Aşırı tevazu, kibirden gelir...
Haddinden fazla kendini hor görmek, kendini beğenmişliğin başka bir ifadesidir. Gururunu aşağılama ile yenebileceğini düşünenler belki de Spinoza'ya kulak verseler iyi olur:
"Kendini hep küçük gören, kibirli olmaya en yakın insandır."
Antik çağ Atinası'nda Sokrat, son derece pejmürde kıyafetlerle halkın arasında gezinerek işçi sınıfın oylarını toplamaya çalışan bir politikacının maskesini şu sözleriyle düşürmüştü:
"İçindeki kibir, paltondaki her delikten dışarı fışkırıyor."
Sayfa 95 - Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul 1997Kitabı okudu
Hayatın amacı mutluluktan çok sevinç duymaktır.
Sevincin temelinde kendimize duyduğumuz sevgi ve saygı, varlığımızı - gerekirse bize dışımızdaki her şeye ve herkese karşı- kanıtlamanın haklı gururu vardır. Sokrat bu gururu en ideal şekilde taşıyan tarihi bir karakterdir. Düşüncelerinden ve inançlarından ötürü ölüme mahkum edildiğinde o, ölümü yenilgi olarak değil, düşüncelerini pazarlık konusu yapmaya karşı bir zafer olarak kabul etmiştir.
Sevinç, salt kahramanların yaşadığı bir his değildir. Birey, güçlerini dürüstçe ve özgünce dışarı vurduğu sürece, sevinç de hazır bekler.
Sayfa 92 - Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul 1997Kitabı okudu
İlim kendin bilmektir...
... Çoğu insan Sokrat'ın 'kendini bil' özdeyişinde aslında insanlığın en zor mücadelesinin yattığını anlayamaz. Onlar aynı şekilde Kierkegaard'ın şu cümlesini de tamamıyla anlaşılmaz bulmuşlardır: "Riske atılmak en uç anlamda tamamıyla kendi öz bilincimize erişmektir."
Sayfa 63 - Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul 1997Kitabı okudu
En alttaki insan gruplarından biri,
güç mücadelesini para, mal, mülk üzerinden verir.
En üst gruplara doğru ise soyut güç mücadeleleri başlar.
Maneviyat, spiritüellik gibi.
Bunların en üst düzeyinde de, düşünsel güç mücadelesi bulunur.
Dolayısı ile en asil güç mücadeleleri Antik Yunan'da, Sokrat'tadır.
Savunduğu düşünceleri için ölümü kabullenen Sokrat'ta.
Bir ahlak dersi
Öğretmenim, yâni o Sokrat dediğiniz adam, bizim tanıdığımız bir demir tüccarı Ahmet Bey var, ondan daha mı ahlâklıymış?
— Çocuklar! Ahlâkın parayla pulla ilgisi yok. Tarihte öyle iyi ahlâklı insanlar vardır ki, açlıktan ölmüşlerdir. Ama ahlâklarına leke sürmemişlerdir.
— Öğretmenim, yâni bu ahlâk iyi bişey değil galiba...
TEKİN YAYINEVİKitabı okudu
Bir ahlak dersi
İnsanın vicdanı rahat olmalı. Bütün büyük adamlar hep ahlâklıydı.
— Eskidenmiş o öğretmenim. Bizim mahallede bir büyük adam var. Üç tane Kadillâk arabası var. Pamuk Kralı, hem de...
— Ben size büyük adam diyorum. Yâni büyük bilgin, büyük düşünür, büyük san'atçı... Meselâ Sokrat...
— Sokrat'ı tanıyorum öğretmenim.
— Tabiî tanırsınız.
— Bizim tarafta dükkânı var, elbise temizleyicisi... Ama o kadar çok zengin değil. Ondan daha ahlâklı neler var...
— Ben size eski Yunan Filozofu Sokrat'ı söylüyorum. Sokrat, Aristo, Galile gibi ahlâklı olun!
TEKİN YAYINEVİKitabı okudu
Batı dünyası, kendi temellerini teşkil eden eski Yunan hikmetinin büyük üstadı Sokrat'ın felsefeyi fizikten ahlâka yükseltmesine karşılık, asrımızın insanını ahlâktan fiziğe çevirmiş bulunuyor.
Sayfa 41 - Dergah YayınlarıKitabı okudu
"Hayattan uzaklaştığımız ölçüde hakikate yaklaşırız," diyordu Sokrat ölüme hazırlanırken. "Biz, hakikate âşık olanlar hayatta ne için çabalarız? Kendimizi bedenden ve onun yol açtığı bütün kötülüklerden kurtarmak için! O halde ölüm bize geldiğinde nasıl mutlu olmayalım? Bilge kişi bütün hayatı boyunca ölümü arar durur.Bu yüzden de ölüm ona korkunç gelmez.
Üstün muradı anlatmakta bu çok kısır ifadenin hedefini çılgınca arayan bir oluş hasretinden başka bir delaleti yoktu. Bulunması gereken bizzat hayattı; asıl hayat... Onu bul da evvelâ yaşa, sonra yaz yazabildiğin kadarını... Burada yaşaya- bilmekle yazabilmek beraber...
Garp âleminde, kendilerince yaşayabilenler, yâni duyup yazabilenler arasında,
Sayfa 70Kitabı okudu
BİLEN YÖNETİR
Batı bildi ve yönetti. Şimdi sıra...?
- Orta Çağ dönemi ''Canterbury Hikayeleri'nde'' ki İngiliz edebiyatının ana damarlarından biridir. Eserde Hipokrat ve Galen'in yanında sıkı durun, İbn-i Sina, er- Razi, el- Kahhal ve İbn-i Rüşd'e yer alıyor. Chaucer, İbn-i Sina'yı Hipokrat'ın yanına
Cariyl'a göre; millet, cansız bir kil tabakası gibidir. Eğer bir sanatçının eline geçmezse, sonsuza kadar şekilsiz ve hareketsiz kalır. Fakat Sezar, Napoleon, Büyük Petro, Sokrat, Hz. Muhammed gibi bir sanatçı, bir büyük adam, bir kahraman, bir peygamber çıkıp da bu kili eline alacak olursa, ona istediği şekli verebilir.
