Kuzey Kafkasya Birliği
Çeçen İsyanları tüm çabalara rağmen istenen başarıya ulaşamayınca Kafkasya'da Rus egemenliği uzun süre devam eder. Yıllar sonra Kuzey Kafkas Birlik İcra Komitesi de kendine verilen yetkiye dayanarak 11 Mayıs 1918'de Kuzey Kafkasya'nın bağımsızlığını ilan eder. Bu tarihi belgede şöyle deniliyor:
1- Kafkas Dağlılar Birliği,
19. yüzyılın son döneminde başlayan Ermeni isyanları Birinci Dünya Savaşı döneminde artarak sürdü. Özellikle çarlık Rusyasının verdiği destekle topyekûn ayaklanma girişimi başlattılar.
Önce 15 Nisan 1915'te Van bölgesinde ayaklanma çıkarıp şehri ele geçirdiler. Van'ın Ermenilerin eline geçmesinden sonra, isyan dalgası Bitlis, Muş, Erzurum, Beyazıt, Zeytun ve Sivas bölgelerine yayılmaya başladı.
Ermeni milisler, Kafkas cephesinde Ruslarla savaşan Osmanlı ordusunu arkadan (cephe gerisinden) vuruyordu. Bunun üzerine 24 Nisanda İstanbul hükümeti tehcir kararı aldı.
Sayfa 256Kitabı okudu
İttihat, Osmanlıda oğlancılık, Rabıta, 28Şubat, Apollo, Yunan...
_İttihat Terakki Cemiyeti_
_Mustafa Kemal Paşa, Rauf Orbay, Kazım Karabekir, Fethi Okyar, Halil Kut, Mehmet Akif Ersoy, Fahrettin Paşa, Enver Paşa, Cemâl Paşa, Talat Paşa, İsmet İnönü, Celal Bayar, Ali Fuat Cebesoy, Ali Çetinkaya, Ziya Gökalp, Hacı Bekir, Tevfik Rüştü Aras, Said Halim Paşa, Nuri Conker, Çerkez Ethem, Yunus Nadi…
_1889 devletin
21 Temmuz 1905 Yıldız Suikastı
Halit Kanak
Her şey 1886 yılının sonlarında İsviçre’de kurulan Ermeni Hınçak Gizli Cemiyeti’nin kurulmasıyla başladı. Bu terör örgütü, Osmanlı vatandaşı olarak huzur içerisinde yaşayan Anadolu’daki Ermenileri, sâdık tebâsı oldukları Osmanlı Devletine karşı ayaklandırmaya çalıştılar.
Önce zengin Ermeni vatandaşlarımızdan tehdit yoluyla yüklüce
Her gün bize bezginlik, ümitsizlik, isyan getiren bir haberle uyanır; ufukta yükselen bir sabah güneşinin altıdan bir kara bulut yükselirdi. Memleketin her tarafında biri sönerken öteki tutuşan kundaklar vardı; Girit isyanları bastırılmadan Kürt, Arnavut, Ermeni hareketleri uyanır; ufukların her köşesinde elinde ateş vermek için dolaşan uğursuz
Sayfa 508 - İnkılâp ve Aka Kitabevleri,1969
Erzincan muhasaraya alınıyor, ama güçlü bir savunmayla karşılaşılıyordu. Dersimliler, 12 günlük bir kuşatmadan sonra Erzincan'a girebiliyorlardı.
Dersimilierin aldığı tutsaklar arasında, Seid Rıza'nın dostu Ermeni komutan Bogos Paşa da bulunuyordu ve ağır yaralıydı.
Bogos Paşa, ölmeden önce Seid Rıza'yı görmek istediğini söylüyordu. Seid, yaralının yanına gidiyor, moral vermek için şaka laşıyordu. Bunun üzerine Bogos, şöyle diyor:
"Seid Rıza, boşuna bana moral vermeye çalışma. Aldığım ya ra öldürücü. Bunu sen de biliyorsun. Seni yararnı görmen için çağırmadım. Kirvem, yüzüne söylemek istediğim bir sözüm var: Yanlış yaptın. Bize yapılanlar yarın siz Kürtlerin de başına gele cektir. Söylemek istediğim buydu. Sözümü unutma. Siz de sıra nızı bekleyeceksiniz."
Seid Rıza, Bogos Paşa'nın söylediklerini, darağacına giderken de hatırlayacaktı.
