Ebedi Koca, 1870 yılında, ustalık döneminde yazdığı iki karakter üzerine kurulu bir uzun öykü ve Gide’nin belirttiğine göre Dostoyevski’nin kendi hayatını niteleyen, hayat anlayışını serptiği önemli bir eser. Dostoyevski için her zaman soru aynıdır: “iyilik” nedir, “kötülük” nedir? İyiliğin ve kötülüğün aynı karakterlerin içinde barındığı, çoğu kez iç hesaplaşmalara sahne olan romanlarında Dostoyevski “kötü”nün nasıl “iyi”ye dönüşebileceğini, nasıl arınabileceğini arar; yaptıkları olumlu şeyler ile “kötü” kahramanlarını affetmemizi, onları kabullenmemizi sağlamaya çalışır.
Bu novella’da da bir kadın merkezde iken karakterler Velchaninov ile Pavel Pavloviç eser boyunca didişmektedirler. Etkileyici, cazibeli, çapkın bir adam olan Velchaninov yıllar önce Pavel Pavloviç’in karısı ile yasak ilişki yaşayan erkeklerden biridir. Unuttuğu bu macerayı Pavel Pavloviç ve elinden tuttuğu küçük, hasta kız çocuğunu gördüğünde hatırlar; bir yandan küçük kızı mutlu etmeye çalışarak kendi vicdanı rahatlatmaya çalışırken diğer yandan Pavel Pavloviç’in ne bildiğini anlamaya çalışır.
“Ebedi koca” Pavel Pavloviç ise mutsuzluğuna sebep gördüğü Velchaninov’dan bir yandan ölesiye nefret etmektedir ve onu öldürmeye çalışır; öte yandan ise hep olmak istediği bu çekici ve etkileyici tipe hayrandır ve Velchaninov’a benzemeye çabalar. Pavel Pavloviç’in umutsuz çabaları sonuç vermeyecek, kendisi ne kadar uğraşsa da hayal ettiği cazibeli erkek olamayacaktır; yaşamını “ebedi koca” olarak sürdürmek zorundadır.