_Sanatın yaratıcı gücü, doğadan, sanatçının eli değmeden, kendiliğinden çıkar ortaya. Her sanatçı, doğanın özünde bulunan sanat nitelikleri karşısında, Aristoteles'in deyimiyle bir "öykünücü"dür. O, ya Apollo'ca bir düş sanatçısı, ya Dionysos'ca bir coşkunluk sanatçısı ya da hem coşkunluk hem de düş sanatçısıdır.
_Apollo,
_Hayat = Istırap ve sefalet.
_Göz kamaştırıcı şatolarında zenginlerin şatafatı bile, aslında hayatın özünden, mutsuzluk ve sefaletten kurtulmanın beyhude bir çabasından başka bir şey değildir.
_Hayatın anlamı, aslında hiçbir anlamı olmadığı. Sanatın hayatı katlanabilir kıldığını; sanat ile kısa süreliğine dahi olsa, sonsuz bir çabalama ve arzu
"Sana yirmi beş yaş dayanılmaz haşarılığını kanıtlayan yazılarından kopya ettiğim birkaçını gönderiyorum. Kızma! Biliyorum yanlıştı sana gelmem. Kalan yanlışlıklar değil midir zaten. Karşılaştığımız ilk gün gözlerinde beliren huysuzluğu duyumsamıştım. Seni değişmiş görmeyeceğim hiç. Görmek de istemiyorum. Hep o aynı aşk adamı, töre kaçkını
Sayfa 35Kitabı okudu
Bir bütün olarak kusursuz olan bölümü ayırmaya gücüm yetmedi.
'Sana yirmi beş yaş dayanılmaz haşarılığını kanıtlayan yazılarından kopya ettiğim birkaçını gönderiyorum. Kızma! Biliyorum yanlıştı sana gelmem. Kalan yanlışlıklar değil midir zaten. Karşılaştığımız ilk gün gözlerinde beliren huysuzluğu duyumsamıştım. Seni değişmiş görmeyeceğim hiç. Görmek de istemiyorum. Hep o aynı aşk adamı, töre kaçkını
ykyKitabı okudu
sanatsal duyarlılık
filozofun varoluşun gerçekliği karşısındaki duruşu nasılsa, sanatsal duyarlılığı bulunan bir insanın düşlerin gerçekliği karşısındaki duruşu da öyledir; böyle bir insan iyice ve seve seve bakar: çünkü bu imgelerden yaşamı yorumlar, bu olaylarda kendini yaşama hazırlar.
Sayfa 19
Varoluşunu bir haksızlık olarak görmeyi öğrenmiş ve yalnızca kendisi için değil, tün kuşaklar adına intikam almaya hazırlanan barbar bir köle sınıfından daha korkunç bir şey yoktur.
Sayfa 109 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, XV.basım, Ağustos 2022
"Varoluşunu bir haksızlık olarak görmeyi öğrenmiş ve yalnızca kendisi için değil, tüm kuşaklar adına intikam almaya hazırlanan barbar bir köle sınıfından daha korkunç bir şey yoktur. Böyle tehditkar dalgalar karşısında, kendileri de köklerinde bilgin dinleri yozlaşmış bulunan bizim solgun ve bitkin dinlerimize güvenle başvurmaya kim cesaret eder? Öyle ki, her dinin ön koşulu olan mitos, şimdiden her yerde felç olmuştur."
Sayfa 109
Bir filozofun varoluşun gerçekliği karşısındaki duruşu nasılsa, sanatsal duyarlılığı bulunan bir insanın düşlerin gerçekliği karşısındaki duruşu da öyledir; böyle bir insan iyice ve seve seve bakar: çünkü bu imgelerden yaşamı yorumlar, bu olaylarda kendini yaşama hazırlar.
