Huzursuzluğun Kitabı

Öncelikle duygu durumunuzun ve psikolojinizin iyi olmadığını düşünüyorsanız bu kitabı okumayı biraz erteleyin.Çünkü kitap "Öyleyse kim kurtaracak beni var olmaktan? Hayatımı toprağa veriyorum." cümlesiyle başlıyor ve ardından sizde ister istemez yazarın umutsuzluğuna, kaybedişine ve üzüntülerine ortak oluyorsunuz.Ama yalnız olduğunuzu ,sizi anlayacak biri veya kendinizden bir şeyler (hatta daha fazlası) bulacağınız bir kitap arıyorsanız hemen okuyun derim.Bu kitaba başlamadan önce şüphelerim vardı.Anlatı türünde yazıldığı için pek etkileneceğimi sanmıyordum.Fakat hiç öyle olmadı.Her sayfasında alıntı yapılacak birden çok cümle var ve okuduğum bazı bölümlere geri döndüğümde yeni anlamlar çıkardığımı fark ettim.Bu kitap Pessoa'nın ölümünden sonra açılan sandığından çıkan dağınık metinlerin birleştirilmesiyle oluşturulmuş.Kitap 3 bölüm.1.bölüm 563.sayfaya dek süren 483 tane kısa parçadan ,diğer iki bölümse "Büyük metinler ve Ekler " adında sonradan eklenmiş kısımlardan oluşmakta.Kitabın genelinde yazarın yalnızlığı,karamsarlığı ve varoluş sancılarını hissediyorsunuz."Kendime karşı bir yabancıyım ve kendi kendimin seyircisiyim." cümlesiyle yaşadığı ağır varoluş sıkıntısını açıkça ifade etmiş."Istırap molası ve Sıkıntılı bir gecenin senfonisi " adındaki bölümlerin yeri bende ayrı oldu.Ve bugüne kadar okuduğum hayal-hayat çatışmasını en iyi ele alan kitap oldu.Wilde,Hayyam,Shakespeare,Eros,Amiel ve Herakleitos gibi bir çok yazarın düşünceleriyle kendi edebiyatının harmanlandığı zamanının ötesinde yazılmış nadide bir eser.Okuduktan sonra insana çok şey katacağını düşünüyorum.Ve bu kitabı ileride tekrar okumak istiyorum.Tavsiye ederim.

YouTube kitap kanalımda Huzursuzluğun Kitabı’nı önerdim: https://youtu.be/zAd9Y20INZM

"Gündüz, bir hiçim; gece, kendim olurum." Fernando Pessoa

Kendimi, tamamen kendim olarak hissettiğim sessiz ve tamamlanmış bir zaman diliminden.

Zaman, aslında ilk başta bir bütün olarak tasarlanmıştı. Sonradan bıçak denen insanlar ezeli dilim dilim ettiler. Bıçaklar teker teker en huzursuz kalmaya mahkum edildi. Malzemesi anı. Suyu acı. Navigasyonu kader. Habitatı gözyaşları. Geçmişte yaşanacak ve gelecekte anılaşmış olan. Düşünerek hisseden ve hissederek düşünen.

Düş ile eylem arasındaki geçirgen zar Bernardo Soares denen bir kimliksiz. Huzurlu bir kimliklilik atmosferinde bilinçsizlik bilinciyle dünyalaşan. Geçirgen zarının etrafına toplanmış beklenti ve vaatlerinin arasında sadece bir oyuncak olmaya yaradığını hisseden. Uzaklaştıran bir penceresi, yakınlaştıran bir günlüğü. İçinde bulunduğu sonsuz ikircikliğinden tamamlanmış sonuçlar beklenen.

Kolektif bir varoluş salatasında iki seçeneğin olur. Mutfağı netlik ve bulanıklılığın boks maçı. Ya tabak olursun varoluş kaosunu taşıyan ya da salatanın içerisindeki herhangi tin parçasından sadece biri. Ya da belki her ikisi de? Ya da seçmemeyi seçmek ister misin? Soruya cevabın evetse seçmemeyi seçersin. Soruya cevabın hayırsa yine seçmemeyi seçersin.

Salt huzuru istemek ile sorunlu hayallerin huzursuzluğu bir ringdedir. Ringin adı Huzursuzluğun Kitabı. Hakem ruh miyopluğu. En önden bilet alan seyirciler bekleyen öz sorumluluklar. Maç günü karnını ağrıtan varoluşsal sancılar. Arkalarında ise sanki sahip olmanın bir yolu varmış gibi Ay'a göz diktiğim bakışlar. Mola sırasında yüzünü tedavi eden bir ruh fermanı. Maçı kazanan bir yok-varlık.

