Acısını içten içe hissettiren bu olaylar, nasıl anlatılır ki sağır birine?
Daha önce Çavuşesku Romanya'sına dair bulabildiğim tek kurgu kitap 
Komünist Bir Kocakarıyım olmuştu. Bir edebi şaheser değildi ama yeterliydi. Son 100 Gün'ü ise konusunu okuyup hemen aldığımı hatırlıyorum. (Fiyat etiketi hala 32 TL basılı) Ama okuma sırası çok geç geldi. Nasıl ki 
Teke Şenliği Dominikli diktatör Trujillo'nun son gününü anlatıyorsa Son 100 Gün de Rumen diktatör Çavuşesku'nun tiranlığının yıkılış günlerini anlatıyor. Bir İngiliz göçmenin gözünden anlatılan olayların kurgusal kısmında pek bir çekicilik yok. Öyle olunca ben de satır aralarındaki gerçekliklere konsantre olmak durumunda kaldım. Demir Perde'nin sonu geldiğinde tüm Doğu Avrupa'da domino taşları gibi teker teker birbiri üstüne yıkılan idarelerin batışı aşağı yukarı birbirinin aynıydı. Ama Çavuşesku'nun sonu diğer hepsinden ayrıksı bir yerdeydi. Çünkü onun son mitingi de, yargılanması da kurşuna dizilmesi de televizyon kanallarından canlı yayımlanmıştı. Bu belki de kendinden sonra gelecek olanlar için sağlam bir ibret vesikasıydı ama pek de öyle olmadı. Kitabın da söylediği gibi ne de olsa genelev yeniydi ama orospular eskiydi. '80'li yılların Romanya'sına dair bir başka kitabı daha okumaya gerek var. Diktatörlüklerden alınacak çok dersler var zira.
George Orwell’ın Ürkütücü Distopyası: 1984
