Harf inkılabı okuryazarlığın artışına yaradı mı?
Arap elifbasını bırakıp Latin alfabesine, daha doğrusu Atatürk'ün deyişiyle 'Türk alfabesi'ne geçilmesinin okur yazarlığı kolaylaştırıp cehaleti ortadan kaldıracağı tahmini de doğru çıkmamıştır. Rakamlar hakikaten şaşırtıcı sonuçlar vermektedir.
Gazi Mustafa Kemal 8 Ağustos 1928 günü Sarayburnu'ndaki parkta yaptığı konuşmada
LAİKLİK;
ATATÜRK’ÜN TÜRK MİLLETİNE OLDUĞU KADAR İSLAM DİNİNE EN BÜYÜK, EN HAYIRLI HİZMETİ ve ARMAĞANIDIR...
SORU: "-Türkçe hutbe okunması, Lâiklik esasının kabulü ve Anayasada bu yönde değişiklik yapılması ve 1222 Sayılı Kanunla Anayasadan dine ait maddelerin çıkarılması daha sonra mıdır ve bunlara neden ihtiyaç görülmüştür?
CEVAP:"-Elbetteki bu
Sayfa 55 - Kazancı KitapKitabı okudu
İş Bankası hakkında,
İş Bankası 26 Ağustos 1924'te kuruldu. Yöneticiliğine Celâl Bayar getirildi. İzmir İktisat Kongresinde bir "ana" kredi müessesesi kurulması temenni edilmişti. Bu "ana" kredi müessesesi girişimini Gazi'ye telkin eden Celâl Bayar'dır. Gazi, elinde bulunan nakdi, İş Bankasına sermaye olarak yatırdı. İş Bankası, kısa zamanda gelişti. Kredi piyasasında yabancı mali aracılara üstünlük kazandı. İlk yılında 2 milyon 496 bin lira olan toplam mevduatı hızla artarak 1925'te 8 milyon 61 bin liraya, 1926'da 14 milyon 247 bin liraya, 1927'de 23 milyon 907 bin liraya, 1928'de 35 milyon 588 bin liraya ve 1929'da 43 milyon 839 bin liraya çıktı. Büyük krizden sonra mevduatta 33 milyon liraya kadar bir düşüş kaydedildi. İş Bankası halkın tasarrufunu yatırırken tercih ettiği ve iş adamlarının kredi ararken ilk başvurdukları müessese durumuna geçti. Halkı bankalara alıştırdı. Memlekete milli bankacılığı getirdi. Çatısı altında yetişmiş birçok eleman, yeni kredi müesseselerinin doğmasında ve gelişmesinde rol oynadı. İş Bankası, küçük tasarrufu teşvik ve himaye etti. Bir mevduat bankası olarak gelişti. Sanayi ve sigortacılık alanlarında firmalar kurdu ve iştiraklere para yatırdı. Daha önce kurulmuş ve daha sonra kurulacak bazı bankalara da sermaye yatırdı.
Sayfa 48 - Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı YayınlarıKitabı okudu
Harf İnkılabı, cumhuriyet yönetiminin yaptığı en önemli reformlardan biridir. Mustafa Kemal Paşa, 8 Ağustos 1928'de yaptığı konuşmada "Güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabul ediyoruz. Bizim güzel, ahenktar, zengin lisanımız yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir" dedi. Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Kasım 1928'de onayladığı kanunla Arap harfleri yerine Latin temeline dayalı yeni Türk alfabesine geçilmesini kabul etti. Bütün ülkede yeni harfleri öğrenme ve okuma yazma seferberliği başlatıldı.
Sayfa 10 - Atlas Tarih DergisiKitabı okudu
Türkiye'nin dış politikası Misakı Milli ile saptanmıştır. Türkiye'nin sınırları dışına göz dikmemek, diğerlerinin iç işlerine karışmamak, bütün toplumların kendi kaderlerini saptama hakkını tanımak temel ilkeleri olmuştur. Bu yapıya uygun olarak dost Müslüman devletlerle bir dizi dostluk antlaşması yapılmıştır. 1 Mart 1921, Afganistan
Sayfa 363 - Boyut YayınlarıKitabı okudu
Akif ayrıldıktan sonra Türkiye'de çok büyük değişiklikler olmuştu, Osmanlı dünyasıyla bütün bağları koparıp zihniyette geri dönülmez bir dönüşümü gerçekleştirmek amacıyla, o tarihe kadar yüz çizgilerimizi belirleyen bütün kurumlar ortadan kaldırılmış yahut fonksiyonlarını icra edemez hale getirilmişti. Özellikle harf inkılabı ve bu inkılabın kaçınılmaz sonucu olan "dil devrimi", gemileri yakmak anlamına geliyordu. 1928, keskin bir dönemeçti. Mustafa Kemal'in harf inkılabını halka duyurduğu 8 Ağustos 1 928 gecesi, Falih Rıfkı tarafından okunan açıklama, Cumhuriyet'in kültür politikasında artık eski musikiye de yer olmadığı anlamına geliyordu.
Sayfa 174 - PdfKitabı okudu
Emanullah Han'ın Türkiye Ziyareti
1928 yılında Afganistan Kralı Emanullah Han'ın Türkiye'yi ziyaret edeceği haberi Ankara'da heyecan yaratmıştı. Yabancı ülke elçilerinin bile henüz gelmediği Ankara'ya bir kral geliyordu.
Mustafa Kemal'in Millî Mücadele'yi örgütlemek amacıyla Samsun'a çıktığı günlerde, bir başka Müslüman ülke daha İngilizlere karşı mücadeleye girişmişti. 22 Şubat 1919'da tahta geçen Emanullah Han, İngiltere'ye karşı giriştiği mücadelede başarıya ulaşıp 8 Ağustos 1919'da Ravalpindi Ateşkes Antlaşması'yla Afganistan'ın bağımsız olmasının yolunu açmıştı.