Sabırsızlığımız elimizden emeklemeyi aldı. Huzurun emekleme olduğu yerde ne zaman ki ayağa kalktık işte tam da o zaman düştük. Adım adım maruz kaldığımız çift kişiliğimiz suretindeki Bernardo Bernardo -evet, bu kitaptaki adım adım-, ikilemleriyle inşa ettiği kimlik binasını, olumsuzluk eki dinamitleriyle huzursuzlaştırdı.

Tuğlası sanrı, proje çizeri Tanrı. Müteahhiti kalp ve beyin medceziri. Pencerelerin iç yüzü gerçeksizlik, dıştan görünen yüzü tam gerçek. Ona can veren ve özgürleştiren ise bunun içindeki ironi. Gözlem belediyesinden izin çıkmadığı sürece onu yıkan ve süreçlerini parçalara ayıran bir düşünce makinesi. Tapusu vicdan ama sahte. Makinenin çalışmasını ellerindeki tamamlanmış ama sorgulanmamış ruh çekirdeklerini de çitletip izleyen huzurlular. Huzurevleri boşuna mı var?

En büyük felaketlerin başlangıcının bir sadaka verilmişlik olabileceği ihtimali ile insan ruhunun nezleye yakalanması ihtimali arasındaki uzaklık, güneşin her günkü gibi doğudan doğması ile bir kıyamet senaryosu olarak batıdan doğması arasındaki ihtimallerin birbiri arasındaki uzaklık kadardır. Aynı insan ruhunun yapışık olduğu hayata olan bir türlü tam olarak gidemediği huzursuz uzaklığı gibi. İç daraltıcı. Evren genişletici.

Hissetmenin gökkuşağındaki ulaşılamayan renklerin tanımladığı hissiz yarım kalmışlıklar, çelişki antikahramanları tarafından içinde var-yokluklanan girdaplar, duygu ikliminde yeşermiş meyvesiz ağaçların selülozlarının her elle tutulur kanıtında bir tezatlık tekrarına büründüğü tin uçarılıkları. Leitmotifi insan ruhuzursuzluğu, ateşli bir şekilde üşüyen kaygı edebiyatının esrik adı Fernando Pessoa.

Huzurevi değil, huzursuzevi. Harfler arasındaki dansın his renginin renk körü huzurlular arasında çarpıtılmasıyla zuhur edememesi. Kimsenin kazanamayacağı bir zafer edinme mücadelesi olan doğal seçilim savaşında güçlü olan yarımlarımız, zayıf olan tamlarımız. Militarizmi üstün insanlara yakışan yegane tavır, anarşizmi Fernando Pessoa cümleleri.

-Kafama sıkmıyorsam silahım olmadığı içindir.
Pessoavari bir cümle ile giriş yaptıktan sonra kitap hakkında düşüncelerime gelecek olursak, okumamış olmayı dilerdim, bu kitabı okumuş olmak, hayatımdaki en büyük trajedilerden biridir: Çünkü onu bir daha asla ilk kez okuyamayacağım. Tıpkı Pessoa'nın “Mr. Pickwick’in Serüvenleri” adlı kitap hakkında düşündüğü gibi.

“Öyleyse kim kurtaracak beni var olmaktan? Hayatımı toprağa veriyorum.” diyerek kitaba başlatan Pessoa, daha sonraları da "İsterim ki bu kitabı okuyunca, şehvetli bir kâbus görmüş gibi olun." diyor. - gördürüyor da...

Hayatı, varlığı, yaşamayı, insanları(...) sorgulamayı çok seviyorum. Biz neyiz, varlık nedir, iyi-kötü var mıdır bla bla bla.
Cevapsız sorularıma -kısmen- cevap oldu bu kitap. İrdeledikçe irdelemiş, göremediğim, algılayamadığım çok konuda gözümü açtığı oldu. Hayatım değişmeye başladı. Evet gerçekten yön verdi bazı konularda. Ve bu hiç garip gelmiyor.
23 gün süren okumam, zaman kavramını da sorgulayan Pessoa sayesinde, bizlere kuşaklar boyu dayatılan zaman kavramı/23 gün, içinden çıkamadığım zamansız bir tünel oldu. Keşke hiç çıkamasaydım! orada mutluydum(?) ama kitap bitti işte ne yapalım...

