Kral Lear William Shakespeare

Sevgisini bağıra çağıra anlatmıyor diye sevgisiz diyemezsiniz kimseye.
Kral Lear, William Shakespeare
Ve mazide kalmıştır mutluluk...

Kralları, kraliçeleri. prensesleri falan sevmem. Fakat Shakespeare'in yazdığı her satırı seviyorum. Her ne kadar kadınlar hakkındaki bazı sözlerini sevmesem de edebiyat konusunda mükemmel.

Britanya kralı Lear krallığını üç kızı arasında bölüştürmek ister ve onlara kendini ne kadar çok sevdiğini anlatmalarını ister . Büyük kızlar yalandan babalarını sevdiklerini söyler fakat küçük kız Cordelia söylemez. Bunun üzerine kral en küçük kızını evlatlıktan red eder. Bir süre sonra Lear bütün mal varlığını dağıtıp ortada kalır. Kitabın baş kısmı böyle başlar.. Sonrasını okuyun :)

Yine William Shakespeare den ibret alınacak bir eser Kral Lear diğer bütün eserlerinde olduğu gibi kısa ve öz ibret dolu eserler okumanızı kesinlikle tavsiye ederi Keyifli okumalar Türkiye ...

insanı çok iyi düşündüren dili biraz ağır olsa da mükemmel bir trajedi feodalite ve Makyavelizm gibi birçok şeyi barındıran bir eser. Kitaba eleştirel baktığınızda size çok şey katacaktır. Doğayla çatışmalar ve betimlemeleri olağan üstü.

Spoiler içermez diyemeyeceğim.. Olduğu gibi spoiler :) ona göre okuyun sonra mızlanmayın!!!!
Üstüne düşüneceklerimiz- kral lear ve kızlarının ilişkileri.. Kral Lear kızlarının içinde en küçük olanı daha fazla sevmektedir. Sevgisine oranla topraklarını üç parçaya bölüp kızlarına ve onların eşlerine teslim etmeyi düşünmektedir. Bu durumu açıklayacağı büyük toplantıda kızlarına vereceklerine karşılık sevgi cümleleri bekler. Bu beklentiyi karşılayan büyük ve ortanca kız, Babalarının duymak istediği güzel abartılı ( kendilerinin inanmadığı) cümleleri sıralarlar. Sıra küçük kız Cordelia'ya gelince o süslü cümlelerden çok, içinden geçeni olduğu gibi sıradan övgüden abartıdan uzak samimi duygularını ifade eder.
- üzgünüm ama
Yüregimdekini dile dökemiyorum.
Bir evlat babasını ne kadar severse
O kadar seviyorum majestelerini
Ne fazla, ne az...
Kral lear (baba) konuşmalarında ima ettiği daha çok değer ve sevgi duyduğu kızından, daha az sevdiği kızlara oranla abartılı sevgi cümleleri bulamayışı... ( sevgisine istediği şekilde Karşılık bulamama) duygusunun kızğınlığını perçinlemesine yol açar. Baba ( kral Lear) sevgisi kadar kral nefreti bir anda ortaya çıkar. Kral'ın sevgisi gerçek bir baba sevgisimi? Yoksa krallık egosunu ve kibrini süsleyen geleneksel bir yaklaşım mi? Burada ki baba bir kral yerine bir çiftçi olsaydı; kızının. Sevgisini ifade söylemleri( topluluk içinde) Baba'yı bu kadar yaralamayacaktı .burada baba Rolü ikiye bölünmüş durumdadır. Birincisi Kral, kral gibi sevilmeyi hakettiğini düşünmektedir. Ikincisi sevgisine karşılık bulamadığını düşünen , acizleşmiş, ruhu yaralanmış küçük ve hakir düşürülmüş bir baba Kral Lear !!!

