Okumaz Yazmaz
Agota Kristof
Yorumlar ve İncelemeler
Kristof’un içine bakmak..
Okumaz Yazmaz, Agota Kristof’tan okuduğum kitapları arasında en sevdiğim oldu. Bir insan kendini size açınca size de içinizi açıp bakma fırsatı sunduğu için sanıyorum.
Kristof’un yoksulluk içinde geçen çocukluğuna, Macaristan Sovyet işgali altındayken yaşadığı ilk gençliğine, mültecilik sürecine, başka bir ülkede hayata yeniden başlama, dil öğrenme ve nihayetinde yazmakla kurduğu ilişkiye dair kısacık metinlerden oluşan, ama insana işlemekte maharetli bir kitap bu.
Kitaba adını veren, dil öğrenme süreci Kristof’un. Fransızca okuyup yazmayı bilmediği için okumam yazmam yok diyormuş insanlara. Nasıl öğrenmiş o dili, sevdiği yazarları o dilden nasıl okumuş ve en önemlisi nasıl o dili kullanarak yazmaya başlamış..Özenerek okudum bu kısımları.
En çok mültecilik kısımlarından etkilendim sanırım. Neredeyse birebir aynı bir süreci yaşadığım için belki. Aynı kaderi yaşayan insanları uzaktan birbirine bağlayan o ‘gümüş iplik’ uzanıp bağladı bizi sanki. İnsan kaçakçılarının soğuk komutları altında geçilen sınırlar, yeni bir ülkede kurulmaya çalışılan, üç bacaklı bir sandalyeye benzeyen o ‘yeni’ hayat, ve o çöl..
“Gülümsüyorlar, konuşuyorlar bizimle fakat hiçbir şey anlamıyoruz. Çöl burada başlıyor işte. Sosyal çöl, kültürel çöl.”
Kristof’un kurgu kitaplarını daha iyi anlamayı sağlayan, ama bence onlardan bağımsız da okunmayı hak eden nefis bir kitap bu.
Feyza Zaim çevirisi