Başucu kitabım olacağını düşündüğüm H.K, bundan böyle hayatımın her anında bana referans olacak. Kurduğum her arkadaşlıkta, okuduğum her yeni kitapta, veya izlediğim filmde(...) aklıma gelecek. Kaçış yok, hoş kaçmak isteyen de yok.

Huzursuzluğun kitabı olduğu kadar, kusursuzluğun kitabı değil tâbi ama zaten kusursuz ne demektir? Herkese göre değişebilir...

“Delirmekten korktum; delilikten değil...” diyen Pessoa, bence delirmenin ötesinde bir hayat sürmüş.
Bir insanın, bu kadar bilincinde olması hiç sağlıklı gelmiyor. Ama o noktaya bende ulaşmak için canımı veririm. Şu dakika.

Kendim gibi biriyle -nasıl biri?- bugüne kadar tanış(a)madım hiç. Ama kendimi Pessoa'da buldum. Zaman makinasına veya evrenler arası yolculuk zamazingosuna yetişebilirsem ilk durağım yanın olacak Pessoa. Veyahutta senden öğrendiğim başka bir şey düş kurarım ve yanına ulaşırım...
Evet evet, bu gece geleceğim, çayı koy.

Yaşamla/hayatla kargaşam hiç bitmiyor, -ne zaman biteceği ise aşikâr, örneklemek gerekirse, “Ölüm bir kurtuluştur, çünkü ölen insanın kimseye ihtiyacı kalmaz.”- demiş Pessoa.
Delirmenin eşiğinde olup, delirmekten hiç korkmayan ben -çünkü belki de delirmişimdir-, “Var olduğumu hissettiğim yerde değilim; kendimi ararken, beni arayanın kim olduğunu bilemiyorum.”

falan falan falan... Yazayım mı daha?

Huzursuzluğun kitabı epeydir bekler beni kitaplığımın rafında. Hani belki de 3 yıldır falan. O zamanlar nasıl cesaret ettim aldım bunu şu an hayret ediyorum. Hatırlıyorum o günlerimi de kitaplığında belki yarısı bile okunmamış 20 kitap olan bir adamdım. Her halde duydum bir yerlerden. Varoluş sancıları çekiyoruz o zamanlar. Albert Camus ’un Yabancı sıyla başlayan sisifos söyleni ile devam eden sancılar. Yalnız havada olanlarından. Biraz genciz kanımız kaynıyor isyankarlıkta var, alın size Başkaldıran İnsan . Her şeyiyle ABSÜRD vesselam. Bir yerlerden kulağımıza çalınmış Pessoa da alıp koymuşuz kitaplığımıza. Şu an olsa hayatta cesaret edemem. Yahu 680 sayfa anlatımı olur? Ya anlatının ne olduğunu bilmiyordum ya da başım dönmüştü varoluşçuluktan. Ben ki Camus’un Sisifos Söyleni 'nisini 4 akşam Düşüş ’ünü ise 2 akşamda zor okumuş adamım. Zor vesselam bu anlatı denilen mevzuu kasıyor adamı ama tadını aldıktan sonra da bırakamıyor insan.

Günlerden hangi gündü ne zamandı, 13 Mayısmış yaklaşık 18 gün önce. Ruhumda bir yavanlık var yine. Yaradan bir ruh vermiş biraz yükü hafifledi mi yavanlaşıyor boşlukta kalıyor. Mazoşistlik mi? Olabilir. Ya da eskilerin deyimiyle rahat batıyor. Gidelim bakalım ne var kitaplığımızda. Elbet vardır derdimize bir çare. Bakıyorum Pessoa Huzursuzluğun Kitabı. Yarar mı işimize, derdimize çare olur mu? Önsözü okumamla, başlamam bir oluyor. Nasıl başlamayacaksın? Adam 70 farklı kişilik altında eser yazmış. Çok enteresan, baya bir ruh hastası. Yarattığı kişilerin bazısına çömez demiş bazısına usta. Neler yapmış neler? Yarattığı kişilikleri birbiriyle kavga da ettirmiş, gemiyle farklı ülkelere de göndermiş geri dönmemecesine. Birde mektup vardı kitabın başında dostuna yazdığı. Mektubu okuyan altı hafta sonra intihar etmiş. Ne hayırlı arkadaş.

Yarattığı kişiliklerden birisi de Olaysız bir yaşam öyküsü isimli yaklaşık 500 sayfalık bölümün baş kahramanı Soares. Bir kumaş dükkanında muhasebeci, anlayacağınız sizin benim gibi bir adam. İşine gidip geliyor yemeğini yiyor topluluk içinde takılıyor. Akşam oldu geldi evine. Oturdu başladı, düşünmeye, bir yandan da yazmaya. İnsanların hepsi kokuşmuş mu, kimse birbirini anlayamaz, hiçbir şey gerçek değil mi? Hoop. Ne yapıyorsun yahu? Adamın içinden canavar çıktı. Sen yolda gördüğüm yanından geçip gittiğim ya da işyerimde çalışan alalade bir insan değil miydin? Varlık bilinci mi? Güzel bir yerlere gidiyoruz galiba. Tüm değer yargılarımızı yıkıp yeniden var edeceğiz, tanımlayacağız. Duygular yanıltıcı mıdır diyorsun? Yahu onlar lazım olacak bize ancak öznelleştikçe dünyayı yeniden tanımlayabiliriz. Nesnellik mi? Bu adam bambaşka bir yere gidiyor sanırım bu varoluşçulardan değil. Nesnelleşti, nesnelleşti bütün değer yargılarını alt üst etti. Ne duygu kaldı ne bilinç ne dış dünya. Her şey düşsel aleme taşındı. Dış dünya var biraz hala, gözlem gücü fazlasıyla yüksek. Neymiş efendim bunları düş dünyasının şekillendirilmesi için kullanıyormuş. Bir de en son uzun metinler yazmış, olaysız yaşam öyküsündekiler parça parçaydı ya. Tarifini de vermiş bu düşsel yolculuğun aşama aşama. Pekte lezzetliymiş düşsel alemde yolculuk. Bende mi bıraksam bu öznellik meselelerini, nesnelliğe mi yönelsem?

Yalnız uslubu bir harika. İlk başka içine giremiyorsunuz, girdikten sonra da geriye çıkamıyorsunuz. Bir ince uslubu var şiirsel. Metnin kendisi anlatı uslubu şiirsel bolca da felsefe. Nasıl anlatayım çok farklı bir şey. Ben böyle bir şey görmedim. Olay yok bir kere, tutunacak dalınız yok, ayaklarınız yere basmıyor. Bir yerde diyor ki, şiir ve kurgu romanlar kalıplara sıkışır, asıl özgürlük sade nesirdir. Dediği tam da bu her halde. Belki yarın belki yarından da yakın modern edebiyat buna dönecek sanırım. Pessoa da bunun ilk üstatlarından olacak. Okuyun. Metafizik, düşsel düzlem, öznel-nesnellik bunlara bize uzak. Çağımızın felsefesi başka. Yine de böyle eserler bulmak kolay değil. Hiçbir şey için okumazsanız sadece uslübunun verdiği lezzet için bile okunur.

Herkese keyifli okumalar dilerim..

Kötü hissettiğiniz, karamsar olduğunuz bir dönemde okumayın uyarısı yapıyor herkes fakat ben tam tersini düşünüyorum. Tam da böyle bir ruh halindeyken okunması gerekiyor. Ancak hislerini, düşüncelerini anlayıp paylaşabilirseniz kitabı okumaya devam edebilirsiniz, aksi halde size hiçbir şey ifade etmez ve yarım bırakırsınız.
Hüzünlü bir ruhu keşfetmek her zaman daha keyifli gelmiştir bana, neşeli bir ruhu keşfetmekten. Pessoa öyle güzel anlatmış ki derdini, derdimizi. Okuduğum her satırda var oluşun yükünü paylaştık sanki.

Bu kitabı çok iyi özetlediğine inandığım bir alıntı ile sonlandırıyorum:
“Hayatı bir han olarak tahayyül ediyorum, çöküş arabası gelene kadar orada kalacakmışım. Araba beni nereye götürecek, bilmiyorum, çünkü hiçbir şey bilmiyorum. Dört duvar arasında beklemek zorunda olduğuma göre, hanı bir hapishane olarak da kabul edebilirim, çeşit çeşit insanla karşılaştığım için, dostlukların yeşerdiği bir yer olarak da. Huysuz ya da görgüsüz biri sayılmam. Odasına kapanıp, kendini yatağa atıp gözünü bile kırpmadan bekleyip duranları kendi hallerine bırakıyorum; kulağıma hoş gelen seslerin ve müziklerin çalındığı salonlarda gevezelik edenlere de ilişmiyorum. Kapının önüne oturup gözlerimi ve kulaklarımı manzaranın renkleriyle ve müziğiyle sarhoş ediyor, arabayı beklerken alçak sesle, yalnızca kendim için bestelediğim anlaşılmaz şarkıları söylüyorum.
Gece çökecek, o posta arabası kapıya dayanıp hepimize seslenecek. Bana bahşedilmiş hafif rüzgarın ve onun tadını çıkarabilmem için bahşedilmiş ruhun tadını çıkarıyorum; ve daha fazlasını ne soruyor ne kurcalıyorum. Handaki anı defterine yazıp bıraktığım şeyleri günün birinde benden başkaları da okur, bunlarla yol boyu oyalanabilirse, ne ala. Kimse okumazsa ya da zevk almazsa, o da kabulüm.”

~Huzursuzluğun kitabı ile

İlk defa Twitter'de tanıştım. Şu alıntıydı beni cezbeden " Ruhum gizli bir orkestra; bilemediğim çalgılar çalınıyor, kemanlar ve arpler, kudümler ve davullar içimde yankılanıyor. Kendime ancak bir senfoni diyebilirim. " Adeta bu satırlar beni kendine çekmişti. Ve çoğu yerde kendimi buldum diyebilirim.

~İçerik Hakkında

En büyük tutkusu; yazmak ve hayal kurmak olan , herkes gibi yaşamı düz bir çizgi olarak görmeyen bir adamın duygularından, fikirlerinden, hayallerinden kesitler sunan bir başyapıt. Baş kahramanınız Pessoa'nın yan kimliklerinden olan Bernardo Soares. Bay Soares Pessoa'nın ayakları yere basmayan daha doğrusu hayallere sığınarak yaşamdan kaçmaya çalışan, hayal kırıklığına uğramamak için hayallerinde kendini bulmaya çalışan yanıdır adeta. Bir alıntı ile örnek vermek gerekirse "Dünyaya sırt çevirmenin güzelliğine kendime bir ikna edebilsem ızdırap içinde sonsuza dek mutlu olurdum!" diyor Bay Soares. Yani mutlu olmayı, insani zevkleri tatma içgüdüsünden kurtulmakta bulmuştur. Çünkü "Ruhum hayatımdan yoruldu", "Etkin bir canlı olmayı beceremedim; insanların hiç ıskalamadıklarını ben ıskaladım..." diyor Bay Soares hayatı hakkında. Gerçi çoğu insanı da bayağı bulmuş ve çoğu insanın sadece hayvanî dürtülerinden haberdar, ruhlarından bihaber yaşıyor olmalarından dolayı onların mutlulukları bile tiksindirici gelmiş ona. İnsanların gerçek hayatta yaptıkları şeylere hayallerinde kavuşmuş, hayalindeki kadını sevmiş, hayalindeki yerlere seyahat etmiş, hayalindeki ormanı kurmuştur kendince. Kendine kimsenin el süremeyeceği bir imparatorluk kurmuştur kendi deyimiyle.

Ve Pessoa "ne çok yaşamıştır hiç yaşamaksızın." Şunu da öngörmüş sevgili yazarımız ve demiş ki: "Ve bu koca kitap upuzun bir şikayettir. Yazılıp bittikten sonra "Só Şiirleri" (sağlığında Portekiz'in en hüzünlü kitabı olarak bilinen) Portekiz'in en ünlü kitabı olmaktan çıkacak."

~Yazar ve Üslûbu Hakkında

Kitap tek kelime ile bir harika. Yazarın üslubu edebî kişiliği öyle derin öyle olağanüstü ki. Hele de teşbihleri ve aforizmaları o kadar başarılı ki. Bu sayede aklıma kazındı bir çok sözü. Eğer sen de buraya kadar okuduysan ve çok kişilikli bir insansan yani benim ve Pessoa gibi ikizler burcuysan kesinlikle bu kitabı da okumalısın dostum. Şunu da belirtmek isterim ki yazar ile çoğu zaman çatıştık zaman zaman dost olduk zaman zaman beraber ağladık zaman zaman beraber hayata yüz çevirdik zaman zaman beraber kaçtık bayağı ve basit insanlardan ya da kendimizden. Yani herkesin bir parça da olsa kendini bulabileceği bir kitap ona göre okumanızı tavsiye ederim a dostlar.

Pessoa sağlıklıyken de eserleri mevcuttu, fakat öldükten sonra sandığındaki 27 bin sayfa yazıyla ün kazandı.Parça parça yazdığı yazılar, başkalarının yaşam öyküsü denemeleri değişik türde yazıları toplandı ve 1982'de basıldı. 1K da tanıştım huzursuzluğun kitabıyla, nedendir bilinmez kitabın ismine bile kendimi yakın hissettim ve hiç tereddütsüz kitabevine gidip hemen aldım. Kitap anlatı kitabı, olay örgüsü yok şimdiden söyleyeyim.

