Araba Sevdası Sadeleştirilmiş Basım Recaizade Mahmut Ekrem

Türk Edebiyatının ilk realist eseri olan bu kitap; mirasyedi, batılılaşmaya yönelmiş ama bunun farkında bile olmayan kendi özünden bihaber gösteriş meraklısı bir karakter olan Bihruz Beyi ve onun büyük aşkını anlatır, tabi bu gerçek bir aşksa. .. Kitapta öyle tasvirler vardır ki Bihruz Beyin aşkına dair..ama asıl olan kalbi değil, gözüyle görüp, bilinçsizce inandığı bir gösteriş oyunudur. Hakikati öğrendiğinde ki tepkisizliğide buna kanıttır. Bazı kısımlar fazlaca uzatıldığı için sıkabiliyor ama konu itibarı ile bakıldığında ders çıkarılacak bir kitap olduğunu düşünerek tavsiye ederim..

Araba Sevdası, MEB cebri ile okutulan veya Türkçe kitaplarında kuş afedersinizi kadar özetleri bulunan kitaplardan biridir. Daha Vira Bismillah demeden, yazarın kitabı yazma nedenini açıklamasında “napayım mevsim uygun olsaydı, yazmak yerine bahçe kazardım” demesi, inşallah dedeciğim nüktedan bir yazardı, inşallah gerçek bir açıklama değildi, diye dua ettiriyor.

Kitabımız ; Susuzluk heeeeç bir şey, Ambalaj ise her şey görüşüne sahip olduğunu iddia ettiği, yeni nesile karşı , haddini bildirmek isteyen eski nesil temsilcisi tarafından, bir eleştiri romanı olarak yazılmış. Hiç de yabancı gelmedi değil mi ?

Yakın tarihimizde de , Kenarları sarı raptiyeli plastik araba nesli, atari neslinin; atari nesli, bilgisayar neslinin; Bilgisayar nesli, akıllı telefon neslinin; akıllı telefon nesli……. Ne kadar boş olduğundan bahsetti ve bahsedecek….

Acaba bu şikayetlerin temelinde, değişime ayak uyduramadığımızdan dolayı ortaya çıkan kaçınılmaz mutsuzluğa bir günah keçisi arıyor ve nedensizliğin, sebepsizliğin arafında kalmaktansa (gücümüz yetiyor ya) yeni nesile Allah ne verdiyse ağız burun girmeye çalıştığımızdan, temcit pilavı gibi hep aynı teraneye mi (içi boş gençlik, nerede o eski ramazanlar) devam ettiriyoruz…. ( Tam bu konuyla ilgili çok güzel bir film önerim var. Woody Allen filmleri genel olarak bana seslenmese de bu filmde konuyu çok iyi özetlenmiş amcam. http://www.imdb.com/title/tt1605783/ )

Acaba ; ateşi bulan kişilerden, daha önceki nesle ait olanlar, ateşin bulunduğuna mı sevindiler yoksa ilk yorumları “bu şerefsizler kesin biz yakacak” mı oldu ? …. Uzar bu muhabbet neyse….

Kitaba dönersek; İstanbul Anadolu yakasını bilenler mekanları rahatlıkla gözünde canlandırabiliyor. Yazar üçüncü kişi ağzı ile yalın ( aslında basit demek daha doğru olsa da tarihi değerinden mütevellit dilimiz parantez dışında varmıyor) bir dille anlatmaya çalışsa da aynı zamanda kitabın kahramanı Bihruz Bey’in ne kadar boş bir adam olduğunu gözümüze gözümüze sokmak da istediğinden; kahramanın konuşmalarının arasına sürekli Fransızca kelimeler iliştiriyor, Fransızca kelimenin anlamına bakayım derken kitabın sanki boğazınızı sıktığını hissetmeye başlıyorsunuz, sonucunda tam artık nefes alamadığınızı düşünüyorken, hemen ardından gelen, Fransızca kelimelerin söylenişlerinin, Türkçe kelimelere benzerliğinden ortaya çıkan espriler sonrasında ise fotosenteze başlıyorsunuz….

Kitap boyunca; herkes aldanıyor, üstüne üstlük herkes, herkesi aldattığını sanıyor. Bu da tanıdık geldi di mi ?

bıhruz bey, osmanlı paşasının ogludur . zengin, sımarık buyutulmus , batılılasmayı yanlıs anlamıs bır genctır . sık elbıselerle ve guzel arabalarla kendını batılı sanan bır ınsandır . sırf gosterıs olsun dıye fransız hocasından ogrendıgı fransızca kelımelerı sokaktakı sıradan ınsanlarla fransızca konusmaya calısır. babası olunce buyuk mıras ona kalmıstır ve bu serveti bos seylerle harcamaya koyulur......

