Romanın kahramanlarından biri olan Sunay Zaim’in, Thomas Hyd’ın “İspanyol Trajedisi” adlı oyundan ilham alarak hazırladığı ve oynadığı “Kars’ta Trajedi”, aslında kitabın bütününü özetleyen bir isimlendirme. Sunay Zaim, Shakespeare’nin “ Dünya bir tiyatro sahnesidir” sözünü doğrularcasına Kars’ta gerçekleştirdiği tiyatro darbesi ve akabinde yaşananlar, Türk siyaset ve düşünce hayatının tarihini de gözler önüne seriyor.
Kars özelinde, ülkede yaşanan siyasi ve ideolojik çatışmalar, sosyo-kültürel problemler cesurca anlatılmış. Almanya’dan gelen Türk şair Kerim Alakuşoğlu, yani “Ka” ise Türk aydınının çelişkilerini, kendini arama sancılarını , Doğu-Batı ikilemlerini, Batılılaşma çabalarını ifade etmektedir. Ka, Kars şehrini gezerken aynı zamanda şehrin yüzyıllık tarihine de ışık tutmakta, şehrin sorunlarına ve toplumsal yapısına değinmektedir.
Ne açıdan bakılırsa bakılsın, mutlaka okunması gereken, okurken de önyargılardan uzak durulması gereken bir kitap. Sebebi ise kitabın bütün ideolojileri, bütün siyasi tarafları ve sosyal problemleri cesurca eleştirebilmesidir.
Orhan Pamuk bu kitabı yazarken, siyasetin ve hayatın tuhaflığını gösteren bir roman yazmayı düşünmüş, Kars şehrini de Türkiye’nin siyasi bir minyatürü olarak görmüştür. Romanı yazmak için 3 yıl boyunca şehri keşfetmiş, sokak sokak şehri gezmiş, röportajlar yapmıştır. Düşündüğünü ne kadar başarıyla yansıttığını ise, kitabın basılmasından sonra Kars’a gelen turist sayısının artmasından ve Turizm Müdürlüğünün romandaki yerleri, olayları gösteren bir harita basmasından anlayabiliriz.