…anlamın kendisi her zaman bir ufkun ötesinde kalıyor, uzağında kalıyor, çünkü anlamak varoluşun boyutlarından yalnızca birisi olmakla kalmıyor, kendi dışındaki affect düzeylerinin -işte haz ve acı duyma, arzulama, coşku, tutku, bu tür düzeylerin, estetik affect’lerin ne üstünde ne de altında… Bunun bir iddia olduğunu söylüyorum tabii, çünkü Yunan’a gidip Nietzsche’nin Tragedyanın Doğuşu metnini bir anahtar metin olarak okumaya kalkarsanız, Nietzsche’nin orada duyulur dünyanın belli bir noktadan sonra aşağılanmaya başlamasının tarihi olarak tragedyanın çözülüşünü, ölümünü, poetik bir varoluş biçiminin ölümünü anlattığını görürsünüz.
Sayfa 19 - İletişim Yayınları
Varoluşunu bir haksızlık olarak görmeyi öğrenmiş ve yalnızca kendisi için değil, tüm kuşaklar adına intikam almaya hazırlanan barbar bir köle sınıfından daha korkunç bir şey yoktur.
Sayfa 109Kitabı okudu
“Nietzesche, Antik Yunanlının, var oluşun bütün korku ve dehşetli bilinmezlikleri karşısında varlığını sürdürmek için bu korkularla kendisi arasına Olimpik tanrılar dünyasını yerleştirmesini özellikle önemli bulur. Bir orta dünya olarak bu renkli hayal ürünü tanrılar dünyası ile varoluşun tüm dehşetli bilinmezliği bir örtüyle gizlenerek, üstesinden gelinmiştir. Bu orta dünya, başka bir deyişle mitos, kültürün estetik ve yaratıcı bir tutumla zenginleşmesine, üreticiliğine katkıda bulunur. Bu arada, Yunan mitolojisinde, tanrıların kendileri de yaşayarak, oluşu insanla paylaşarak, insan yaşamına bir meşruiyet, bir gerekçe kazandırırlar. Bu tip bir teoloji Nietzsche tarafından en tatmin edici teoloji olarak değerlendirilir. İyisiyle kötüsüyle yaşamla ilgili her şeye kendileri de maruz kalan tanrılarla bir teoloji...”
Nietzsche’ye Göre Sanat ve Tragedya’nın Doğuşu, Banu Tümkaya (ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, Temmuz 2008, Sayı 1/4)
Goethe bir defasında Eckermann'a, Napolyon hakkında "Evet dostum, eylemlerin de bir üretkenliği vardır" dediğinde, kuramcı olmayan insanın, modern insan açısından inanılmaz ve şaşılası bir şey olduğunu, böyle yabancılaştırıcı bir yaşam biçimini kavranabilir, hatta bağışlanabilir bulmak için yine bir Goethe'nin bilgeliğinin
Sayfa 109 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Hakiki bilgi, korkunç hakikati kavrayış, eyleme dürten her türlü güdüden üstün gelir, hem Hamlet'te, hem de Dionysosçu insanda. Şimdi artık hiçbir avuntu işe yaramaz, özlem, ölümden sonraki bir dünyanın, tanrıların bile ötesine geçer, varoluş, tanrılardaki ya da ölümsüz bir öte dünyadaki parlak yansımasıyla birlikte, olumsuzlanır. İnsan bir kez görmüş bulunduğu hakikatin bilinciyle, şimdi her yerde yalnızca varlığın korkunçluğunu ya da saçmalığını görür, şimdi Ophelia'nın yazgısındaki simgeselliği anlar, şimdi bilir, orman tanrısı Silenos'un bilgeliğini: tiksinir bundan.
Burada, en büyük istenç tehlikesinde, kurtarıcı, şifa bilgisine sahip büyücü olarak yaklaşır sanat; yalnızda o kırabilir, varoluşun korkunçluğu ya da saçmalığı hakkındaki tiksinti düşüncesini, kendini yaşattığı tasavvurlarda: bunlar, korkunç olanın sanatsal itaat altına alınışı olarak yüce olan ve saçma olandan duyulan tiksintinin sanatsal boşalması olarak komik olandır. Dithyrambos'un satirler korosu Yunan sanatının kurtarıcı eylemidir; bu Dionysos eşlikçilerinin orta dünyasında, yukarıda betimlenen geçici istekler sona erer.
Sayfa 49 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu