Britanya Empirislerinden, Hume:
"Hume, 1711'den 1776'ya kadar yaşadı. Düşünceleri bugün en önemli empirist felsefe olarak kabul ediliyor. Ayrıca, büyük filozof Immanuel Kant'a esin kaynağı olması bakımından da önemli Hume.
Hume İskoçya'da, Edinburgh yakınlarında
yetişti. Ailesi hukukçu olmasını istiyordu. Ama kendi eğilimi
oldukça farklıydı, 'felsefe ve bilgi konuları dışında kalan her
şeye karşı aşılmaz bir isteksizlik duyduğunu' söylüyordu.
Büyük Fransız düşünürleri Voltaire ve Rousseau gibi Hume
da tam Aydınlanma Çağı'nda yaşamıştı. Avrupa'da uzun geziler yaptıktan sonra Edinburgh'a döndü. En önemli eseri
olan 'İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme' yayımlandığında
yirmi sekiz yaşındaydı henüz. Söylediğine göre, bu kitaptaki
temel fikir daha on beş yaşındayken aklına gelmiş."
Sayfa 303 - Pan
+ Locke
Locke cinslere özgü rollerin tartışıldığı yeni dönemde yetişmiş ilk filozoflardandı. Daha sonra kadınların eşit haklar elde etmesinde önemli bir rol oynayacak olan adaşı John Stuart Mill'i çok etkilemiştir bu açıdan. Zaten Locke ancak 18. yüzyıl Fransız Aydınlanma Çağı'nda tam anlamıyla güçlenecek olan pek çok liberal fikri önceden ifade etmiş bir düşünürdü. Örneğin güçlerin ayrılması ilkesini ilk savunan odur..."
Sayfa 301 - Pan
Aklınla bulursun kalbinle tasdik edersin
İnsan ile Allah arasındaki yakınlık uzaklık, insanın narsist olup olmamasına göre şekil alır.
Nietzsche demişti ya Tanrı öldü, ancak Tanrıyı öldüren insandı. Bunu aklı hayatın merkezine getirerek yaptı.
18. yy'da aydınlanma çağı ile birlikte ve daha sonra sanayi devrimi, kapitalist modern dünya ile birlikte kişi aklının çabası ile her şeyi elde ettiğini zannetti.
İnsan aklı ile hayatı kontrol ettiğini zannedikce, her şeyi kazandıkça Tanrıya ihtiyaç kalmadı. Narsist insanların odak noktası bedeninin doyurulmasıdır. Narsist insan her şeyi kendisinin başardığını düşünür.
Kalbinde olan dilinde olur. Kul yediği tattığı lokmada bile Allah ile hasbihal edebilir. Her şey Allah'ın isminin tecellisi iken bunu görürse kul yakınlık tastamam olmuştur demek.
Giderek artan sayıda Müslüman entelektüel gelenek adı altında onlara intikal eden birçok uygulama ve düşünce biçimlerinin kısır ve değişmez hale geldiği ve hem sosyal hem de bilimsel ilerleme yolunda bir engel teşkil ettiğine dair inancın hem içinden hem de dışından gelen eleştirilere katılıyordu. İslam'ı tümüyle reddetmek ve Batı'yı
Sayfa 216Kitabı okudu
Batıdaki aydınlanma çağı, dinsel bilimleri dinler tarihi, din fenomenolojisi, din sosyolojisi, din psikolojisi, din felsefesi gibi kollara ayırmıştır.
Sayfa 6 - Umuttepe YayınlarıKitabı okudu
Bilimler ve Sanatlar Üstüne SöylevJean-Jacques Rousseau · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20191,591 okunma
Aydınlanma çağı filozoflarına göre:
Mutluluk, onların dediğine göre, sadece içsel özgürlük elde edildikten sonra elde edilir; insan ancak ondan sonra zihinsel olarak sağlıklı olabilir.
Sayfa 16Kitabı okudu
Bu hala bu yanılgıdan kurtulamadık.
Tanrı'ya yalnızca ahlak düzeyinin güvencesi gözüyle bakmak Aydınlanma Çağı'nın yanılgısıydı.
"Antik Yunan - Orta Çağ - Rönesans" kurgusu:
1800-1950 yılları arasında Batı zihni, kendini, insanın tekâmül etmiş hâli olarak görüyordu. Onlara göre, Avrupa dışı in- sanlar, Avrupalının alt sürümleri ve gelişmemiş halleri idi. Bunun için bir Orta Çağ - Rönesans kurgusu faydalı bulundu.
Kurguya göre, "Orta Çağ'da, Antik Yunan bilgisi Batı'dan gittiği için Batı, bir karanlığa girmiştir ve Yunan bilgisine tekrar ulaştıkları dönemden sonra muhteşem Aydınlanma Çağı'nı hazırlayan süreç başlamıştır."
Antik Yunan bilgisinin, tekrar yüce Avrupa'ya ulaşmasını sağlama konusunda, Müslümanlara da bir yan rol biçilmişti. Onlar karanlık çağdayken biz bu bilgiyi alacak, ona orijinal pek bir katkı sağlamayacak ve onu geliştirebilecek yegâne uygarlık olan Avrupalılara iletecektik. Onlar daha sonra bu bilgi ile ilerleyecekti ve bizim, tarihteki görevimiz son bulmuş olacaktı.
Sayfa 349
Teorik düzlemde postmodern düşüncenin kökleri Frankfurt Okulu'nun Aydınlanma eleştirisine, hatta Nietzsche'nin hakikat eleştirisine kadar geri götürülebilir. Nitekim Nietzsche, hakikatin "metaforlardan... oluşma taaruz halinde bir ordu" olduğunu, dünyanın ardında "yatan tek bir anlamı değil, sayısız anlamları"?
Sayfa 145 - Sentez Yayınları, 2015.Kitabı okudu
''Günümüzde genellikle radikal bir çağdaşlaştıncı ve Batılılaştıncı
olarak bilinir. Bu tanım doğrudur ama yeterli değildir. Ülkesini, dünyanın
en zengin ülkeleriyle aynı düzeye getirmek için Batı yöntemlerini
ithal etmiştir çünkü, zengin ülkelerin büyük çoğunluğu Batı' da bulunmaktaydı.
Ama onun hedefi taklitçilik değil, evrensel bir uygarlığa katılmaktı; Avrupa'nın Aydınlanma Çağı düşünürleri gibi, dine ve dinin neden olduğu ayrımcılığa karşın insanlığın ileriye doğru gitmekte olduğunu görmüştü. Gerçek bir bağımsızlık mücadelesinin, herkesi kapsayan laik bir ilerleme ilkesi adına, her ulus tarafından kendisi için yapılması ve böylece gelişmiş ülkelere karşı düşmanlığa yer bırakılmaması gerektiğine inanıyordu. Uygar insanların oluşturacağı evrensel bir toplumu ülkü edindiği için anti-emperyalistti. Her şeyden önce o bir kurucuydu, çağımızın en büyük ulus-yaratıcısıydı.''
Sayfa 9 - Remzi Kitabevi