Kral Lear'ın kızları GONERIL --REGAN--CORDELIA

İnsan her yüzyılda insan. Yüzyılına ait olamayan insanlar vardır birde yüzyılının değerlerini üzerlerinde taşımakta zorlanan, biçilmiş rollere bedensel ve zihinsel adapte olamayanlar. Cordelia tamda böyle biri ve ne yazık ki Kral Lear'ın kızı. Kendine ihaneti red eden bir kız. Ve bunun bedelini ağır ödeyen.. Hakkı olan mirastan men edilen ... Fakat içindeki samimiyeti anlayan, babasının mirasından men edilmesine rağmen ona gerçek değeri veren kral ünvanını taşımayı hakeden Fransa Kral'ı.... William Shakspeare oluştururken karakterlerini karşıtlarınıda ihmal etmediği için Burgundy Dükü de çıkar karşımıza. Cordelia nin taliplerinden birisidir. Lakin Kral'ın kızını miras men edip evlatlıktan red ettiğini öğrenince, evlilik talebinden vazgeçer. Üstelik o kadar riyakarca yaparlar ki bunu çıkarcı yaklaşımlarını krala bağlılık gibi yüce değerlere yerleştirmesi.. Her daim hayatımızda karşımıza çıkan faydacı insan tutumu...
Gonerıl - Regan bu tarz kadınları da her yüzyılda görebiliriz. Bazen kızkardeşimiz, bazen annemiz, bazen arkadaşımız belki de iş arkadaşımız :) bunlar güç için her türlü entrika dalavere gibi bir yığın şeyi hayatının parçası haline getiren ve bundan bir gram yüzü kızarmayan insan tipleri :)
Shakespeare karakterlerini oluştururken karşıtları ile oluşturan bir yazar ve gerçekçi unsurları atlamayan bir yazar. Onun eserlerinde her karakter kendi koşullarında psikolojik ve sosyolojik yönleri ile incelenebilir.

Fransa Kralı CORDELIA nin talibi

Güzel Cordelia
Yoksunluğunda zenginsin sen,
Dışlandığın için seçkinsin........

Yine burada iki damat adayını kıyaslama şansı vermiş yazar. Ayni zamanda iki Kral'ın farklı bakış açılarını ve karakterlerini de değerlendirme imkanı sunmuş. Kral lear ve Fransa Kral'ı birisi gösteriş ve riyakârlığa kanarken, diğer Kral'ın özdeğerlere, gerçek sevgi, samimiyet ve dürüstlüğe verdiği önem. Buda bize şunu gösteriyor ki topluma yön veren sıfatlarına yüklediğimiz değerleri taşıyanda insan .. Taşıyamayanda da insan... Bizim gereğinden fazla yüklemelerimiz ve beklentilerimiz giriyor devreye ideal olanı idealize etmemiz gibi ....

Gloucester Kontu ve oğulları EDMUND- EDGAR

Gloucester kontunun oğlu Edmund yasak bir aşkın meyvesi( PİÇ) Edgar ise kontun meşru evliliğinden olan oğlu. Kont 1. Sahnede Keal Lear'ın açıklama ( mal dağılımı yaptığı sahnede) okurun karşısına çıkıyor. Gayri meşru yasak aşkın meyvesi Edmuntu Nasıl zor kabul ettiğini, meşru oğluna göre daha az değer verdiğini görmekteyiz. Babası Edmuntu tüm aşagılamalarına rağmen onun babasının soylu çevresi tarafından kabul görme çabası ( riyakar suskunluğuna dair ipuçları vermekte) lakin Edmund karakteri kaderine boyun eğmeyecektir. Çünkü meşru erkek kardeşiyle eşdeğer görmekte kendisini hatta abisi ile babasının arasını açıp, Kontun tüm mal varlığına sahip olmak derdi.
1. Sorgu 1600 lü yıllarda yazılan bu eser.. Üzerinden 400 yıl geçmesine rağmen toplumun değer yargılarında gram farklılık olmadığını göstermektedir. İnsan duygu ve ihtiraslarının yüzyıllar evvel ne ise hala aynı oranda ilkel benlik üzerinden yürüdüğünü....
2. Sorgu bir piç diye adlandırılan Edmund'un piç gibi davranışının onun gerçekten bir piç olduğuyla yani onun yasak aşkın meyvesi, toplum tarafından "kirli" olarak nitelendirilen ilişkinin ürünü olan birisinin """kirli """ bir ruha sahip oluşumu? Yoksa Keal Lear'ın meşru kızları gibi ( Gonerıl ve Regan ) gibi, babalarına duydukları eksik sevgi ve Cordelia ve Edgar'a duyulan kıskançlığın yansıması? Soylu kızların soysuzluğu, piç Edmund'un piçlik gerekçelerine göre gerçek piçlerin ve soysuzların meşru eşlerden de " temiz ilişkilerin " ürünü olabileceğini de gösteriyor. Edmund karakterinin toplumun ahlak, inanç, iki yüzlü yaklaşımı ve batıl inanç ve oluşturduğu değer yargılarına yönelik eleştirilerini ve küçümsemelerini görmekteyiz.