... 1920 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi, Abdurrahman Bey'i Anadolu temsilcisi olarak Afganistan'a yolladı. Emanullah Han ise ünlü ittihatçı Cemal Paşa'nın on beş Türk subayıyla Afganistan'a gelmesine daha çok seviniyordu. Onu görkemli bir törenle karşılayıp hemen ordunun eğitilmesi görevini verdi.
Sayfa 75Kitabı okudu
Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı maaşının ve ödeneğinin yer aldığı İş Bankası'ndaki 4 numaralı hesabındaki para hareketleri incelendiğinde yardım, bağış ve giderler için çok ciddi harcamalar yapıldığı görülecektir. Atatürk'ün bu hesabından ilk yıllarda Şişli Sıhhat Yurdu ve Tayyare Cemiyeti gibi kurumlara yardımlar yaptığı
Sayfa 235 - İnkılap YayınlarıKitabı okudu
Harf Devrimi'ne inanıp savunan az sayıdaki aydından biri de Ahmet Cevat Emre'dir. Atatürk, Emre'nin "Gereksindiğimiz Dil Devrimi" adlı tezini İnönü'ye tam 7 saat okuyup tartışmış ve İnönü'yü ancak o şekilde ikna etmeyi başarmıştır. Şimdi düşünebiliyor musunuz? Kimilerinin iddia ettiği gibi Atatürk devrimleri
Sayfa 194 - İnkılap YayınlarıKitabı okudu
Hristiyanlık Tartışması
Karabekir, "Nutuk'a Cevaplar" adlı kitabında, 16 Ağustos 1923'te Meclis kulisinde görüştüğü Dışişleri Bakanı İsmet Paşa'ya -dün geceki toplantı ile ilgili- şunları söylediğini iddia etmiştir:
"Gazi'nin (…) dün gece heyet-i ilmiye karşısında Peygamberimiz ve Kur'an'ımız hakkında hatır ve hayale
Sayfa 106 - İnkılap YayınlarıKitabı okudu
Uzun uğraşlardan sonra Mançutigo (Mançurya) İmparatorluğunun büyük şehirlerinden, DÇD hattında Harbin-Çangçun ve liman şehir Dairen arasındaki Mukden'de bir kurultay toplama başarısı gösterildi. 4 Şubat 1935 tarihinde Uzak Doğunun dört bir tarafından delegeler Mukden'e gelmiş bulunuyordu. Mukden'de Oriental Hotel'de saat ikide
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
3 Mayıs 1920'de o dönemdeki uygulanan mevzuata göre Meclis'te yeni kurulan hükümet üyeleri için ayrı ayrı oylama yapılmıştır. Maarif Vekilliği'ne aday gösterilen Hamdullah Suphi 60, Dr. Rıza Nur 43 rey almışlardır. Çoğunluğun sağlanamaması üzerine aynı gün ikinci oylama yapılmış adaylardan hiç birisi seçilmek
Âkif'in Mektuplarında Emin Âkif
Mektuplarda Emin Âkif'le ilgili bölümleri kronolojik sırayla iktibas edersekşöyle bir manzara ortaya çıkar:İki gözüm Fuat,Bizim Emin çok haylazlık ediyormuş; müdavim bulunduğu ÜsküdarSultanisi'nden savuşup çarşılarda, pazarlarda dolaşıyormuş. Annesi,ben başa çıkamıyorum diyor. Dünden beri kafam alt
Harf devrimi için hazırlıklar 1928 başında başladı. Adalet Bakanı Mahmut Esat (Bozkurt) 8 Ocak’ta Ankara Türk Ocağı’nda Latin harfleri konusunda bir konuşma yaptı. 21 Mayıs’ta uluslararası rakamların kullanılması için bir yasa TBMM tarafından kabul edildi. Bu bir ısınma hareketiydi. Atatürk bu devrimi başlatmak için İstanbul’u seçmişti. 4 Haziran’da İstanbul’a geldi. Ancak 21 Eylül’de Ankara’ya döndü. Yeni harfleri tanıtmak için bu sırada yaptığı gezileri de İstanbul’dan yaptı (Tekirdağ, Bursa, Çanakkale, Gelibolu, Sinop,
Samsun, Amasya, Tokat, Sivas, Şarkışla, Kayseri). 9 Ağustos gecesi Sarayburnu Parkı’nda harf devrimini halka açıkladı. Dolmabahçe Sarayı’nda yeni alfabeyle ilgili, Atatürk’ün katıldığı çalışmalar yapıldı. Nihayet 1 Kasım’da TBMM yeni harflerle ilgili yasayı çıkarttı, 1 Aralık’tan başlayarak süreli yayınlar (gazete, dergiler), Ocak 1929’dan
başlayarak kitaplar yeni harflerle basılacaktı. Yetişkinlere yeni yazıyı öğretmek için 1 Ocak 1929’da Millet Mektepleri açıldı. 1936’ya değin çalışan bu okullardan 2,5 milyon insan diploma almıştır. Yazı devrimi büyük bir hızla gerçekleştirildi.
DOKTOR RIZA NUR
Hekimliği dışında çok renkli siyasî hayatı, tıbbi, tarihi ve edebî eserleriyle tanınmış olan Rıza Nur, 30 Ağustos 1879'da Sinop'ta doğdu. Asıl adı Rıza olup Nur adını Tıbbiye'de talebe iken almıştır. Bilinen ilk atası Hacı İbrahim'dir. Bunun oğlu Mustafa, Sinop'da Hisar Camiî imamı olduğundan aileye
