Antrepoda gördüğüm, "Yapabilirsiniz, yeter ki Yüce Ana'nın öğretmesine izin verin... Sevgiye inanırsanız ne mucizeler olur," diyen bir kadındı. Kalabalık da katılmıştı onun bu sözlerine, ama bu uzun sürmeyecekti, çünkü mutluluğa giden tek yolun kölelik olduğu bir çağda yaşıyorduk. Özgür irade çok büyük sorumluluk istiyordu; zorlu bir çabayı gerektiriyor, acı ve keder getiriyordu.
Sayfa 239Kitabı okudu
Özgür irade ve belirleyicilik/Skinner
Davranışlarımızın özgürce seçilen bir şey değil, maruz kaldığımız çevresel dürtülerin doğrudan bir sonucu olduğunu belirtmiş ve özgürlüğün bir masal olduğunu söylemiştir.
Sayfa 37Kitabı okuyor
Benimkilere yakın düşünceler
Son geldiğim noktada; etrafımdaki her şeyin aslında bir eylem olduğunu; bir ağacın, bir karıncanın, bir yıldızın, bir gezegenin, bir tekhücrelinin ve hatta bunlarla ortaklaşa biçimde bir insanın bile eylemselleştiğini, devindiğini, dönüştüğünü, bir varlık durumundan başka bir varlık durumuna sürekli biçimde geçtiğini görüyorum. Fakat insan dışında hiçbirisi, bu eylemselliğinin ve devingenliğinin özgür irade ile donatılmış bir özne tarafından motive edildiğini iddia etmiyor. Böylesi bir şeye biz de ihtimal vermiyoruz: Ağacın devinimini, ağacın özneliği ile ilişkilendirmiyoruz. Demek ki yukarıdaki varsayımın; yani bir eylem varsa bilinçli bir eylemci de olmalıdır argümanının evren için hiçbir hükmü yok. Demek ki anladığımız anlamda bir "özne" olmadan da eylem ortaya çıkabiliyor. Ve demek ki eylem ve devinim, bütün varlık formlarının ortaklaşa hakikati olduğundan, bütün varlık organizasyonunun temelini oluşturuyor. En başta kurduğum "Ben, bir devinimdir" cümlesi de tam bu anlamda, "ben" dediğim şeyin devinimin bir parçası olduğunu ve bundan başka da bir hiç olduğunu ifade etmeye çalışıyor. Pekâlâ "ben" dediğim şey de bir devinimse eğer, ben'in buradaki göndergesi, devinimin ben'deki karşılığı olan beden oluyor.
Sayfa 20 - Beyaz Baykuş YayınlarıKitabı okudu
Dil, Nietzsche'nin de ifade etmiş olduğu gibi yalanlar ve eğretilemeler üzerine bir uzlaşıdan başka bir şey değildir. Biz varlığımızı aldatmaca üzerine kurgulamak zorunda olan zayıf varlıklar olarak, zayıflığımızı örtbas etmek için dış dünya, kendimiz ve diğer kendilikler arasında "yalan"dan bir köprü kurmak zorunda kaldık. Bu yüzden de bütünüyle yalanlardan oluşan "dil"i icat ettik. Ve dil bize bir varlık illüzyonu kurguladı. Bu illüzyon zaman içinde varlığımızın olmazsa olmaz halini aldı ve artık tüm varoluşumuzu bu illüzyona borçlandık. Dil yoluyla kurgulanan bu devasa illüzyonun temelinde ise "özne", "özgür irade" ve "ben ideali" vardı. Dil, bütün bu kurgularıyla, insansoyunu kendi yarattığı bir varlık lunaparkına sonsuza dek hapsetti. Üstelik bu öyle bir hapislikti ki; burada kendimize bir özgürlük inşa edecek kadar çok vakit geçirdik. Ama gel gelelim, birileri kanıksanmış mahpusluğumuzu fark etti.
Sayfa 17 - Beyaz Baykuş YayınlarıKitabı okudu
Çocukluğumda içinden çıkılmaz bir kafa karışıklığıyla, ergenliğimde güçlü bir öfkeyle şimdilerdeyse garip, huzurlu, anlayışlı bir kabullenişle irdeliyorum özgür iradeyi. Olmak zorundadan olmalıydıya sonrasında ise olabilirdi belki de diyerek kabul ediyorum olmadığını. Özgür irade yalnızca bir yanılsamadan ibarettir. Tıpkı tanrı gibi o da
Özgür irade, ne yapacağını bilememe hissidir.
Sayfa 60Kitabı okuyor
Büyük sabır gerektiren, uzun, zorlu bir uğraş olan benliğin özgür kılınmasını, gençlere bir karara bakan kolay bir işmişçesine göstermek onları daha baştan yılgınlığa sevk edecektir.
Sayfa 47Kitabı okuyor
Dominiklilerin elinden aldığı bu "özgür irade"ye sahip
olunduğunda sigaranın dumanı, sıcak bir günde denize
girmek, cumartesi günü sinemaya gitmek, radyoda çalınan merengue müziğini dinlemek bedende ve ruhta
bambaşka hoş bir tat bırakırdı kesin.
Sayfa 201 - Can yayınları
Niyet, yani ilkelerin benimsenmesinin nihai öznel zemini, tek bir tane olabilir ve tümel olarak bütün özgürlük kullanımını ilgilendirir. Fakat bu niyet de, kendisine atıfta bulunabilmemiz için, özgür bir seçimle edinilmiş olmalıdır. Ne var ki öznel zemin ya da bu benimsemenin nedeni (hakkında araştırma yapmamız kaçınılmaz olsa da) daha fazla bilinemez; zira aksi takdirde bu niyeti bünyesinde bulundurması gereken başka bir maksim, kendi içinde bir zemini bulunması gereken bir maksim kanıt gösterilecektir. O halde söz konusu ya da daha ziyade nihai zeminini, zamanındaki herhangi özgün bir iradi eylemden türetemeyeceğimize göre, (aslında mizacın zemininin özgürlükte bulunmasına karşın) kendisine doğası itibariyle ait olan bir özgür irade biçimi olarak adlandırırız.
Sayfa 37 - Literatürk Academia Yayınları, 2. Baskı, Şubat 2017.Kitabı okuyor
Özgür olmayı hak etmeyen kimse özgür değildir.
Sayfa 58Kitabı okuyor
"Hiç kimse, özgür olmayı hak etmiyorsa özgür olamaz." Özgürlük ne bir hak ne de bir olgudur, özgürlük bir ödüldür, en yüce, mutluluk açısından en verimli ödül: Bir manzara için güneş ışığı neyse, yaşamın tüm olayları için de özgürlük odur. Onu kendi çabasıyla ele geçirmeyen yaşamın tüm derin ve kalıcı sevinçlerinden mahrum kalır.
Özgürlük insana ne bahşeder biliyor musun?
_ Bilmiyorum. Ne bahşeder?
_ Irade gücünü. Özgür ifadenin gücünü bahşeder. Ki bu özgürlükten daha değerlidir. Yeter ki irade gücünün değerini anla.
Sayfa 37 - FarkKitabı okudu