Lizbonda muhasebe yardımcısı olan Pessoa hayatın sıradanlığını, insanların basit bir hayatı daha da basitleştirerek yaşadıklarını, huzursuzluğunu, iç sıkıntılarını, bunalımlarını, hayata olan bakış açısını ,dış dünyayla olan ilişkinin onda yarattığı psikolojik ve fiziksel etkileri, İnsanları mercek altına alarak onların hareketlerini,davranışlarını gözlemleyerek,okurlarla paylaşmış. Pessoa varoluş sancılarını şöyle dile getirmiş”Var olmuş olmayı bırakmak; işte bunun hiç yolu yok.“ zaten bu cümle Pessoa'nın yaşadığı ızdırabı hissetmeye yetiyor. Kitapta “En çok anlamak yoruyor bizi. Yaşamak düşünmemektir.“ cümlesini okuduktan sonra aklıma Irvin d.yalom'un “Nietzsche ağladığındaki” kitaptan alıntı bir söz geldi. ”Bütün büyük filozoflar neden kasvetli olurlar diye bir sorun kendinize. Sorun bakalım, kimler daha emniyette, kimler daha rahat, kimler sonsuza dek mutludur? Ben size yanıtı söyleyeyim: Yalnızca sığ zihinli olanlar, yani sıradan insanlar ve çocuklar! Bu iki kitabın alıntılarında bir yakınlık duydum.

Bu kitaba dair söylenecek çok şey var, dilim dönmüyor ne yazsam, ne çizsem. Çizdiğim alıntılarda dönüp yeniden okuduğumda bende yeniden farklı duygular oluşturuyor. Sanki o cümleyi hiç çizmemişim, okumamışım yabancılaşıyor adeta. Okuduğum her kelime, her cümle içimde yeniden bir ateş yakıyor. Diğer sayfaları okuyunca sanki üstüne tonlarca odun atıyorlar sırf şuramda hissedeyim diye.
Bazen o kadar mükemmel şeyler başınıza gelir ki, bunu ifade etmekte zorlanırsınız,
söylemek gelir içinizden fakat söyleyecek şeyler kifayetsiz kalır.
Yüreğinizin derin bir yerinde bunu hissedersiniz fakat dışarı dökemezsinizdir.
Çünkü o orada kendine bir yer edinmiş, bir parça olmuştur,söküp atamazsınız. Dengeniz bozulur, ne diyeceğinizi bilemezsiniz, İşte bu kitapta benim dengemi bozdu. Söylemek isteyeceklerimi ya da düşündüklerimi, aklımdan geçenleri sözle, yazıyla aktaramadıklarımı,ifade edemediğimi Pessoa sağolsun yazmış. Kitabı okuyunca hüzünlendim. Gökyüzündeki bulutlar tüm siyahlıhıyla üstüme çöktü sanki. Güneş tüm görkemini, ışığını kaybetti. Olabildiğine soğuk ve sarsıtıcı rüzgar yüzüme çarptı. Hani güneşli bir havada yürürsünüz, güneş yüzünüzü tüm sıcaklığıyla ısıtır, ama birden gök gürler havanın soğukluğu, yağmurun damlaları yüzünüze vurur; İşte o zaman düşten uyanmış gibi olursunuz. Hayatın olumsuzlukları, kötü taraflarını görmeye başlarsınız. Bunlar aslında iyi bir şey. Hani hasta olduğumuzda ilaç içeriz iyileşmek, ayağa kalkmak için fakat yan etkiside olur, ya midemiz bulanır ya da başımız ağrır.Bu kitapta bir ilaç gibi bana, hem beni ayağa kaldırıyor, iyileştiriyor, hemde ilacın tadı midemi bulandırıyor, başımı döndürüyor. Şu an bende çelişki içerisindeyim. Pessoa'nın tadından alınca böyle oluyor. Kafam keşmekeş. Farkında olduğum şeyleri ama cesaret edip söyleyemediklerimi ya da nasıl söyleyeceğimi bilemediğim şeyleri Pessoa'da buldum. Belkide insan, ona hitap eden kitaplarda huzur buluyor. Ne kadar “huzursuzluğun kitabı” olmuş olsa da...