Kitap yokluğunda mecburiyetten okudum itiraf ediyorum. Edebi yönden günün şartları göz önünde bulundurulursa çok fazla sözüm yok. Türk romanının emekleme döneminde bütün taklitleri elinin tersiyle itip iddiasız olarak böyle bir şeye girişmek ciddi bir özgüven işi. Yazarın kendi ifadesi de bu yönde zaten yapacak başka bir şey olsa onu yapardım diyor. Son derece basit bir hikaye inanılmaz mübalağalarla aktarılıyor bu roman denemesinde. Meb uzunca bir zaman kaynak eser olarak dayattı bunu halen okutuyorlar mı bilmem. Ama ben merhumu tanımak fırsatı bulsam abi keşke başka bir uğraş bulsaydın eziyet etmişsin kendine de bize de derdim.Ama resimlerine bakmak için olur...

Yanlış batılılaşmanın gözler önüne serildiği bir eser. Osmanlı'nın son demlerinde yaşanan özenti batılılaşma çabası... Uçarı bir karakter ve onun etrafında dönen olaylar...Tüm bunlardan anlıyoruz ki, toplum ne batılı olabilmiş ne de şarklı kalabilmiş. Dili ağır olmasından dolayı yer yer sıkmasına rağmen o çağı anlamak için okunabilir bir kitap.

RECAİZADE MAHMUT EKREM- Bu romanında batı özenti,doğru dürüst Türkçe'si olmayan ,yarım yamalak fransızcasıyla,,babasından kalan mirası ile burjuvazi bir hayat sürdürmeye çalışan,içinde yaşadığı toplumun gerçeklerinden bihaber Bihruz Bey'in kim olduğunu ne olduğunu bilmeden gördüğü ve aşık olduğu bir kadına duyduğu safiyane aşkı anlatmış.

Günümüzün geldiği edebiyata göre kıyas mı desem yoksa roman gerçekten kusurlu mu desem kararsız kaldım. Hani edebiyatta derler ya "Tanzimat Dönemi romanları kusurludur." Gerçekten de bu romanı okuyunca anladım. Elbette beğendiğim yerler de oldu ama ne yazık ki bu beğenmediğim yönlerini aşamadı. Kitabı okurken bayağı sıkılarak okudum. Daha öncesinde Namık Kemal'in "İntibah"ını okumuştum ancak o kadar da sıkıcı bulmamıştım. Sanırım bunda yazarın kalemi kullanma gücü aktif rol alıyor.
Elbette herkesin düşüncesi aynı değil. Ben okudum beğenmedim ama siz okursanız beğenmenizi umarak keyifli okumalar dilerim...

Kitabı 3 sene önce okudum heralde. O zamanlar lys edebiyatda yardımcı olsun diye okumuştum. Kitap nasıl derseniz çok kötü. Hele benim okuduğum basımda orjinal diliyle yalınlaştırılmış dili bir aradaydı. Orjinal cümlenin yanına parantez içinde yalınlaştırılmışını koymuşlar. Zaten kitap kötü bir de akıcılığı bozan bu durum beni bu kitaba iyice soğuttu. Tabi çok da kötü dememek gerek. Kitap edebiyatımızdaki ilk realistik roman. Çoğu zaman ilkler kötü olur. O zamanlar Türk romanı için emekleme dönemiydi yani hoş görmek gerek.
Kitap da karakterler çok sığ anlatılmış. Üslup hiç iyi değil. Kitaba bu yüzden edebi gözle bakamıyorum. Yazar günümüze gelse ve günümüz şaertlarında bir roman yazabilir mi tartışılır.
Gene de teşekkürler Recaizade Mahmut Ekrem bu türün ilklerinden birini cesurca yazdığın için.

Yazıldığı dönemi güzel bir şekilde ön plana çıkarmasına karşın kitap benim için oldukça tekdüze geldi, elbette yazıldığı zamana bağlı olarak hataların olması çok doğal ve buna hazırlıklı olarak okudum. Ancak kitabın yaklaşık olarak kırk sayfalık bölümünde mirasyedi züppe oğlanın, aşık olduğu kadını ölü sanması üzerine cümleler kurulmuş. Kitap akıcılığını yitirmiş durumdaydı, okumayı bırakmamın sebebi budur.

Edebiyat öğretmenimizin ısrarlarıyla okuyup çok çok beğendiğim bir eserdir. Batılı olmak ile böbürlenen bir karakterimiz var ve tabiki aşk var işin içinde (: Kitapta bazı bölümleri hala nasıl hayal ettiysem öyle duruyor. Gerçekten iyi ki okumuşum. Şu zamanda belki şu günün kitaplarına alışmış olanlar bu kitabı anlaşılması zor ve basit bulabilir fakat gerçekten benim hayatımda önemli bir yeri vardır. Keyifli okumalar.