyi,yılmamayı,sabırlı olmayı,azmi yansıtan ve sonunda emeline kavuşan mükemmel bir karakterdir. Fatma Aliye eserinde tutumluluğu, cömertliği,cimriliği,paylaşmayı, birbirine destek olmayı,çıkarcılığı,değeri,değersizliği çok başarılı bir şekilde anlatmıştır. Kitabı okurken onların yaşadıklarını kendim yaşamış gibi hissettim ve çok duygulandım. Refet, gerçekleri olduğu gibi anlatan dramatik bir eser diyebilirim. Muhakkak okumanızı tavsiye ediyorum.

küçük yaşta babasını kaybetmiş, annesiyle hayatta bir başına kalmış, sürekli aşağılanarak itilip kakılmış, fakirlik, hastalık gibi dertlerle uğraşmış ama bütün bunlara rağmen onurundan, ahlakından, dürüstlüğünden taviz vermeden çalışarak okuyup öğretmen olmanın mücadelesini vermiş bir kızın  hikâyesini okuyacaksın...

Sanırım son zamanlarda okuduğum EN İYİ kitap.Öncelikle kitabı alırken sıfır beklentiyle aldım.Kitabı alma sebebim;Osmanlı'nın ilk kadın yazarının bir kitabını Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'nın günümüz Türkçesiyle çıkaracağını öğrenince kütüphanemde olmasını istedim.İlk defa bir kitabı hiç araştırmadan aldım.Ama önsözlerden itibaren bayıldım kitaba.Kitap ağırlıkla kadınlardan oluşuyor.Osmanlı'da bir kızın öğretmen olmasının serüvenine ev sahipliği yapıyor.Öğretmen olacak kızımızın adı Refet.Refet'in bebekliğinden öğretmen olana kadar geçen bütün süreyi okuyoruz.Ama öyle bir okuma ki benim bir kitaptan beklediğim bütün isteklerimi karşılıyor.Kurgu,hikaye,akıcılık,öğreticilik,duyarlılık vb.Ne ararsanız var.Okunması o kadar kolay ve öğretici bir kitap ki herkese öneririm.Özellikle de kadınlara ve benim gibi genç kızlara.Neden okumalıyız?Nasıl bir hayat sürmeliyiz?Etrafımızdaki insanlara nasıl davranmalıyız?Hepsinin cevabı bu kitapta.Ve eminim ki en fazla 2 günde bitecek bir kitapta.Her dönemin kitabı.Bakmayın sürekli Osmanlı dediğime, kitapta geçen olaylar da kişiler de adeta bugünden.İnsanların nasıl yoksullukla baş ederek okuduğunu ve neler yaşadığını aşırı dramatize edilmeden okuyunca eminim siz de benim gibi şaşıracaksınız.Benim için çok güzel bir zamanda karşıma çıkan bir kitap oldu.Başta günümüz Türkçesine uyarlayan Senem Timuroğlu'na daha sonra emeği geçen herkese ama en çok Fatma Aliye'ye çok teşekkür ederim.Herkese bu güzel kitabı tavsiye ederim.

Refet;Türk edebiyatının ilk kadın romancısı olan Fatma Aliye'nin kaleminden,ilk kadın öğretmen başkarakteridir.Çocukluktan genç kadınlığa,tek sermayesi aklı olan yoksul bir öğretmenin hayat hikayesini okuyoruz bu kitapta.Refet farklı kadınları,kadın dayanışmasını ve kadınların gündelik yaşamlarını yalın bir şekilde anlatır.

Cariye Binnaz ile hastalıklı kızı Refet’in taşradan İstanbul’a uzanan hikayesi.
Bu iki yalnız, kimsesiz kadının İstanbul’da verdikleri mücadeleyi konu alan Refet’in anlatımı çok güzel, çeviri de iyi olunca kitap kendini okutuyor. Özellikle benim gibi Osmanlı dönemi aile hayatını okumayı seviyorsanız bir gecede bile bitirebilirsiniz.
Refet için Çalıkuşu’na ilham olduğu söyleniyormuş. Bir yere kadar katılıyorum konu olarak benzer genç bir kızın öğrentmen olma hayalleri ama Feride’nin hikayesinde aşk ve Anadolu hayatı daha baskın iken, Refet’in hayatında yaşam mücadelesi, İstanbul hayatı daha önde.
Refet’in karakter olarak kusursuz gösterilmemesi de okurken beni mutlu eden bir detay oldu. Hikayeyi daha gerçekçi hale getiriyor.
Okuyan herkes eminin ki Mucip’e benim gibi sinir olmuştur, son sayfalarını Refet’in başına bir iş gelecek korkusu ile okudum.

Öncelikle şunu belirtmek isterim ,yazarı kitabı okumadan araştırsaydım kesinlikle kitabı okumazdım .
Yazarı kısaca tanıtayım ; Saltanatın kaldırılmasına ,alfabenin değiştirilmesini ve padişahın düşürülmesini asla istememiş Mustafa Kemal’e hep karşı olmuştur . Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı olan yazarımız aynı zamanda Osmanlı’nın ilk kadın yazarıdır .Çoğunuz kendisini 50 TL üzerinde bulunan resminden tanır .
Kitabı kendisini karşı olduğu alfabe ile günümüz Türkçesiyle okumak yarım günümü aldı .Yokluk içinde bile hayallerinden asla vazgeçmeyen Refet ve sadece bir annenin evladı için yapacağı fedakarlıkları anlatıyor kitapta . Tasvirler ve betimlemeler yerinde olduğu için okuyucuyu yormadığı gibi konusu itibari ile elinize aldığınızda bırakmadan bitireceğiniz bir anlatıma sahip ‍️
Tavsiye etme konusuna gelince , benim gibi bu gibi konulara takıntılı değilseniz okuyun tabi .Ben kitabı bitiriri bitirmez evimden bile uzaklaştırdın ‍️

Yoksul olan Refet'in hayatını anlatıyor. Bu yoksul kızın sıfırdan uğraşarak okuyup öğretmen olma hikayesi. Okunup örnek alınması gereken güzel bir kitap. Tavsiye ederim.

Edebiyatımızın ilk kadın romancısı olan Fatma Aliye (Topuz) Refet eserinde yansıttığı karakterde günümüzde de bir sorun olan "kadının toplumda kendi ayakları üzerinde var olma çabasının "Osmanlı zamanında dile getirerek öncü olmuş.Kadınlarımızın toplumda var olduğu gibi, ayakta durabilmelerini, hayatın sorunlarına karşı güçlü kalıp dayanışma içinde bulunabileceğini Ahmet MİTHAT’ ın deyimiyle tasvirinde çok güzel aktarmış.
Anlatılmak istenen düşünce çok çok önemli bu sebepten ötürü zamanın koşullarına göre örnek niteliğinde. Ana karakterin ahlakı, duruşu, davranışı, düşüncesi, çabası gerçekten okunmaya değer.
Diğer okuduğum romanlardan farklı olarak anlatılan olaylar üzerinde durması örneklemelerle sıkça desteklenmiş ve bu da konunun boğulmasına sebep olmuş. Anlatımda geçişleri çok sade buldum ve karakterin durumlarını sık sık hatırlatmış. Bu durum bende takılmalara neden oldu. ( kişiye göre değişebilir tabi ) iyi okumalar.