Pessoa düşüncelerini,gördüklerini ya da düş kurduklarını(düş kurmayı çok sever.) insanları eleştirmesini ve bu konuyu daha da derinleştirerek, bunu farklı, uzak hiç aklıma dahi gelmediği, fakat hep gördüğümüz günlük, sıradan olan şeylerle bağlantı kurarak öyle mükemmel benzetmeler yapmış ki... Kitaplarda benzetmeler ve betimlemeler her zaman dikkatimi çekmiştir. Okuduğum kitaplarda buna çok dikkat ediyorum. Gördüklerini,düşündüklerini iyi betimliyor ve aktarıyorsan okuyucuya, okuyucuda bunu tahayyül ediyorsa bana başarılı geliyor.Tabi kendi fikrim. Pessoa çok derin bir insan.Onu anlamak çok zor,zaten insanların normalde de birbirini anlaması çok zor.”Hiçbir insan ötekileri anlayamaz. Şairin dediği gibi, hayat okyanusunda birer adayız; aramızda bizi tanımlayan, birbirimizde ayıran deniz vardır. Bir ruh istediği kadar bir başka ruhun ne olduğunu anlamaya çalışsın, olsa olsa kiminle iki çift laf edebileceğini öğrenmiş olur.”

Pessoa'nın yaşadığı ızdıraplar, iç sancıları, hayatı sorgulaması,Tanrı'nın varlığı yokluğu, metafizik gibi daha birçok konulara değiniyor. Bir ipi dünyanın bir ucundan tutup, diğer ucuna kadar getiriyor ve o uçta takılı olan şeylerde insan ne de çok kendini bulabiliyor! Pessoa, kendi içinde hep çelişkilere düşmüş, ne istediğini biliyor ama sanki bilmiyor. O kadar çelişkili şeyler var ki anlamakta güçlük çektim. Pessoa'nın ruh hali hava durumu gibi sürekli değişiyor. Bir konu bazen ona çok cazip geliyor bazen de ilgisini hiç çekmiyor. Montaigne'nin “Denemeler” kitabı aklıma geldi. O kitapta ruh halini çok güzel bir şekilde anlatmıştı.Ah Montaigne ah seni yine okuyacağım....

”Huzursuzluğun kitabı” Başucumda duracak bir kitap. Ve yine okuyacağım. Bakalım o zaman bende nasıl hisler uyandıracak. Böyle kitaplar insanın ruhunu, düşüncelerini derinden etkiliyorsa daha söyleyecek ne kalır ki?
Franz kafka'nın da dediği gibi”İnsanı ısıran ve sokan kitaplar okumalıyız. Okuduğumuz kitap bir yumruk indirerek bizi uyandırmıyorsa ne işe yarar?

Keyifli okumalar dilerim.

Huzursuzluğun Kitabı'nı ilk olarak 1000k' da keşfettim.Fernando Pessoa'nın varlığından ve bu eserinden haberim bile yoktu. Kitabı elime aldım baktım 675 sayfa. Bu kitabı okumaya başladığım günlerde zaman sorunu yaşamadığım için kitabı beş günde bitiririm dedim. Okumaya başladım ve resmen sanki kendimi duvara toslamış gibi hissettim. Neden mi? Şimdiye kadar böyle bir kitapla karşılaşmadım çünkü. Bir kitabım hemen hemen her cümlesi mi edebi olur? Kitapta öyle cümleler okuyordum ki anlamak ve sindirmek için üç dört kez aynı satırları okuduğum oluyordu. Kitabı beş günde bitirmeyeceğimi daha ilk sayfada sezdim. Aynı zamanda şunu da fark ettim bu kitap öyle bir solukta okuyup bitirilebilecek bir kitap değildi benim için. Azar azar ve sindire sindire okuyup her satırdan ayrı bir keyif duyulacak bir kitap. Kitapta öyle cümleler okuyorsunuz ki bunlar zihninizde yer ediyor. Çok sayıda beğendiğim cümle olmasına rağmen bunlardan sadece birini paylaşacağım.
"Hissetmek ne renktir acaba?"
Kütüphanemde en sevdiğim kitaplar arasında ilk sırada yer alan bir kitap ve Fernando Pessoa'ya bu eserinden dolayı hayran kalmamak elde değil. Kesinlikle herkese tavsiye ettiğim ve oldukça edebi bir eser.
Not:Kitabı tam 31 günde bitirdim :))

KOVİD 19 MU?... KIRMIZI ODA MI?...MERKÜR RETROSU MU?...YILLARCA DAYISININ TACİZİNE DAYANAMAYIP İNTİHAR EDEN EMRE Mİ?...PESSOA MI?...

Hangisi sizi daha huzursuz ediyor?

Hayat çirkindir!
Hayat saçmadır!
Hayat aşağılıktır!
Hayat savaştır!
Hayat bayağıdır!
Hayat hissizliktir!

Ruhumuz çok karanlık:
İçimizde bir suçlu!
İçimizde bir katil!
İçimizde bir hırsız yaşatıyoruz!