Yazar burada bir kıyas şansı daha tanımış okuruna kral lear ve kızları--- kont ve oğulları arasında...
Sonuç olarak ister PİÇ olsun isterse ASİLZADE insanoğluna ait duygular ihtiras, güç isteği; cinsiyet , sınıfsal farklılık, gelişmişlik( teknolojik, bilimsel ve tarihsel) ilkel yönlerini korumaya devam etmektedir.



SOYTARI

William Shakespeare Atinalı Timonda olduğu gibi ( huysuz filozof) burada da ""Soytarı"" karakteri ile oyunun içinde yer aldığını düşünüyorum. Şahsi fikirlerini ,yermelerini, alaycı eleştirilerini, acımasız dalga geçişleri, ile yarattığı karakterlerin ve olayın içinden sıyrılıp belki de okuyucusuna ve seyircisine atladığı yada gözlerinden kaçırdığı unsurları tekrar düşünme olanağı yaratmış .. Onların bakış açısı ile dönemin değerlerine, aptallıklarına yönelik göndermeler yer almakta aynı zamanda eğlenceli dilleri ile kara mizah yapan karakterler olarak trajedik sahneleri traji komik hale getirerek durum yumuşatması içine girmiş!!!

"Shakespeare, oyunda önce bozduğu sonra yeniden kurduğu düzenle
insana ilişkin temel sorunları yerel bir çerçeve içinde evrensel boyutlarda·
irdelemeğe çalışmış; insana özgü ilişki ve değer yargılarını, karşıtlarını
da göz önüne alarak incelemiştir. İnsanın kolayca yanlışa düşebileceğini,
yaptığı bu yanlışı acı çekerek ödeyeceğini vurgulamal<la birlikte,
insanın kendine uzaktan bakmayı bilerek ve sürekli gerçeği görmeye çalışarak
bu tür yanlışlara düşmeyeceği yanıtını da getirmiştir " Nezih Onur , Selçuk Üni.

Shakespeare'in okuduğum ilk oyunu. Herşeyden önce şunu söylemek istiyorum sözcüklerle, kelimelerle bu kadar kusursuzca oynandığı adeta dans edildiği bir eser ne duydum, ne de okudum. İnsanı dehşete, şaşkınlığa düşürüyor her cümlesi, sanırım Shakespeare adının neden bu kadar kudretli olduğunu daha iyi anladım. Eğer Shakespeare okunacak ise nefessiz kalmaya ve büyülenmeye hazır olun.

Baba ve kızlarını karşı karşıya getiren iktidar savaşı.
Sürgünler, ihanetler...
İyilerin ve kötülerin, babaların ve evlatların aynı gün öldüğü bir son.
Kısa ve öz. Olaylar hemen gelişiyor ve siz daha sıkılmaya fırsat bulamadan sonuca bağlanıyor. Neden daha önce okumadım diye düşünüyorum da galiba yazarın adından dolayı bir ön yargı varmış bende. Sizde de böyle ön yargılar varsa hepsini bir kenara koyun ve hemen okumaya başlayın. Keyifli okumalar.