Uzun zaman sonra Peyami Safa kitabı okudum ve iyi ki de okumuşum dedim. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki kitapta muazzam bir Türkçe, müthiş bir akıcılık ve dil işçiliği mevcut. Okurken kendinizi cumhuriyetin ilk yıllarında, İstanbul’da bulmanız pek mümkün.
Kitabın konusu sıradan bir aşk hikayesi değil. Peyami Safa’dan beklenebileceği üzere şark-garp tezatlığı üzerine inşa edilmiş üç ana karakterin hikayesi. Şarkı temsil eden, Fatih’te doğup büyümüş ve Darülelhan’da musiki öğrencisi olan Neriman’ın, Harbiye-Beyoğlu’nun havai delikanlısı Macit ile tanışması ve yıllardır birlikte olduğu, onun için şarkın temsili olan Şinasi’ye karşı hislerinin bir anda değişimi işleniyor. Roman doğu – batı ilişkisine dair pek çok benzetme yapıyor. Kedi-köpek, hacıyağı-parfüm, konak-apartman, doğu-batı musikisi...Sonu her ne kadar klişe gibi dursa da musiki müderrislerinin ve talebelerinin Şark-Garp ve Garbileşme üzerine yaptıkları tartışmalar ve burada Peyami Safa’nın sıkça kullandığı bir metot olarak kendi fikirlerini ikna edici bir konuşma ile bir karakter üzerinden anlatması (Ferit) kitabın misyonunu yerine getirmesi açısından güzel kısımlar. Neredeyse yüz yıl önce yapılan tartışmaları gördüğümüzde ise maalesef bazı konularda halen pek de yol kat edemediğimizi görmemiz mümkün.
Neriman ve Şinasi’nin birlikte uzun yıllar geçirdikten sonra birbirlerine karşı olan hislerinde düştükleri tereddütler ve bu tereddütleri tarihi İstanbul’da adeta her sokağa, her caddeye ince ince işlemeleri okuyucu olarak bizleri de bu caddelerde bir seyre çıkarıyor.