Yalnızız...
Mutsuzuz...
Bir başımızayız...
Depresyondayız...
Ölüyoruz...
Ruhumuz sakat...

Kendinden uzak, kendine koşan, kendi içine bakan, kendine dönmek istedikçe kırılan, kırıldıkça küskünleşen, küskünleştikçe hırçınlaşan ve hayatının intikamını kendinden alan bir yalnız adamın günlüklerinden oluşan bu kitap der ki :

Mutlu insan kimdir?
Ülkesinin monarşiyle mi cumhuriyetle mi yönetildiğini bilmeyen, cumhurbaşkanının kim olduğundan habersiz insandır.
Annesi, sevgilisi, ailesi umrunda olmayan sadece hayalleri olan insandır.
Tekdüze hayatımıza anlam katan şey sadece hayallerimizdir.
Cumhurbaşkanıysanız cumhurbaşkanı olma hayaliniz kalmaz mesela ve mutsuz olursunuz.

Bu kitap, kendini tanıdıkça kendinden utanan muhasebe yardımcısı Bay Soares’in hayata, kendine, ruhuna isyanını dile getirdiği upuzun bir şikâyettir.

Bu kitap, hiç hayatı olmamış bir adamın biyografisidir.

Ben okurken neler oldu?

Samsun’da bir adam tavuklara saldırıyor diye yavru köpeğin bacaklarını baltayla kesti.

9 yaşından 17 yaşına kadar dayısının tecavüzüne uğrayan Emre ... 15. kattan kendini aşağıya attı ve öldü. Sapık, 26 yıla hüküm giydi.

Covid 19 tusunamiye döndü.

Midem bulanıyor artık.
Yaşama sevincim kalmıyor.
Yalnızlığı çare görüyorum.
Kimseye güvenemiyorum.
Bu kadar çirkinlik çok fazla.

Bir de Pessoa yaraya tuz değil kezzap döktü.
Cehenneme hoş geldik.

"Herhangi bir gücün zorlaması olmaksızın, kendiliğinden doğuvermiş gibi görünen cümleler, hayata farkında olmadan eklediğim tüm metafizikten arındırır beni."

Afororizma sevenler dikkat. Bu zamanda okumaya herkesin korktuğu kitap belki ama yanıltıyor. Kendinizi bulabildiğiniz bir kitap. Edebiyat seven herkes bir kere olsun Fernando Pessoa okumalı.

“İnsanı ısıran ve sokan kitaplar okumalıyız. Okuduğumuz kitap bir yumruk indirerek bizi uyandırmıyorsa ne işe yarar?”
Franz Kafka’nın dediği gibi olan Huzursuzluğun Kitabı okudukça alıntıda belirtilen gibi bir eser olduğunu daha iyi anlayacaksınız.
Merhabalar Huzursuzluğun Kitabı yazarın dünyaya gözlerini yumduktan sonra sandığından çıkan notların bir araya getirilmesiyle meydana gelmiştir.Kitabı ismi biraz farklı gelebilir ama ismini tam karşılayan ve adı gibi huzursuzluk dolu bir kitaptır.Yazarın yazdıkları okuyucuyunun tüm algılarını alt üst ediyor.Kitapta olay örgüsü yerine salt düşünce olduğu için ölüm,yalnızlık,huzur,düş,aşk,Tanrı gibi kavramlardan bahsetmektedir.Kitabı okurken duygudan duyguya geçeceksiniz ve nasıl bir insan bunları yazabilir ve böyle düşünceler içinde olabilir diyeceksiniz.Üslup olarak şiirsel ve yoğun bir dil kullanılmıştır ayrıca içten, samimi bir dil ile kaleme alınmıştır.Tasvirleri ise olağanüstüydü.Bireyin ruh halini en iyi anlatan yazarlardan biridir.Kitabı okuyacak olanlara tavsiyem kitabı sakin bir kafayla ve sindire sindire okumaları faydalı olacaktır.Sadece okumuş olmak için okunacak bir kitap değildir çünkü cümleler tekrar tekrar okunduktan sonra daha iyi anlaşılabilir bir hal alıyor.Altını çizdiğim alıntıları dönüp yeniden okuduğumda bende daha farklı anlamlar ifade ediyor.Hani derler ya bazı kitaplar her yaşta ayrı anlaşılır ve zevk alınır.Huzursuzluğun Kitabı da bunlardan biridir.Tekrar tekrar okuyacağım bir kitaptır ve tavsiye ederim.
Keyifli Okumalar Dilerim